اوخولون بؤیوک دمیر قاپیسینی هله باغلامیشدیلار، انتظامات‌لاردان اوجا بویلو بیریسی گئجیکنلرین باشی اوسته دوروب اونلاری گودور؛ هئچ کیمین چیققیلتیسی چیخمیردی، سانکی حیه‌ط ده هئچ بیر شاگیرد‌دن خبر یوخ ایدی.
ناظیم ایچه‌‌ریده هامینی دوم – دوز خطه چکمیشدی و سحر مراسیمینی ایجرا ائله‌تدیریردی. همیشه کی کیمی اوشاقلارین گؤزل سسلیسی صوت ایله قورآن اوخویوردو. «تین» سوره‌‌سی اوخونوردو، «اَعوذو بالله»لا باشلاییب «صَدَق الله عَلی العظیم»له آیه‌لر سونا چاتدی. شاگیردلر قورآن آلقیشی‌لا «طَیِب طَیِب الله…» اوخویانی اوجا سسله آلقیشلادیلار. قورآن اوخویاندا سئوینه – سئوینه پیلله‌لردن آشاغا ائنیردی.
بیر آزدان باشقا تر – تمیز گئیینن شاگیردلرین بیریسی سحر مراسیمینی کی فارسجا شوکور دوعاسی ایدی اوخویوردو. اوشاقلار دا اللرینی قونوت شکلینده دوتموشدولار، جرگه ده شاگیردلر ناظیمین قورخوسوندان ائله تر – تمیز بیر خط ده دورموشدولار کی جرگه‌نین بیر باشیندا ایلک دوران شاگیرده باخسایدین آرخاسینداکیلار گؤرسنمزدیلر، بئله جه ده هر کیم جرگه‌‌نی داغیتسایدی یا آیاق اوستده تئز – تئز چابالاسایدی ناظیم الینده‌‌کی سو شیلانقیسی ایلا اونلاری یازیب تؤکردی. گئج گلن اوشاقلاری دا ناظیم اوسته کی پلتفورم دا دوروب، بارماق ایشاره‌‌سی ایله دووارین قیراغینا چکدیریردی. سحر دوعاسی قورتاراناجاق بیر سکگیز دوققوز شاگیرد قیراقدا گئجیکنلر جرگه‌‌سینده دایانمیشدیلار. سونوندا گئج گلنلرین ساییسی اون بیر اوشاغا چاتدی.
ناظیم شاگیردلری جرگه سیراسی ایلا بیرینجی جرگه‌دن باشلاییب کیلاسا دوغرو یولا سالدی. اوشاقلار بیر – بیر جرگه نؤوبتی ایله کیلاسا کئچیردیلر، حیه‌ط بوشالدیقدان سونرا نؤوبه گئج گلنلره چاتدی، هامیسی قورخوسوندان رنگلری سارالمیشدی ناظیم سیرا ایله اوشاقلارین اللرینی آچدیریب شیلانق لا مؤحکم اللرینین اورتاسینا ووروردو. الینی قاچیردان اوشاغا آجیقلانیب باشینی و قیچ قولونو یازیب تؤکوردو؛ سونوندا ناظیم گئج گلن اوشاقلارین هامیسینین اللرینی گؤم گؤی ائدیب گؤزلرینی ایسلاق قویاراق کیلاسا دوغرو یولا سالیب صاباحدا بئله اولسا تئشتینیزی قویاجاغام کؤپه‌یین اوشاقلاری…دئدی. اوشاقلاردا درحال ایچه‌رییه ساری قاچدیلار.
اوخول فضاسی چوخراق عسگرخانا‌یا دوستاق فضاسینا بنزه‌ییردی، حیهطین اوجا دووارلاری و دووارلارین اوزرینده چیزیلن سیگارا قارشی شکیللر، پنجره‌‌لرین قاباغینا وورولان دمیر نرده‌‌لر، حیهطین بؤیوک دمیر قاپیسینی قیفیللاماق و شاگیردلره هر جرگه یاراندیقجا «از جلو نظام» دئمک‌‌لر بوتون اوخولو بیر نیظامی فضایا چئویرمیشدی.
دلی جینلی اولان ناظیمین دوشونجه‌‌سینده گرکلی‌ایدی کی اوشاقلارین باشلاری داز کئچل اولا کیمین باشی‌‌نین توکو بیر ذرره اوزون اولسایدی ال ماشینی ایلا توکلری یولا – یولا شاگیردلرین گؤزلری قاباغیندا باشیندا دؤرد یول آچاردی و بو اولای، چوخ تحقیر ائدیجی و زور دوروملاردان بیریسی ایدی. بونا گؤره کی همی باش توکو یولونوردو، همی ده کی مودور و ناظیم اوشاقلارا دئییردیلر کی بونلاری لاغا قویوب گولوشسونلر؛ و همیشه دئیردیلر کی اوخولدا فیلان اوغلانین باشیندا یا فیلانکسین اوغلونون باشیندا دؤرد یول آچیبلار.
اوخولدا هر اوشاق اؤزوندن بیر سؤز چیخارتسایدی سؤزلر گئت – گئده بؤیویوب و شایعه‌یه چئوریلردی. ائله بو قونودا اوخولون آرخا طرفی کی بالاجا ائنسیز بیر حیه‌ط ایدی و موتورخانا ایلا گاز لوله‌لری یئر آلتیندان گئدیردی بئله بیر سؤز بوراخمیشدیلارکی: اوخولون دال طرفینده یئرین آلتیندا موتورخانایا یاخین بیر بؤیوک اژده‌ها وار؛ اورایا یاخینلاشاندا گورولتو سسی گلیردی، او یئره چوخ یاخینلاشدیقدان سونرا ایستی هنیرتینی حیس ائتمک اولوردو.
نئچه ایللر ایدی کی اوشاقلار اوخولون دالیندان همیشه واهیمه‌‌لری اولاردی، اصلینده تعمیر ایسته‌ین موتورخانانین و یئر آلتی گئدیلن ایستی لوله‌لرین سسلری و هنیرتیسی ایدی کی بو قورخونو یاراتمیشدی.
توالت‌لرین بیر گؤزونده ایله‌شیلن سینیق تووالت کاسالارین بیریسینده همیشه دئییردیلر کی ال گؤرسنیلیب. چوخلاری دئییردی کی دؤردونجو تووالت کاساسیندا ایله‌شمه‌یین، ال یا بارماق اؤزونوزو دوتوب چکیب آپارار.
نئچه ایل ایدی کی تووالت ده‌کی بارماق اوشاقلارین بئینیندن سیلینمیردی و همیشه یئنی‌‌لیگی ایله قورخوسو واریدی.
گونلرین بیر گونو اوخولون مودورو اوشاقلارین بئینیندن بو قورخونو ایتیرمک‌دن دولایی شاگیردلرین هامیسینی دؤردونجو تووالتین قاباغینا ییغدی و اؤزو همن سینیق تووالت کاساسیندا شالواری اینینده ایله‌شیب، باخین بو ال منی آلتدان دوتوب و دیشله‌میر . بورادا هئچ بیر شئی یوخدور، ال – بارماق تووالتده نه غلطی ائدیر…؟
دئییب اوشاقلاری کیلاسلارینا دوغرو یولا سالدی، آنجاق صاباحدان ماجرا ائله همن آش ایدی همن ده کاسا. اوشاقلارین آغزیندان تووالتده کی ال یا تووالت ده کی بارماق توشموردو و مودور قورخوسوندان شالوارینی ایینیندن چیخارمامیش ایله‌شمیشدی دئییردیلر.
اؤیرتمنلرین بیر سیراسی، درسلرینده گوجسوز اولان اوشاقلاری چوخ پیس دورومدا کؤتکله‌‌یردیلر. اوشاقلارین چوخو بو کؤتک‌‌لر و تنبئه‌لر‌ین قورخوسوندان و ایلک اؤز آنا دیللرینده یازیب پوزا بیلمه‌مگه گؤره درسلرینی بیر دفعه‌لیک ترک ائتمیشدیلر. بونا گؤره کی ابتدایی صینیف‌‌لره فارسجانی بئیینلرینده تورکجه‌‌یه چئویرمک چوخ چتین ایشلردن بیریسی گلیردی.
هر اؤیرتمن اؤزونه گؤره، اوشاقلاری تنبئه ائتمک اوچون اؤزل ابزارلا‌رلا قوللاناردی. او ابزارلار کی اونلارلا اوشاقلار دویونجاق کؤتک یئیردیلر بونلار ایدی: قاییش، شیلانق، قلم، شیلله، قولاق بورما، تپیک، باش یولوب قارا تاختایا یا دووارا چیرپما، یومروق، الکتریک کابلی، گوده گیلانار آغاجی و…
قاییش: اؤیرتمن بیرینی ایسته‌سه‌یدی وورا، هئچ چاغ اؤز قاییشینی بئلیندن آچمازدی. ایلک اوشاقلارا دئیردی: کیمین یاخجی یاغلی قاییشی وار؟
شاگیردلرین بعضیسی اؤیرتمنه خوش گئتسین دئیه تئز بئللریندن قاییشلارینی آچاردیلار: آغا منیمکی یاخجی‌دی…آغا منیمکی اله یاتاندی…دئیردیلر.
اؤیرتمنده قاییشلارین قالینینی سئچردی و اوشاغی دویونجاق تاپدالایاردی. قاییش اله دَیدیکجه چوخ پیس آغرییاردی و الین اورتاسیندادا ایزی بیر نئچه گون قالاردی.
گوده گیلانار آغاجی: بو آلَتی اؤیرتمنلرین بعضیسی اؤزویله گزدیرردی، بعضیسی اینجه گیرده‌کان آغاجی اولاردی، بعضیسی ده دولگرلردن الده ائدیلمیش گوده ائنسیز تاختا اولاردی. شاگیردلری بوندان ووراندا چوخ واخت تاختانین تیکه‌لری سینیب شاگیردین الینه کئچردی و بونون دا هم آغریسی چوخ اولاردی، همی ده چوخ گؤینه‌یردی.
میداد: بیریسی درسینی بیلمهییب و یا‌خود شولوقلوق ائدیب کیلاسی قاتسایدی اؤیرتمن میدادی گؤتوروب اوشاغین بارماقلارینین آراسینا قویوب اونونلا گؤروشوب و مؤحکم سیخاردی، اوشاق آغری شیددتیندن قیچ قولونو دبردیب تئز – تئز گاه اوتوروب گاهدا دوراردی، گؤزلری دولاردی. بعضی‌لری ده آغرینی دؤزمه‌‌ییب درحال آغلایاردیلار تا بلکه اؤیرتمن یازیقلیغی گلیب، اللرینی تئز بوراخسین. اوشاغین بو دورومو اؤیرتمنین احوالاتینا هئچ فرق ائتمزدی. شاگیردلره دئیردی:
بو ندن بئله ائدیر؟ بونا نه گلیب؟ باخین تئز _ تئز اوتوروب دورور. سونرا‌دا گولردی؛ آردینجا اوشاقلار دا بیرلیکده گولردیلر.
اؤیرتمن شاگیردین اللرینی بیر نئچه دقیقه دن سونرا بوراخاردی، شاگیرد ده قیزاریب کئییمیش و میداد ایزی قالمیش الینی تحویل آلاردی، آخشام یاتاندا دا بارماقلارینی دبرده بیلمهییب و آغریسیندان یاتا بیلمزدی.
الکتریک‌‌سیمی یا کابل: بو آلَتین آغریسی بوتون باشقا آلتلردن شیددتلی و دئملی هامیسیندان گوجلو اولاردی. الکتریک سیمی ایله بیریسینی ووراندا کابلین ایزی بیر نئچه هفته بدنده قالیب و یئری ده گؤم – گؤی اولاردی.
اؤیرتمن سیم‌‌له هر آدامی وورمازدی. بیر شاگیرد‌دن زهله‌سی قاچسایدی یا او شاگیرد اونون جینینی ییغسایدی اونو الکتریک کابلی ایلا باشقا شاگیردلرین گؤزونون قاباغیندا یازیب تؤکردی تا باشقالارینا عیبرت درسی اولا.
الکتیریک کابلی‌‌نی دبرتدیکجه او تای بو تایا قاتلاناردی و بونا گؤره ده اوشاغین بدنینین هر یئرینه دیه‌ردی. قیچ، قول، باش، آیاق و…دئمه‌لی اوشاغ تپه‌‌دن دیرناغا گؤم – گؤی اولاردی. سیمین راحات قاتلانماسینا گؤره، یئری بعضی اؤیرتمنلرین پئنجه‌‌یینین جیبی ایدی.
شیلانق: بو ابزار یا سو شیلانقی یادا قاز شیلانقیسی اولاردی، چوخراق اوزونلوغو یاریم مئتیردن آرتیق اولمازدی. بونون دا آغریسی چوخ پیس یاندیریجی اولاردی، اؤیرتمنلر شیلانقی چوخ شاگیردین الینه و قیچ قولونا ووراردیلار. بعضیلرینی شیلانقدان او قده‌ر ووراردیلار، شیلانقین باش طرفی چاتلاییب بیر – بیریندن آیریلاردی و سونوندا چوخ وورماقدان دولایی اؤیرتمنین ده قولو یورولاردی.
باشقا آلت‌‌لرده هامیسی اؤز یئرلرینده آغریسی و اونونلا کؤتک یئمه‌سی آجی و فرقلی اولاردی.
دئمک اولار بوتون اوخوللاردا اؤیرتمنلر و مودورلرین اورتاق فیکیرلری اوشاقلاری وورماق و زور مئتودلارلا درس اؤیرتمک ایدی، و بو دوروم اوشاقلارین چوخونون اوخولو ترک ائتمه‌سینه سبب اولدو.
اوشاقلار اوخولدان ائوه قاییداندا چوخ سئوینردیلر، سانکی بؤیوک بیر دوستاقدان جانلارینی قورتاریبلار گلیردی.
ایندی ۶۰ و ۷۰ ایللرینین اوشاقلاریندان هانسینی اوخول خاطیره‌‌سی قونوسوندا دانیشدیراندا اؤیرتمنلرین کؤتکلرینی هئچ بیریسی اونوتماییب و هامیسی آجی بیر آنی کیمی بئیین‌‌لریندن پوزولماییب.
