قبیر کیمی سویوق، بوز کاناپه‌نین اوستونده اوزانمیش، پنجره‌دن قارا بولودلو گؤیه باخیردی. قار ها یاغدی ها یاغاجاق؛ سویوق، پنجره‌نین چاتیندان سیزیب قیچلارینی بوز پارچاسینا دؤندرمیش. ائوین کونجونده یانان سوبا بئله ایچینده‌کی قیشی ایسیده بیلمیردی. اصلینه باخسان او یایین اورتاسیندا دا بو سس‌سیز ائوده اوشویوردو. گؤزلرینی زیلله‌دییی دیوارداکی ساعات نظرینده دیبی دئشیک، ساییلی دنه‌لری آزالدیقجا آزالان بیر قوم ساعاتی کیمی جانلاندی. ساعات اون‌بیری ایگیرمی بئش دقیقه کئچیردی. دوز ساعت دوققوزو اون دقیقه کئچن یوخودان دوروب، گوجله ایستی یورغان-دؤشکدن آیریلیب، ال-اوزونو یومادان، نازیک گئجه پالتارینی ده‌ییشمه‌دن، ایکی ساعات اون بئش دقیقه ایدی بو کاناپه‌نین اوزه‌رینده گاهدان اوتوروب، گاهدان اوزانیب فیکره دالمیشدی. هئچ اؤزو ده یاتاغیندان چیخیب بورا گلمه‌یی‌نین نده‌نینی بیلمیردی، آخی اونون گؤرمه‌یه هئچ ایشی یوخویدو. اونسوزدا توم گئجه‌نی آلاتورانا دک گؤز یوما بیلمه‌میشدی.
گؤزویله آکواریومداکی ساکین-ساکین اوزن رنگلی بالیقلاری تعقیب ائدیر. ایل‌لر بویو، هر زمان، هر نه‌دن اوزگون اولورسا اولسون بو آکواریومون قاباغیندا اوتوروب بالیقلاری سئیر ائدرکن دینجلمیشدی؛ اما ایندی اونلارا باخماق‌لا داها دا کدرلنیر، سیخیلیر. ائوین هر کؤشه‌سینده‌کی اشیالارا باخیب، اونلاری نئجه خصوصی ذوق‌لا سئچیب آلدیغی گونلری خاطیرلاییر: کاناپه‌نین یانیندا دوران چوخ سئودیگی سانسئوئرییا دیبچگی، دیوارداکی گوموشی آنقا قوشو تابلوسو، آغاجدان یونتالمیش ظریف جئیران هئیکلی، ننه‌سین‌دن قالان عنتیقه کاسا. هامیسینی بیربه‌بیر گؤزدن کئچیریر. دونیانین آلچاقلیقلاریندان، آجیماسیز حادثه‌لریندن جانی یاناندا، یورولاندا بورایا سیغیشمیشدی، اما هر حالدا، یاشاییشیندا بیر اکسیک‌لیک دویموشویدو، تزه دمنلمیش چای قوخوسونو پایلاشماق اوچون ایستی بیر نفس. چوخدانیدی بو ائوین مبل‌لاری‌نین اوستونه هئچ بیر کؤینک آتیلمامیش، مبل‌لارین آلتیندان هئچ بیر جوراب تایی تاپیلمامیش. قاپی دالیسیندا بئله بیر جوت باشماقدان سئوای آیری باشماق جوتلنمه‌میش.
تئلفونو گؤتوروب کانتئکت لیستینه باشدان-آشاغی‌یا باخیر. آدلاری بیر-بیر اوخویوب کئچیر. سحر، سیما، علی؛ یئتیشیر باجیسی‌نین آدینا دویمه‌یه باسیر؛ ایلک زنگ چالمادان تئلفون آچیلیر.
– باشیوا دولانیم باجی، مگر دئمه‌میشم منه زنگ وورما؛ بو قودوز ایندی ائوده، بیلسه سنله دانیشیرام، والله گونومو قارا قویار. قادان گلسین منه اؤزون بیلیرسن دا سن بوشانیب تک یاشایاندان سونرا سنله ترس دوشوب. بالام جانی اوره‌ییم سندن اؤترو چوخ داریخیر، اما علاجیم یوخدو؛ من ده بونون اسیری‌‌یم دا، قادان آلیم مندن اینجیمه، ایندی قطع ائله، اؤزوم ائلییه بیلسم سنه زنگ آچارام.
– اما من فقط … .
تئلفون قطع اولور. او دؤزولمز باش آغریسی یئنه باشلاییر.
گؤزلرینی تاوانا تیکیب، قیچلارینی تئز-تئز ترپه‌دیر؛ موبایل الیندن زویوب اوزونه دوشور؛ بورنونو اووخالایا-اووخالایا گوشینی گؤتوروب یئنه کانتئکت‌لرینی تپ-چئویر ائله‌ییر. بیر آدین اوستونده دونوب قالیر. بارماغینی کال دویمه‌سی‌نین اوستونده گزدیریر. او دویمه‌یه باسماغا حقی اولمادیغینی بیلیر. «اؤزگه‌سینه قیسمت اولان جاهی جلالیم نئجه‌سن؟»* دیل آلتی میزیلداییب، «نئچه ایلدیر او سسه حسرت قالمیشام، بو ایکی آی دا اونون اوستونده» دئییب موبایلی یئره قویور، اما عاغلی هله او آدین یانیندا، «گؤره‌سن ایندی هاردا؟ یقین ایندی قادینی‌نین یانیندا اوتوروب، بلکه ده ماشیندا آناسی‌گیله ساری گئدیرلر؛ جمعه ناهاری اورادا قوناقدیلار. آخی، او زامان‌لار دئیردی جمعه ناهاری منیم آنام‌گیله گئتمه‌لی‌ییک. قاشقاباغیمی تؤکوب دئیَردیم «بس منیم آنام؟ منیم آنا-آتام یوخدو؟» گولومسه‌ییب، یاناغمیدان چیمدیکله‌یه-چیمدیکله‌یه، «سنه ده قوربان، آنانا دا. قاش-قاباغین تؤکمه منه، یاخشی شاما دا گئده‌ریک سنین آنان‌گیله» دئیردی. بیر آنلیق اولسا دا بو قیسمت اولمایان سئودانین خاطیره‌لری دوداغینا گولوش قوندورور. باش آغریسی داها دا شیدتله‌نیر؛ دوروب حب‌لرینی آختاریر؛ بیر لیوان سو دولدوروب حب‌لرینی آتیر. ایشیق دامارلاری، اللرینده تیتره‌ین سو بارداغیندا چیرپینیر. کیترینی سو ایله دولدوروب اوجاق اوسته قویور. اوجاق باشیندا دوروب سویون قایناماغینی گؤزله‌ییر؛ سویون داشماق سسی ایله اؤزونه گلیر؛ بیرآز قورو چای آتیر چایدانا؛ قاینار سویو تؤکور اوستونه؛ سویون بوغو بورولا-بورولا اوزونه ساری قالخیر. چایدانی کیتری‌نین اوستونه قویوب، گئیینمه‌یه گئدیر. قارا پالتو و باش اؤرتوسونو گئیینیب آشپازخانایا قئییدیر. دملنمیش چایی ایستکانا سوزور. اللری‌نین تیتره‌مه‌سی اونو عصبلشدیریر. الینده‌کی تیتره‌ک ایستکاندا ایشیق دامارلاری چیرپینیر. آجی چایینی یاریمچیلیق ایچیب، ائشییه چیخیر.
اللرینی پالتوسونون جئبینه سوخوب یاواش-یاواش آددیملاییر. بو‌ْز کؤینکلی گؤی، جمعه گونونون سیخیجیلیغینی داها دا آرتدیرمیشدی. گون اورتا اولماغینا رغماً تکم سئیرک آچیق اولان دوکانلارین ایشیقلاری یانیردی. هردن دوروب بیر ماغازانین ویترینینه باخیر، بیر شئی آلماق ایسته‌مه‌دییی حالدا بیر پالتار مغازاسینا گیریب بیر-ایکی پالتار تؤکوشدوروب، قیمت سوروشور، اما ساتیجی قیز ایل‌لرین تجریه‌سی ایله اونون آلیجی اولمادیغینی بیلیب، اونا ایری-ایری باخاندا، ائشییه چیخماق مجبوریتینده قالیر.
باشینی قالدیریر. سانجیلی بولو‌لاردان دوغولان قار دنه‌لری یئره اوتوران همی اریییب، قیسا عؤمورلری باشا چاتیر. آستا-آستا آغاران یان گزینتی‌دن اتوبوس دوراغینا ساری آددیملاییر.
یاریم ساعاتدیر بوم-بوش دوراغین بیر کونجونده بوزوشوب اوتوروب. بیر کؤک آلچاق بوی قادین تؤوشییه-تؤوشییه گلیب بیرآز اوتایلیق اوتوروب، بیر نئچه دقیقه‌دن سونرا گؤزلویونون اوستوندن گؤزلرینی قول ساعاتینا زیللهییب، «دئیه‌سن بوگون اوتوبوس گئجیکیب» دئییر.
– بیلمیرم، منیم تله‌سیک ایشیم یوخدو، اتوبوسون گئجیکیب-گئجیکمه‌مه‌سی، بو گوندن بری منیم اوچون فرق ائتمز، ذاتاً ایکی آیلیق عؤمروم قالیب بو دونیادا، اونو دا بو اتوبوس دوراغیندا بئله‌جه اوتوروب، کئچیره بیله‌رم.
کؤک قادین دؤنوب گئنَلمیش گؤزلری‌ایله اونا باخیر. ائله بو آن‌دا رنگی کیر و پالچیق آلتیندا ایتمیش، اگزوزوندان قارا توستو بوراخان اوتوبوس نریلدییه-نریلدییه گلیب دوراقدا دایانیر؛ قاپی‌لاری اورتادان ایکییه بؤلونوب، جیریلداییب لاخلایا-لاخلایا آچیلیر. جماعت سئل کیمی ائشییه تؤکولوشوب هره‌سی بیر یانا سپیلیشیر. کؤک قادین دوروب، یان‌لارینی باسا-باسا اتوبوسا ساری گئدیر. دوروب قادینین دالیسیجا اوتوبوسا مینیر، اوتورماغا یئر یوخدور، ائله قاپی‌نین قاباغیندا دوروب، اتوبوسون مهجرینه دایانیر. بیر قادین اوجا سسله تئلفون‌لا دانیشیر «هله یاخشی، سونرا، دئدیم سونرا، ایندی اولماز، اوتوبوسدایام، گلیرم، یومورتا؟ اولسون آلارام.» تلفونو قاپادیب، ائشییه باخیر، سونرا دؤنوب یانینداکینا نه‌سه پیچیلداییر، یانینداکی قادین، باشینی ترپه‌دیر. اؤن سیرادا اوتوران ایکی گنج قیز پیچیلداشیب گولورلر. پنجره یانیندا اوتوران قیز، بولکه-بولکه بزنمیش ساچلارینی گؤزلری‌نین قاباغینا تؤکوب، دوداقلارینا قیرمیزی روژ سورتموشدو. گؤزلری‌نین ایچی گؤلوردو؛ بیر رز گولونو الینده توتوب اوینادیردی؛ هردن ده بورنونا توتوب گولو قوخلاییردی. قادینین اونا باخدیغینی دویوب، اونا ساری دؤنور، باخیشلاری بیر-بیرینه ساتاشیر. قادین گولومسه‌ییر، قیز سایمازیانا باخشینی اوندان آلیب، موبایلینی جئبیندن چیخاردیب، اونونلا اویناماغا باشلاییر.
اوتوبوس ساخلاییر؛ کیمسه اوتوبوسدا قالمامیشدی. بورا سون دوراغ‌ایدی. اوتوبوسدان ائنیب، خیابانین اوتایینداکی قبریستانلیقا ساری گئدیر. قبریستانلیقدا بیر اؤلونو باسدیریرلار. وای سسی گؤیه قالخیب. قارا پالتارلی قادین و کیشی‌لر قبرین دؤوره‌سینی توتوب آغلاشیرلار. دایانیب تشییع جنازه‌یه ییغیشان آداملارین بیر-بیر اوزونه باخیر. «گوره‌سن او گؤمولن بخت‌سیز، دیریلییینده بو قار-بوراندا بورا گلمه‌نیزی ایسته‌سئیدی نئچه‌نیز اونون دادینا چاتاردینیز؟ او نئچه‌نیزی دیریلیینده اینجیدیب؟ سانکی اونو باغیشلاماق اوچون اؤلومونو گؤزله‌ییرمیش کیمی، تمام پیسلیک‌لرینی اونودوب، وجدانیزی راحاتلاتماق اوچون دوروب قاچا-قاچا بورا گلمیسیز. بلکه آدام اؤلندن سونرا پیسلیک‌لرینی‌ده اؤزویله آپاریر.» دئیه اؤز-اؤزونه دوشوندو. اوجالمیش فاتحه سسی ایله اؤزونه گلدی.
آدام‌لار بیربه‌بیر داغیلیر. قبریستانلیق درین بیر سوکوتا چؤکور. اورادان کئچیب، سیرایلا دوزولن، مئییت کیمی آغ کفنه بورونموش، شام آغاجلارینا ساری گئدیر. بیر نیمکتین قارلارینی الی ایله تمیزله‌ییب اوستونده اوتورور. نیمکتین سویوقلوغو سوموک‌لرینی سیزیلدادیر. قارین سویوغوندان قیزارمیش بارماقلارینی آغزینین قاباغینا توتوب، نفسی‌له ایسیتماغا چالیشیر. یئره اوتوران قار، کیمسه‌سیز قبریستانین سس‌سیز اورتامینی داهادا سس‌سیزلشدیریر. کولک‌له اوزاقلاردان گلن یاسین‌ین سسی بئله قاردا بوغولور. بورنونون اوجو قیزارمیش. پالتوسونون یاخاسینی اوسته چکیب، بوینونو قیسان بیر کیشی قاباغیندان کئچیب گؤزآلتی اونا باخیر. باخیشی‌یلا نه‌دن بو سویوق هاوا‌دا تک-تنها بو کیمسه‌سیز قبریستانین کؤشه‌سینده اوتوردوغونو سوروشور. قادین گؤزونو اوزاقلاردا بیر یئره زیللهییب اؤز دونیاسینا جومور. چییین‌لرینه، شالینا دنه-دنه دوشن قار یاواش-یاواش قادینین هئیکلینی آغ رنگه بورویور. «آی گؤزل خانیم، الین وئر فالان باخیم!» سسی ایله اؤزونه گلیر. نئچه ساعات اوردا اوتوروب فیکرلرده دالماغینی بیلمیر، آمما هاوانین آلا-تورانلیغیندان گونشین باتما چاغینا یاخینلاشدیغینی بیلیر. باشینی دؤنده‌ریب بیر قوجا فالچی قادینی یانیندا گؤرور. فالچی‌نین قبریستاندا دولانماغیندان هویوخور. عمومیتله قبریستان دیلنچی‌لری یاسین اوخویانلاردیلار یا دا قبیر یویانلار؛ فالچی‌لار قبریستانا دولانمازلار، آمما بو قادین سانکی بو عالمین آدامی دئییل. قادینین گؤزلرینده بیر ائوره‌نین سیحیرلی قاورامی دولانیر. آلا-بولا باش اؤرتوسونون آلتیندان پیرتلاشیق آغ ساچلاری، اوزونه تؤکولوب، قاش‌لاری و چنه‌سی‌نین اورتاسیندا گؤی دؤیمه‌لر گؤزه چارپیر. بوینو-بوغازی، بیلک‌لری رنگ‌به‌رنگ مور-مونجوقلا دولودور. گؤزلرینده غریبه بیر حیس واریدی؛ سانکی دونیانین توم گلمیشنی -گئچمیشینی گؤرموش ده اؤز ایچینده قوجالمیش. فالچی قادین الینی اوزادیب اونون اوووجونو آچیر. فالچی‌نین الی‌نین ایستی‌لییی قادینی تعجبلندیریر. فالچی قاری بیر زادلار دیل آلتی میزیلداییب، اوزونه اوفلویور. باخیشلارینی گؤزلرینه زیللهییب، «آووجوندا حسرت وار، باخیشیندا دومان. روحون هارالاردا گزیر سنین؟ یاشام خطین …..» سؤزونو یاریمچیق قویوب، الینی آووجوندا بیر خطین اوستونده گزدیریب، سانکی اونو اوزاتماق ایسته‌ییر. «اوردا دا ایکی آی عؤمروم‌دن قالماسینی یازیب؟» دئیه فالچی‌نین سؤزونو کسیر.
– نه ایکی آیی قیزیم، سن هله جوانسان، ایل‌لر بویو یاشایاجاقسان.
– آمما منیم ایکی آیلیق عؤمروم قالیب. من خسته‌یم، اؤله‌جه‌یم.
فالچی قادین بیر سؤز دئمه‌دن آیاغا دوروب اوندان اوزاقلاشیر.
– بلکه ده سن دوز دئییرسن، بلکه اؤلوم بشرین سونو دئییل ده! هارادا ایسه آیری دونیادا اوزون-اوزون یاشاماق واردیر.
فالچی دؤنوب قادینا باخیر.
– ایکی قاتینی وئریرم.
– نه‌یین ایکی قاتینی؟ تعجبله سوروشور.
– گؤنده‌لیک قازانجی‌نین ایکی قاتینی وئریرم، گل اوتور یانیمدا منیمله دانیش. گلیرسن‌می؟
فالچی قادین بیرآز دوروخوب، سونرا باشی ایله راضیلیق وئریر. ایکیسی یاناشی یولا دوشورلر.
– آدین، دردین نه‌دیر سنین قیزیم؟ فالچی سوروشور.
– آدیم اؤزلم‌دیر. بختیم حسرت. علاجسیز بیر خسته‌لییم اولماسینی دونن بیلمیشم. بیر آی بوندان قاباق باش آغری‌لاریم باشلادی…
دانیشا-دانیشا اوزاقلاشیب، کولکلی قاردا، کدرلی بولوت‌لارین دالیندا سیزیلدایان گونشین قارا ایشیغیندا گؤزدن ایتدیلر.
*ابراهیم ایلیاسلی‌نین «نئجه‌سن ظالیم» شعریندن.
