«رقیه کبیری»نین ایکی کیتابی یاییلاجاقدیر
تانینمیش آذربایجان یازیچیسی رقیه خانیم کبیری‌نین یاخین گونلرده «دونیا قابار چالیب یولداش!» حئکایه‌لر مجموعه‌سی و «ساچاغدان آسیلمیش اژدها» خانبالیق سفرنامه‌سی موغام نشریاتی طرفیندن یاییلاجاقدیر.
«دونیا قابار چالیب یولداش!» حئکایه‌لر مجموعه‌سینه یازیچی‌نین سون ایللرده یازدیغی حئکایه‌لر او جومله‌دن سایه مقدسی‌نین خاطیره‌سینه یازدیغی «آلماندا سینوهه وار؟» حئکایه‌سی‌ده داخیلدیر. بو حئکایه‌نین بیر بؤلومونده اوخویوروق:
«حامامدا ساچیمی اؤوکه‌لینده توکلریم بیر کوْل یئملیک کیمی الیمده قالدی. دؤکتور دئمیشدی تؤکوله‌جک، آمما بیلمیردیم لاپ دا بو جور. دئییردیم بس نئچه تئل داراغین دیشینه ایلیشه‌جک. اوندایدی کی باشیما هاوا گلدی. چیغیردیم: «مامااااااااان…»
آینادان کوسدوم. شکیل آلبوموما وورولدوم. آنجاق شکیللرده‌کی آداملارین تکجه توکلرینه باخیردیم. اؤز توکلریمه، مامانیمین، سحرین، بابامین… آلبومومدان ایکی شکیل سئچیب گؤتورموشم. بیری نِفِرنِفِر اولمادان اوّل، بیریسی ده نفرنفر اولاندان سورا.
«بویون‌نن آدین نفرنفردی»، بابام دئدی. «اولماز کی آلبوموموز مصر گؤزلی‌نین شکیلیندن بوش قالسین. سینوهه کیمی حاذق بیر حکیم ده تاپا بیلسم، آنجاق بیر- ایکی آیا توختارسان». بابام بیلمه‌دی کی بونو دئین زامان من اونون قان‌چاناغینا دؤنموش گؤزلرینی گؤردوم.
بیز عومومیّتله گیزلیجه آغلایان بیر عایله‌ییک. مامانیم سوغان سویاندا، بابام تئلویزیوندان انتحاری اؤلوملرین خبرینی ائشیدنده، میرتین معناسی سحرین یادیندان چیخاندا، یا دفتر- کیتابلا ساواشاندا و… هر کس گیزلیجه آغلار، منسه الیمی توکلریمین بوش یئرلرینه چکنده، اَتیمله دریمین آراسینا قیزدیرما ایلان کیمی سیزاندا، یورقانیمی باشیما چکیب آغلیرام. گؤیلوم ایستیر بیر گون سوفره باشیندا اوتوران کیمی هامیمیز بیرلیکده دویونجا بیر آغلایاق.
«آلماندا دا سینوهه وار؟»، سوروشدوم.
«من ده صاباحدان نفرنفر اولاجام»، سحر دئدی.
مامان دئدی: «اوچوموزده»
«آللاه کؤمه‌ییم اولسون. اوش مصر گؤزلی…»، بابام دئدی.
«ساچاغدان آسیلمیش اژدها» سفرنامه‌دیر. بو کیتابین‌دا بیر بؤلومونده اوخویوروق:
«دیوارین أته‌یینه یئتیشمه‌میش، دیلک آغاجی بیرینجی گؤزل گورونتودور کی گؤزومو نوازیش ائدیر. دیلک آغاجیندان آسیلمیش قیرمیزی شیریق پارچالار خیال قوّه‌می گوجلندیریر. ایچیمده سئوینج و حسرت کیمی بیر دویغو دوْلانیر. آسیلمیش دویغولار، آسیلمیش آرزو ایستکلر..! خیال عالمینده آغاجدان آسیلمیش قیرمیزی شیریقلاری دونیانین عظمتلی و مؤحتشم دیواری آلتیندا باسدیریلمیش اینسانلارین روحلارینا بنزه‌دیرم. شیریقلارین اوزرینده یازیلمیش دیلکلری تک‌بَه‌تک اوخوماغیم گلیر. اینسانین ألی هر یئردن اوزولنده، اومیدی هر شئیدن کسیلنده آرزو ایستکلرینی شمع کیمی یاندیریب، ساققاخانالارا دوزر، بارماقلاری مقدس ضریحلره قیفیللانار، پیر آغاجلارینا یالوارار، اوره‌یینین سؤزلرینی شیریق پارچالاردا یازیب دیلک آغاجلارینا دویونله‌یر.
قیرمیزی روبانلارا باخیرام. هر بیرینین اوزرینده اؤزل بیر چؤهره گؤرورم. جاوان، یاشلی، یاشا دولموش، قادین، کیشی… روحلارین یئرینه شیریقلار ساییسیجا آسیلی آداملار گؤرورم. اؤز أللریله دیلک آغاجیندان آسیلمیش آداملار…
پیلله پیلله یوخاری قالخدیقجا اؤزومو قبریستانلیقدا آیاغیمی اؤلولرین آدی یازیلمیش مرمر داشلارینین اوستونه قویموش کیمی حیسّ ائلیرم. قبریستانلیقلا بورانین فرقی ساده‌جه بودور کی، بیرینجیسینده اؤلموش آدامین کیملییینی، اوْلوم و اؤلوم تاریخینی اونون باش‌داشیندا گؤروب، اؤز یانیندا اونا گؤره خیال قورورسان. آمما ایکینجیسینده، بورادا، ائنینده دؤرد آت بیر سیرادا توش‌باتوش یوروتمه گئده بیلن بیر دیوارین داش- تورپاغینا قاریشان اؤلولری تصوّور ائتمکدن خیالین عاجیز قالیر. سیر- صیفتلرینی، بوْی- بوُخونلارینی، نه دوشوندوکلرینی، اوْلوم- اؤلوم تاریخلرینی، نئجه عؤمور سوروب، نئجه اؤلدوکلرینی، هانسی ایمپراطور دؤنمینده یاشادیقلاری و سایره‌نی هئچ بئله تصوّور ائده بیلمیرسن. تکجه دوشونورسن کی بو آدسیز سانسیز اؤلولرین اؤلوم یاشلاری چین دیوارینین هؤرولمه‌سیله برابر گلیر… و معادیله بئله‌جه تاماملانیر…»
