آکادمی سوئد سوتلانا الکسیویچ (Svetlana Alexievich)، نویسنده اهل بلاروس را به دلیل “روایات چندصدایی‌اش، که مظهر محنت و شجاعت در روزگار معاصر ماست” ستوده و برنده جایزه ادبی نوبل ۲۰۱۵ اعلام کرد. “صداهایی از چرنوبیل، تاریخ شفاهی یک فاجعه اتمی” مشهورترین اثر اوست.
***
«سوتلانا الکسیویچ» نویسنده و روزنامه‌نگار ۶۷ ساله که برای نگارش کتاب‌های مستند در قالب مصاحبه شهرت دارد و نامش بیش از هر نویسنده دیگری در صدر پیش‌بینی‌های جایزه نوبل ادبیات بود، سرانجام نام خود را به‌عنوان چهاردهمین بانوی برنده این جایزه معتبر ثبت کرد.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، «سوتلانا اکسیویچ» روزنامه‌نگار و نویسنده متولد ۳۱ می سال ۱۹۴۸ در شهر «استانیسلاو» اوکراین و از پدری بلاروسی و مادری اوکراینی است.
زمانی که پدرش خدمت سربازی‌اش را به پایان رساند، خانواده الکسیویچ به بلاروس نقل مکان کرد و پدر و مادرش در آنجا به‌عنوان معلم مشغول کار شدند.
«الکسیویچ» پس از تمام کردن دوران مدرسه به‌عنوان معلم و خبرنگار مشغول کار شد و بین سال‌های ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۲ به تحصیل در رشته روزنامه‌نگاری در دانشگاه «مینسک» پرداخت.
او پس از فارغ‌التحصیلی به سبب دیدگاه‌های اعتراضی‌اش به یک روزنامه محلی در نزدیکی مرز لهستان فرستاده شد؛ اما پس از مدتی دوباره به مینسک بازگشت و کار خود را در روزنامه‌ای تحت عنوان «Selskaya» آغاز کرد.
وی سال‌ها به جمع‌آوری مطالبی برای نگارش اولین کتابش با عنوان «چهره غیرزنانه جنگ» (۱۹۸۸) پرداخت، کتابی که براساس مصاحبه‌های او با صدها زن حاضر در جنگ جهانی دوم به نگارش درآمد.
کتاب «چهره غیرزنانه جنگ» اولین کتاب از مجموعه «صداهای آرمان‌شهر» است که در آن، زندگی در اتحادیه جماهیر شوروی از زاویه دید افراد گوناگون به تصویر کشیده شده است.
این نویسنده بلاروسی با استفاده از روش فوق‌العاده‌اش که براساس ترکیبی با دقت در کنار هم قرار داده‌شده از روایت‌های انسانی شکل گرفته، به تعمیق درک انسان معاصر از تمام اعصار کمک کرده است.
پیامدهای فاجعه اتمی چرنویل در کشور اوکراین موضوع اصلی کتاب بعدی «الکسیویچ» با عنوان «صداهایی از چرنویل، تاریخ شفاهی یک فاجعه اتمی» در سال ۱۹۹۷ شد.
«الکسیویچ» دیگر کتاب معروف خود را با عنوان «پسران زینکی» در سال ۱۹۹۰ نوشت و در آن به تصویرسازی جنگ جماهیر شوروی در افغانستان بین سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹ پرداخت.
«زمان دسته دوم: مرگ بانوی قرمز» (۲۰۱۳) نیز جدیدترین کتاب نوشته «الکسیویچ» از مجموعه «صداهای آرمان شهر» است و «آخرین شاهدان» از اولین آثار او در سال ۱۹۸۵ نیز متعلق به همین مجموعه کتاب است.
از مهمترین آثاری که تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر آثار «الکسیویچ» داشته‌اند می‌توان به دست‌نوشته‌های «سوفیا فدروشنکو» پرستار و نویسنده روس از تجارب سربازان در جنگ جهانی اول (۱۹۵۹-۱۸۸۸) و همچنین گزارش‌های مستند «آلس آدمویچ» نویسنده اهل بلاروس از وقایع جنگ جهانی اول بین سال‌های (۱۹۲۷ تا ۱۹۹۴) اشاره کرد.
جایزه ادبی مدیسی فرانسه در سال (۲۰۱۳)، جایزه صلح ناشران آلمان (۲۰۱۳)، جایزه آزادی بیان آکسفورد (۲۰۰۷)، کسب جایزه حلقه ملی منتقدان کتاب (۲۰۰۵) و همچنین جایزه کتاب لایپزیک (۱۹۹۸) از جمله جوایزی است که این نویسنده و روزنامه‌نگار بلاروسی پیش از رسیدن به جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۵ کسب کرده است.
«سوتلانا الکسیویچ» به سبب انتقادهایش نسبت به رژیم بلاروس اغلب در خارج و کشورهایی مانند ایتالیا، فرانسه و سوئد زندگی کرده است.
منبع: ایسنا
