سورگون ائو
کیان خیاو
(هانکی نهدندن اوزره اولور اولسون، بوتون سورگون گئدن یوردداشلاریما سونورام)
اینیندهکی بوزارمیش آمئریکا مالی اووئرکوتونون بوینونو اوسته قووزاییب، یاخاسینی اورهیینین باشینا کیمی آچیق قویوبدور. یئل باشینین توکلرینی قاریشدیریب گون کولونا دؤندردیییندن، داراق وورسان باشینین توکو چنگهسییله داراقدا گلر. ایکی گونلویه یاخین اولار قیرخیلمامیش ساققالی. ساققالینین هر بیری بیر تیکان اوجونا بنزهییر. اووئرکوتونون یاخاسی ساققالینین تیکان اوجو توکلرینه ایلیشدیکجه، اوزونو قاشیندیریر. بنیزیندن اورهیی اورتاسیندان قیریلمیش بیریسینه بنزهییر. اورهیی کؤکسونده آغیرلیق ائدیر. بوغولماق اوزرهدیر. یئنی بیر هاوا آلسین دئیه، چیینیندن آسلادیغی قهوهای گؤن چانتاسینین آغزینی آچیب، زورلا سیخ- سیخ چانتایا تپیلمیش کیتابلارین بیر یانیندان بیر گیله سیقارئت گؤتورور. کولهیین آغزیندا دایانیب دؤرد دؤنه اؤزونو دال- قاباق، ساغ- سول ائتدیکدن سونرا، چتینلیکله سیقارئتینی آلیشدیرا بیلیر. ساعاتی دوز ۱۵/ ۱۱ دقیقهده یاتیب قالیب. ساعاتین نئچه اولدوغونو بئله بیلمیر. آیاقلاری سانکی باشییلا دئییل. باش هارا، آیاق دا اورا سؤزونو اونا دئسن، ان آنلامسیز بیر سؤز گلر اونا. باشینین هارا گئتمک ایستهدییینی بیلمیر. بیلمیر ده آیاغی اونو هارایا آپاریر.
چانتاسینی اوزونه توتوب قاشلارینی دویونلهمهسیندن، اسن کولکدن نئجه آجیغی گلدییی بللیدیر. او بو شهرده دوشن ساعاتدان یئل اسیر. سانکی کولهیی ده اؤزویله گتیریب ایرمی سککیز ایل سورگون گئتدییی اؤلکهدن. کولک بوینوندان اوزو آشاغی ائییین ترینه سوواشیب دوموسگولوندن ده آشاغی گئدیر. آز دا اولسا اوشویور کیمیدیر. باشماغینین ایچینده ده سانکی یئل اسیر. ایکی قیچینی سیرایلا ایدمان ائدیر کیمی ایکی دؤنه قالخیزیب یئره قویور. بونلا بئله خییابانین قیراغیندا تیترشن آغاجلاری ائله بیل گؤرمور.
گؤز- باشیندان آج، سوسوز، یورقون و یوخوسوزدور. خییاباندا تکه توک آدام وار- گل ائتمکدهدیر. قارا ساققالی بیر اورتا یاش کیشینی ساخلاییر:
-آغا، بو خییاباندا موسافیرخانا یوخدور؟
-خئیر آغا، گئدین آشاغی چارراها، اوردان دؤنون باش چارراها، اوردان دا دوز گئدین تئرمینالا ساری. بیر هوتئل وار، تابلوسوندا یازیلیب: هوتئل ساوالان. اوردا قالا بیلرسیز.
هله کی آشاغی- یوخاری خییابانی اؤلچور. آختاردیغی یئر فابریکا یوخسا دا تالار دئییل کی تابلوسو اولسون. بیر- بیر کوچهلرین آغزیندا دایانیب، دیبینه دک دووارلار و قاپیلارا زیللهنیر. بعضی کوچهلرین ایچینه گیریب لاپ دیبینه کیمی گئدیر. یوخدور کی یوخدور.
-بورا دئییل، اورا دئییل، بورا دا دئییل، اؤز- اؤزونه دئییب چیخیر و دوشونور:
به او بویدا باغ کیمی حیط هارا گئدیب؟ زلزلهمی گلیب بو شهره؟ یوخسا بومباردومانمی اولوب؟ بو قدر ائوین ایچینده، بیر حل اولوب ایشینه گئدن ائله بیزیم ائویمیزمی؟
ایلکینیندن ده ائوین پلاکی زادی یوخ ایدی کی یادیندا قالسین. آنجاق سانکی خییابان همن خییاباندیر. بونو قوشقونمور. باشقا بیر کوچهیه گیریب، اوردا اولان بوتون ائولرین قاپی- پنجرهلرینه زیللهنیر. بیر آز اؤز ائولرینه بنزر بیر یاریسینا کیمی سؤکولموش ائوین اؤنونده دایانیب یئنه دوشونور:
ائویمیزین حیطیندهکی آغاجلاری، اوتاقلارینداکی گوللو چیت پردهلری یئرینده اولماسا دا، آزیندان اونو آلومینیوم پنجرهلریندن تانیماق اولار کی! پنجرهلر دییشیلسه ده، خوش آلا رنگلی موزاییکله دؤشنمیش یئکه ائیوانی کی دییشیلمهییب. یعنی او گؤزللییه اورک آچان خوش گؤرونوشلو ائیوانی دا سؤکوبلر؟ دوغوردان دا اونو سؤکهنین هئچ عاغلی باشیندا تایار اولماز. توتاق کی ایچینده آنام دا یوخدور آتام دا، باجی- قارداشلاریم دا، توتاق کی کیتابلا دولو کیتابخانامی حیطه آتیب هامیسینا بیرجه کیبریت ووروبلار، توتاق کی ائوین لاپ بئله شیروانیسینین آلتینداکی سئرچه- گؤیرچین- یاکریم ساچاقلارینی سؤکوب داغیدیب یئرینه بو یئنی دام پاپاقلاریندان قویسونلار، هئچ نهیییله اولماسا دا، او ائوی بینؤورهسیندن اؤز بویومجا هؤرولموش داش هؤروکلریندن تانییارام کی!
چوخ گؤیلو ایستهییر ائولرین بیری دیل آچیب اونلا دانیشسین! آنجاق داش- دووارلارین دیلی یوخدور. ائولر دانیشماغی باشارمیرلار. ائولره باخدیقجا باشی فیرلانیر. همن ائولرینه بنزر او ائو ده یئر کورهسینه دؤنموش، باشینا توولانیر. بئله گئتسه اؤزونون ده باشی دؤنهجک. او ائو اؤز پنجرهسیندن ائشییه باخان بیر یالقیز آداما بنزهییر. او ایسه بو آدامی اؤز آناسینا بنزهدیب. آناسی، ائولرینه گلن یوخسا گلهجک قوناقلاری گؤزلهمزمیش. بونو آنا آناسی اونا دئییب. گونباشی پنجرهنین قیراغیندا گلمهیهجک قوناغینی گؤزلهیرمیش. بونو دا اؤزو بؤیله سانماغینی خوشلاییر. یعنی همن بو ایرمی سککیز ایل سورگون گئدن اوغلونو. او ائو اونون آناسینا دؤنموش، هئی قاپی- پنجرهلری آچیب باغلاییر. او ائو داریخقانلیغیندان اؤز دووارلارینا ال سورتور کیمی گلیر اونا. او ائو، سینیرسیز دوشلرینه دالان داریخقان بیر آنا کیمی، اوتاق- اوتاق اوزانمیش اؤز یئرینده. بوتون داریخمالارینی یاتاغیندا گیزلهدیب. یاشاماغا حالی یوخدور او ائوین، او آنانین. سورسان موتلولوق نهدیر، دوداقلارینی بوزوب باشینی توولایار. اسن کولهیین اؤنونده، دؤرد چئورهسیندن اوشوین بیر قادینا بنزهییر. اؤزونو ییغیب ییغیشدیریب اوتوروبدور یالقیزجا. او ایسه اوتانیر اوزونو او ائوه توتوب، بیر ایستیکان چایین وارمی ایچیم؟ دئسین! دؤرد سوتونو اسن کولهیین اؤنونده جیریلداییر. سانکی بیریسی حزین- حزین اؤز- اؤزونه شئعیر اوخویاراق گئدیر بیر کوچه یوخسا بیر خییاباندا. او ائوین پنجرهلرینین بیرینده، آغ پردهدن قیریلیب قالمیش بیر تیکه پارچا، جیریلمیش بیر بایراق کیمی اسمکدهدیر. او ایسه بیر ائوه باخیر، بیر گؤزونون یاشینی سیلیر. بیردن بیره، تیخچینا- تیخچینا اوزونو او ائوه توتوب،
-دیل آچ آی ائو! بیر آغیز آچ، نه اولار؟ منه بیر دئ، سن نهلر دوشونورسن؟ دئیه سورور.
سورور، آنجاق داش- دووارین دیلی یوخدور. او ائو ایسه اسن کولهیین اؤنونده، دؤیوشدن چیخمیش یاری جان بیر آدام کیمی، اونون گؤزونون قاباغیندا هئی ییخیلیب قالخیر. قالخدیقجا یئنه ییخیلیر. دووار دیبینه تؤکولن کرپیجلری، گؤودهسیندن تؤکولن قانا بنزهییر. اونو سؤکوب داغیدان بئل- کولونگلر ده سانکی گؤیولسوزجه اونا قییمیشلار. بوتونلوکله اونو اؤلدورمک ایستهمیرمیشلر کیمی. بیر آن گؤزلرینین یاشینی سیلیب کیمهسه قولاق آسار کیمی باش- قولاغینی قاباغا اییب او ائوه باخیر. ائودن ائشیتمهدییی تک بیر سس وارسا دا، او دا آغلاماقدیر. ائو آغلامیر، آنجاق آغلاماقدان دا پیسدیر. دئیهسن بو ائو، داها دا چوخ ائولرینه بنزهییر. آنجاق بو دا او ائو دئییل.
کوچه دن چیخیب، دوز ایرمی سککیز آددیمدان سونرا باشقا بیر آج، سوسوز، یورقون و یوخوسوز کوچهنین قاباغیندا دایانیر. اوچ- دؤرد ائوین گؤرونوشونه آز دا اولسا باخیب یئنه یولا دوشور. اؤزونلوک دئییل. اؤنونه گلن بیرر کوچهلره باش اوزالتماسی و قاپیدان قاپییا، دوواردان دووارا، پنجرهدن پنجرهیه بیر بویلانیب باخماسی وار. بیردن گؤزلرینی قاییمدان یوموب آچیر. بیر دؤنه ده لاپ برک یوموب یئنه آچیر. باشینی یوخاری توتوب ایکی قات بیر ائوین گؤرونوشونه باخاندا، یئل نهییسه گؤزلرینه سالیب. باشالا بارماغینین دالینداکی اورتا سومویونو سیرایلا ایکی گؤزونون ده ایچینه سالیب، گؤزلرینه دوشن نهییسه یئریندن اوینادیب چیخارماق ایستهییر. آرخاسینی کولهیه چئویریر. اووئرکوتونا قونان توز- تورپاغی چیرپیر. اسن یئلدن، اوستهلیک آج- سوسوزلوغوندان دیل- دوداغییلا بوغازی قورویوب. ایندی باشقا بیر کوچهنین قاباغیندا دایانیر. ایری گؤزلرینی بیر آز دا ایری آچیر. نهسه دویوب- دوشونوب ایچری گیریر. هئچ بیر ائوه باخمادان توولا گئدیب کوچهنین ساغ الینده دوز اوچونجو ائوین قاباغیندا دایانیب دؤزمهدن قاپینی دؤیور. الینی زیلین اوستونه قویوب گؤتورمور. قاپینی سیلکهلهییر. آچان یوخدور. کیمسه ائوده یوخدور. قاپی کؤتویوندن قیفیللیدیر. بیر آن کیرجدن تؤکولموش هئیکله دؤنور. اؤز- اؤزونه دوشونور:
-من بیر یئرده بیر ایستیکان آجی چای ایچمهلییم آخی! بیر آز اوزانیب گؤزلریمین آجیسینی درمهلییم آخی!
دیل- دوداغینین ترسینه گؤزلری یاشارماغا باشلاییر. یوخ، بو ائو ده او ائو دئییل. بیر ائو بوتون بو ائولرین ایچیندن هاراسا سورگون دوشوب. ایکی گؤزونده ایکی داملا یاش حالقالانیر. یئنه باشالا بارماغینین دالییلا گؤزلرینی سیلیب، چانتاسینی چیینینده دوزنه سالیب کوچهدن چیخیر.
بیر ائوی تاپماق اوچون بیر خییابانی نئچه دؤنه آلت- اوست ائتمک اولار؟ بیر خییابان ایرمی سککیز ایلده نئجه، نه بیچیمده دییشیله بیلر؟ بوتون تانیش اولان اینسانلار اؤز دوغما یئر- یوردلاریندان نئجه کؤچوب هارالاردا ایتیب باتا بیلرلر؟ دیل- دوداغییلا بوغازی بوتونلوکله قورویوبدور. گئندن لامپاسینین ساری اینجارسیز ایشیغی گؤرونن بیر قفهیه ساری یؤنهلیر. یورقونلوقدان آیاغی دالینجا گئتمیر. آنجاق بیر تهر اؤزونو اورا سالیر. قفهچی ایکینجی دؤنه و یئنه ده ایکی ایستیکان چای قویور قاباغینا. ایکیسینی ده بیر نفسه ایچیر. یوخوسوزلوقدان اؤلور. قینایان اولماسا اؤیله اوتوردوغو ماسانین دالیندا اوزانیب یاتار. یاتیبدی دا. اویاناندا نئچه ساعات، نئچه دقیقه یاتدیغینی بیلمیر. قفهچینین اوغلو اونو چاغیریر. قولونو سیلکهلهییر:
-آغا، دورون آیاغا، قفهنی باغلاییریق.
-باغیشلایین، من هئچ بوردا یاتماق ایستهمهمیشدیم.
-عئیبی یوخ آغا، بیز بیلدیک سن چوخ یورقونسان.
اؤزو اؤزوندن اوتانیر. قفهچی و اوغلوندان لاپ چوخ اوتانیر. الینی شالوار جیبینده دولاندیریب پولونو آختاریر. بیر ایکی مینلیک قفهچییه وئریر. قفهچی پولون قالانینی قایتاریر. او پولون قالانینی آلماق ایستهمیر. آنجاق قفهچی ده قبول ائتمیر. اوتانا- اوتانا قفهدن چیخیر. قاش بوتونلوکله قارالیب و خییابانین چیراقلاری اونو بیر آن اوتوز نئچه ایل اؤنجهنین چئشید آنیلارینا آپاریر:
-بو ایشیق دیرکلرین آلتیندا چوخ کیتابلار اوخوموشام، چوخ!
بیردن بیره گئجهنی هاردا قالاجاغینی دوشونور:
-من بو گئجه اؤز ائویمیزده یاتماق ایستهییرم. موطلق اؤز ائویمیزده!
بونو اؤز- اؤزونه دئییب اؤزو بیلمهدن خییاباندا ائولرینی بیر ده گؤزویله آراییب یئنه ده دوشونهرک یولا دوشور:
-ائویمیزی گؤرمک ایستهییرم. اونو ائشیتمک ایستهییرم. ایستهییرم اونو شهرین یوخاری باشینداکی چای قیراغینا آپاریب، اؤزوم ده قاچیب گئدیب شهرین آشاغی باشینداکی قبریستاندا اوزانیب گؤزل گؤرونوشلو ائویمیزه باخیم! ایندی او ائوی منه وئرسهلر، گؤزو باغلی هر شئیین یئرین دئیه بیلهرم. تاختا ات توخماغینین یئرین بئله دئیهرم. قونشو اوشاقلارییلا بالی کرهیه، کرهنی بالا قاریشدیریب قاتدالاشدیریب یئدیییمیز چینی پیالالارین یئرین بئله بیلهرم. او ائوی مندن یاخشی تانییان اولماز. ایندی هاردادیر گؤرهسن؟ هارا سورگون گئدیب بو ائولر ایچیندن؟ هاردادیر او ایلکینیندن آنامسیز، آتامسیز ائو؟ به منی اونایکی یاشیما یئتیرن آنامین آناسینین قبیری هاردادیر؟ هانی او آجیلی آنبارییلا گتیریب، گوللو تومانینین اتهیینه تؤکوب، پوسته- فیندیغینی دویونجا قیچینین آراسیندا قیزدیریب، شاققیلتیلی گولوشلرییله منه وئرن آنامین آناسی؟ او آذان الله اکبر دئمهدن نامازا قالخان، سونرا دا شهرین یوخاری باشینداکی چای قیراغینا گئدیب اتک دولوسو رئیحان و بولاق اوتویلا گلن آنام آناسی؟ هانی آنباری سرین اولارمیش ائویمیزین؟ آتام بوتون یای گونلری ناهاردان سونرالار توکانی باغلاییب گلیب اوردا یاتارمیش؟ اوستونده اوزه چیخمیش ایری دامارلاری، ایچینده فهلهلیک ایللریندن قالان قابارلارین ایزی گؤرونمهسین دئیه، اللرینی یورقان آلتیندا گیزلهدیب یاتارمیش! هانی باجیم اونو چینیندن سیلکهلرمیش:
-آتا، دور، گئجه گلنده منه کاباب آل گتیر، دئیرمیش!
اووئرکوتونون زیپینی خیرتدهیینه کیمی چکیب، چانتاسیندان سیقارئتینی گؤتوروب آلیشدیریر. باشینین ایچی زوققولداییر. آلنیندا سانکی بیر اورک دؤیونتوسو وار. بیر داها چانتاسینی آچیب بیر ایبوپروفئن داواسی گؤتورور. آغزیندا توپورجهیینی حالقالاییب اوچ- دؤرد چئوره دولاندیریب ساخلاییر. بونلا بئله داوانی آتاندان سونرا، آغزیندا داوانین اؤزل دادی قالیر. خوشونا گلمهدییی بو داد آغزیندان گئتسین دئیه، آرد- آراسی کسیلمهدن سیقارئتینی پوکلاییر. خییابانی اوزو آشاغی توتموش گئدیر. بوتون شهری اوزو آشاغی توتموش گئدیر سانکی. هاوا سویومادادیر. بوتون شهر اؤلو بیر جمدک قوخویور. بیر آن گؤیدن باخار کیمی شهری بؤیوک بیر مزارلیق گؤرور. ائولر بیتیشیک مزارلار، آداملارسا آیری- آیری یاتیشان اؤلولره بنزهییر.
-ایرمی دؤرد ایل یاشادیغیم بیر ائوی تاپا بیلمهیهجهیمسه، ائله یولوم شهرین آشاغی باشیندا مزارلیغا ساری اولار، دئیه دوشونور.
بونلا بئله بیر آن دایانیب بیر داها اوزو یوخاری باخیر. کئچمیشی آرتیق یئرینده دئییلسه، گلهجک بیر گلهجهیی وار سانیر. سورهجهیی بو گونلرین ده گلهجکده کئچمیش گونلر ساییلاجاغینی دا دوشونور. بو دوشوندویونو نهدنسه اؤنملی سایمیر دا تئز آیریلیر اوندان. بو آن اونون اوچون لاپ اؤنملی اولان بیر گیله سیقارئت، بیر دنه ده باش آغری داواسیدیر. بیر داها چانتاسینی آچیر. سیقارئتینی گؤتورور. آنجاق ایبوپروفئن واراغی گوجله چانتاسینا تپیشدیردییی سیخ- سیخ کیتابلارین آراسیندا ایتیب باتیب ائله بیل. اسن یئل گئت- گئده باش آغریسینی چوخلاشدیریر. بیر داها دایانیب خیابان اوزو یوخارییا باخیب یئنه یولونا دؤنور. آشاغی باشدا یئرلهشن مزارلیغا باش چکمهیی دوشونور. آنجاق اونسوز دا اونون باخیشیندا گؤردویو بوتون بو ائولر بیر- بیرییله اوزون- اوزادی یاتیشان مزارلاردیر. او ایسه بو مزارلیغین اورتاسیندا کیمیدیر. سرگردان بیر اؤلونون روحو کیمی گزمکدهدیر سانکی.
اسن یئلی قاباغینا قاتمیش گئدیر. آشاغی دؤرد یولدان دؤنور تئرمینالا ساری. یورقوندور. یئل ده اولسا، بوینوندان تا بئلیندن آشاغیلارینا دک ترلهییب. خییابانلارین ساغ- سولوندا یانان لامپلار دا کولکله بیرگه اسیرلر.
-گؤرن ایرمی سککیز ایلین سورگونونه بو بوتونلوکله اؤزوندن اؤزگهلهشن شهرین هوتئلینده یئر اولارمی، دئیه دوشونور.
هله تئرمینالا بیر- ایکی دؤرد یول وار. باش چارراه دئییلن دؤرد یولون قیراغیندا گؤزو یاندیریلان بیر اودا دوشور. بو اودو بیر سیقارئت ساتان دمیر بیر چللهیین ایچینده یاندیریب. گئجهنی هوتئلده سیقارئتسیز قالماسین دئیه، اودو کولکده کوکرهین چللهیه ساری یؤنهلیر. یئتیشن کیمی اورهیی آز قالیر یئریندن چیخسین:
-هه، بو ابهدیر!
بیر آز اوزاقدا دوروب اونا زیللهنیر:
-هه، اؤزودور! ابه! ابه!
ابهنی سیقارئت ساتارکن ال- قولونو اؤلچمهسیندن، آغزینین ترپهنیشیندن، آرد- آردینا ابه- ابه دئین سسیندن تانیییر. آنجاق، ابه نییه سیقارئت ساتیر، دئیه اؤز- اؤزونه سورور:
-ابه قاباقلار هامییلا چوخ سئویملی، چوخ گولش بیر گنج ایدی آخی! لال اولسا دا، هامییلا اؤز دیلییله دانیشیغا کئچردی. ابه- ابه دئیه- دئیه، تک ده دیلییله دانیشمیردی. باشییلا، ال- قولویلا دا دانیشیردی. ابه شهرین ان گؤزل کوت- شالوار تیکنلریندن ایدی. او نییه به بوردا سیقارئت ساتیر؟ بو شهره نه اولوب گؤرهسن؟
دورمادان گئدیر لال ابهیه ساری. یئتیشینجه چانتاسینی یئره آتیب، دویونجا ابهنی باغرینا باسیر. اونلا قوجاقلاشیب اؤپوشوب دانیشیر. دئمک او یوخ، ابه اونونلا دانیشیر. ایکیسینین ده گؤزلریندهکی سئوینج، دئییلمز- اؤیولمز بیر سئوینجدیر. دؤرد گیله وینیستون سیقارئتی گؤتوروب، اوچونو چانتاسینا آتیر، بیرینی ده دوداغینا قویور. ابهنین دئدیکلریندن قاباقکیلار کیمی باش آچماسا دا، دوداقلاریندا گؤزل بیر گولومسهمه وار. ابهیه باشینی ترپهده- ترپهده سئوگییله قولاق آسیر. سونوندا دا الینی جیبینه سالیب بیر چلنگ پول چیخاریر. سایمادان اون- اونایکییه یاخین بئش مینلیک باسیر ابهنین ساغ الینه. ابه چالیشیر آلماسین، آنجاق اونونلا باشارا بیلمیر. بیر داها ابهیله سیخ قوجاقلاشیب اؤپوشوب آیریلیر. اؤزو بیلمهدن یئنه باشالا بارماغینین دالی گؤزلرینین قاپاغینین اوستوندن بؤیورلهمه آشاغییا ساری چکیلیر. کولک سول گؤزونون آلتینداکی یاناق سومویونو بیر آز اوشودور…
آذر آیی ۱۳۸۴ (۲۰۰۵)