عشق اولسون!!
شهانه مشفق قیزی- کؤچورن: ابوذر جعفری
پاییز تزه گلمیشدی. داها دوغروسو، هله تزه-تزه اؤز گلیشینی ثبوت ائتمک ایسته‌ییرمیش کیمی هاوالار سون گونلر سویوماغا باشلاییردی. اونیورسیته‌دن چیخیب یاغیشین آلتیندا دئمک اولار کی، قاچا-قاچا اؤزومو مئترویا چاتدیرماغا تله‌سیردیم. یاغیش ائله برک یاغیردی کی، باشیمی قالدیرماغا، اطرافیما گؤز یئتیرمه‌یه ماجال تاپمیردیم. ائودن چیخارکن آنامین «بو گون یاغیش هاواسی وار، اؤزونله چتیر گؤتور» مصلحتینه قولاق آسمادیغیم اوچون ده پئشمانچیلیق کئچیریردیم ایچیمده. آمما اونسوزدا استفاده ائتمه‌یه‌جه‌ییمی بیلیردیم آخی… یایدا عینک، یاغیشدا چتیر استفاده ائتمک هئچ عادتیم دئییل. عینک‌دن استفاده ائتمه‌مه‌ییمین سببی هر شئیی اؤز رنگینده گؤرمک ماراغیم‌دیر. گونشی ده، دنیزی ده، آغاجی دا، بیر سؤزله هر شئیی اؤز رنگینده گؤرمک ایسته‌ییرم. بلکه ده بو چوخلاری اوچون معناسیز بیر ایستک کیمی گؤرونه بیلر. آمما نئیله‌ییم، سئومیرم صنعی بویانی. چتیر ایسه اوشاقلیقدان هئچ سئومه‌دیییم بیر اشیا اولوب. اوشاق واختی یاغیشی چوخ سئویردیم. یاغیش یاغارکن حیه‌طه، یاغیشین آلتینا قاچماغا جان آتاردیم. ائله ایندی ده یاغیشا اولان سئوگیم قالیب، آما ایندی یاغیشین آلتیندا اولماقدانسا، اونا کناردان، مثلن، ائویمیزین بالکونوندان، یا دا پنجره‌دن باخماغی داها اوستون توتورام. نه ایسه… یاغیشین آلتیندا مئترویا دوغرو قاچارکن گورولتولو آلقیش سسی منی دایانماغا مجبور ائتدی. گؤزومون آلتیندان سس گلن طرفه دوغرو باخاندا یولون او بیری تاییندا بیر بینانین قارشیسیندا ییغیلمیش اینسان اوردوسو دیققتیمی جلب ائتدی. گؤره‌سن، بو جماعتی بو سویوق هاوادا اورا ییغیشماغا وادار ائدن سبب نه اولا بیلَردی؟ بو سوالین جاوابی یاغیشدان دا، سویوقدان دا، ائوه گئجیکمک قورخوسوندان دا داها واجب ایدی. محض بونو اؤیرنمک اوچون استقامتیمی دَییشیب همین ازدحاما دوغرو گئتمه‌یه باشلادیم. بو دفه آددیم‌لاریمی داها سورعتلی آتیر؛ تئز بیر زاماندا اورایا چاتماغا چالیشیردیم. ائی، بو ماشین‌لار دا امکان وئریر کی… پیادانین یولوندا دا پیادایا امکان وئرمیرلر…
ازدحاما یاخینلاشارکن سس‌لر داها آیدین سئچیلمه‌یه باشلاییردی، کیمسه دانیشیردی… یاخینلاشدیم…بویوم بالاجا اولدوغوندان هئچ بیر شئی سئچه بیلمیردیم. انسان‌لاردان عذر ایسته‌یه-ایسته‌یه ازدحامین اورتاسینا دوغرو ایره‌لی‌له‌دیم. منی سوزن عصبی باخیش‌لاری، دالیمجا دئیینَن انسان‌لاری، گؤرسم ده، فیکیر وئرمه‌دن ایره‌لی‌له‌ییردیم. نئیله‌ییم، گؤرمورم آخی…
آخیر کی، صحنه‌نی گؤره بیله‌جه‌ییم راحات بیر یئر سئچدیم اؤزومه… ایندی گؤرک نه‌لر اولور…
صحنه‌نین اورتاسیندا بیر تریبون قویولموشدو. تریبونون آرخاسیندا الینده میکروفون توتان ۴۵-۵۰ یاشلاریندا بیر کیشی دانیشیردی، داها دوغروسو، دئمک ایسته‌دیک‌لرینی قارشیسینداکی ورقه‌دن اوخویوردو. بو منظره‌نی گؤرنده بیر فیکیر منی گؤتوردو: ورقه‌ده‌کی‌لری اؤزو یازمیشدی، یوخسا کیمه‌سه یازدیرمیشدی؟ نه ایسه، بوندان منه نه… کیشی‌نین گؤرونوشو چوخ سلیقه‌لی ایدی. قارا کوستیون، آغ کؤینک، کؤینه‌یین دویمه‌لرینی آخیرا قدر دویمه‌له‌میش، اوستوندن ده قارا رنگلی قولستوک تاخمیشدی. گئییمی سلیقه‌لی اولسا دا، قاباغا چیخان قارنی بو سلیقه‌یه خلل گتیریردی. اونو گؤررکن دوشوندویوم ایلک شئی بو اولدو کی، بو قارنی اولماسایدی، هئچ اولماسا بیرآز بوندان بالاجا اولسایدی نئجه گؤزل اولاردی، یاشیندان دا داها جاوان گؤرونه بیلردی… نه ایسه، اساس مساله اونون گؤرونوشو، سلیقه‌سی یوخ، دانیشدیق‌لاریندا ایدی:
– عزیز سئچیجی‌لریم (هه، دئمه‌لی بو آدام نامزد ایمیش)، من آرتیق بیر دفه سیزینله گؤروشموشوم. مرامیم، مقصدیم و صاف نییَتیم سیزین هر بیرینیزه آرتیق معلومدور…
صاف نییَت؟ صحبت دئیه‌سن، کومئدییایا انکشاف ائدیر آخی… گؤزله‌یک گؤرک، آخیری نئجه اولاجاق؟
– بو گون ده بورایا توپلاشماغیمیزین اساس مقصدی هم سیزینله صمیمی مناسبت یاراتماق، هم ده سیزه شَن ساعات‌لار بخش ائتمک‌دیر. منیم بوتون حیاتیم بویو تک مرامیم اولوب: وطنیمه، خالقیما ناموسلا، وجدانیملا خدمت ائتمک! بو گون اولو تانریم منه بو مرامیمی داها گؤزل بیر شکیلده حیاتا کئچیرتمک اوچون بیر شانس وئریب؛ اگر سیز ده منه بو شانسی وئرسه‌نیز اَمینم کی، پئشمان اولمایاجاقسینیز. من وظیفه‌م مدّتینجه سیزینله سیخ-سیخ گؤروش‌لر کئچیره‌جک، سیزین پروبلئم‌لرینیزه قولاق آساجاق و بو پروبلئم‌لری آرادان قالدیرماق اوچون الیمدن گله‌نی ائده‌جه‌یم. من وکیلی اولدوغوم بو میللتین سسین دؤولتیمیزه ده دویوراجاغام. بوندان سونراکی ایل‌لر عرضینده سیزین حیات سَویه‌نیزی ماکزیموما، پروبلئم‌لرینیزی ایسه مینیموما چاتدیرماق اوچون دایانمادان ایشله‌یه‌جه‌یم…
«نامزد» سؤزونو بورایا چاتدیراندا گورولتولو آلقیش صدالاری قالخدی. تعجوبله اطرافیما باخاندا، هر کسین اوزونده بیر سئوینج، بیر راضی‌لیق ایفاده‌سی گؤردوم. ائله بیل دانیشان آدام وئردییی وعده‌لری ائله ایندیجه حیاتا کئچیرمیش، خالقین بوتون درد-سرینی آرادان قالدیرمیشدی. بو انسان‌لار نه‌یه بو قدر سئوینیردیلر، گؤره‌سن؟ آخی بو دانیشیلان‌لارین قورو وعده‌لردن باشقا بیر شئی اولمادیغینی بیلمه‌لی ایدلر. بلکه ده من سهو ائتمیشم دوشونه‌رک یئنیدن فیکریمی همین نامزدین دانیشیغینا جمع‌لشدیرمه‌یه چالیشدیم:
– عزیز هموطن‌لریم، من بیر چوخلاری کیمی سیزه یالانچی وعده‌لر وئرمک فیکیرندن چوخ اوزاغام. سیزه وئره بیله‌جه‌ییم تک سؤز اوندان عیبارتدیر کی، اگر منی سئچسه‌نیز، منه اعتبار ائتسه‌نیز، سیزین اعتبارینیزا لاییق اولماق اوچون الیمدن گله‌نی ائده‌جه‌یم. عشق اولسون آذربایجان خالقینا!!!
یئنه ده گورولتولو آلقیش‌لار قوپدو. دانیشان آدام بیر نئچه ثانیه فخرله، غرورلا ازدحامی سئیر ائدیب مؤحتشم بیر اَدایلا صحنه‌دن ائنمک اوچون پیلله‌کن‌لره دوغرو آددیملادی. بو یئریشده ائله بیر اَدا وار ایدی کی، ائله بیل آرتیق سئچیلیب خالقین وکیللییی وظیفه‌سینی اؤز عهده‌‍‌سینه گؤتورموشدو…
ائله او صحنه‌دن ائنمیشدی کی، آچیق-ساچیق گئییملی، یاشی ۶۰-ی کئچمیش، آنجاق هله ده اؤزونو جاوان قیز کیمی آپارماقدان اوتانمایان مغنّی قادین اویناق بیر ماهنی‌نین صدالاری آلتیندا اؤزونو صحنه‌یه آتدی. اونو گؤررکن دوشوندویوم ایلک شئی بو اولدو کی، گؤره‌سن بو سویوقدا بو جور آچیق پالتارلاردا اوشومور؟ صحنه‌یه چیخماغی ایله ده هئچ سئومه‌دیییم بیر ایفاده‌نی ایشلتمه‌سی بیر اولدو:
– ال‌لری گؤرمورم…
ائله بو سؤزه بند ایمیش کیمی بوتون میللت باشلادی گورهاگور ال چالماغا. قادین ایسه آچیقدا قویدوغو ساللاق قارنینی اوینادا-اوینادا اوخوماغا، داها دوغروسو، دیسک‌ده اوخویان ماهنی‌نی آغیز حرکت‌لری ایله گؤسترمه‌یه باشلادی. جماعت بیر جوشموشدو کی، گئتدیکجه داها دا غضبله یاغان یاغیشی، قیلینج کیمی کسکین سویوغو بیله حیس ائتمیرمیش کیمی هامی یئرینده رقص ائدیردی. اونلارا باخدیقجا هم آجیییر هم ده حسد آپاریردیم. یانی، بیر میللتی ایکی یاغلی سؤز، بیر اویناق ماهنی ایله آلداتماق بو قدر می آساندی؟ ائله بو واخت تئلفونومون جیبیمده تیتره‌دییینی حیس ائتدیم. تئز تئلفونومو چیخاریب باخدیم، اکراندا آنامین آدی و نؤمره‌سی یازیلمیشدی. اکرانین یوخاری حیصه‌سینده «جاوابسیز زنگ‌لر» اشاره‌سی ده وار ایدی. آللاه بیلیر نئچه دفه زنگ ائدیب، ائشیتمه‌میشم. تله‌سیک زنگی آچدیم، آمما بو سس-کویده سسیمی ائشیده بیله‌رم‌می اَمین دئییلم:
– الو
تئلفونون او بیری باشیندان نه ایسه خیریلتی‌لی سس گلدی. اوّلجه‌دن ظن ائتدیییم کیمی بو قدر قاریشیقلیغین ایچه‌ری‌سینده آنامین سسینی ائشیتمک ممکن اولموردو. اونون نه دئدیینی ائشیتمه‌دن اونون منی ائشیدیب آنلادیغینا اومود ائده‌رک دئدیم:
– آنا، من سنین سسینی ائشیتمیرم، آمما ناراحات اولما، بورادا بیر تدبیر وار، اونا گؤره گئجیکیرم؛ ایندی چیخیرام بوردان، بیر ساعاتا ائوده اولارام. هله‌لیک.
بونو دئییب گؤزله‌مه‌دن تئلفونو سؤندوردوم. اونسوزدا اونون سسینی ائشیده بیلمیردیم آخی…
آنامین زنگینه جاواب وئرنده بیر طرفدن ده فیکیرم صحنهدهکی مغنّی‌ده، اونون حرکت‌لرینده ایدی. ظالیم قیزی آذربایجان دیلینده ائله بیر جمله بیلیرمیش کیمی تک بیر جمله‌نی تکرارلایا-تکرارلایا دورموشدو:
– ال‌لری گؤرمورم… عشق اولسون آذربایجان خالقینا!…
آرتیق بو کومئدییایا دؤزه بیلمه‌یه‌جه‌ییمی دوشونه‌رک اورادان اوزاقلاشماغا قرار وئردیم. گؤردویوم بو منظره اونسوزدا یئرینده اولمایان عصب‌لریمی داها دا کورلامیشدی. سورعتلی آدیم‌لارلا اورادان اوزاقلاشماغا، داها دوغروسو قاچماغا باشلادیم. اورادان اوزاقلاشدیقجا سس ده آرخامدا قالیر، منیم سورعتیمه چاتا بیلمیردی. لاکین صحنه‌یه چیخان هر کسین دیلینده ازبره چئوریلمیش او جومله غیری‌اختیاری منیم ده دوداقلاریمدان سوزولوردو:
– عشق اولسون آذربایجان خالقینا!!!
البته، سیزین کیمی‌لرین سؤزونه هله ده اینانان، اعتبار ائدن بو صاف نییَتلی خالقا عشق اولسون!!!
یاغیش ایسه هله ده یاغماغا داوام ائدیردی. آنچاق بو دفه سانکی منی ساکیتلشدیرمک، تسکین ائتمک ایسترجه‌سینه داها آراملا، داها ملایم…
4 پاسخ
عشق اولسون نه گوزل و آخیجیدی چوخ سئودیم یاشاسین
لطفا شعر فوق که ارسال نموده ام از کیست؟
باسلام.این شعر بنام سند آذری بودن قشقایی ها زبان به زبان قرنها برزبان اقشار این قوم حفاظت میشود
بو یل گدیر تبریزه.قنات ریزه ریزه
خدام بیر یل وربیراه.بیز گدگ الکمیزه
(ایمانی قشقایی)
selam eleriz aqrımasin çok gozel ki bu fürseti bizimiçin yaratmishsiz oz elfbamizda bu öykunı okuyak. bizim senifdaki moshkulumuze gore bele doşonurem ki bir ökude önemli majerada olmasa onun gozeliginen çok da eksilmez