نار آغاجی
ائلیار پولاد
ائویمیزین آرخاسیندا یئرلشن پارکین آغاج‌لاری حیطه کؤلگه سالیب. آغاج‌لارین یارپاق‌لاری شفاف یاشیلا چالیر. ائرته‌دن یاغان یاغیش و کسندن سونرا گونشین ایشیغی آلتیندا لاپ دا شفافلانیب، گؤز اوخشایان منظره‌نی داها دا جانلاندیریر.
ایش یئریم شهردن کنار اولدوغوندان ایش زامانی اوزون اولور. سحر ساعات یئدیدن آخشام بئشه قدر گوجلو ایش رژیمینده چالیشماقدان، ائوه چوخ یورغون گلیرم. بیر-ایکی ساعات دینجلندن سونرا اؤزومه گله بیلیرم.
چای استکانین آغزیما آپاریردیم، جیب تلفونوما زنگ گلدی. باخدیم، نومره تانیش دئییلدی. تماس دویمه‌نی اشاره‌له‌دیم:
– بویورون!
– سیزسیز؟
– بلی، اؤزومم، ائشیدیرم سیزی. بویورون!
– ائله بیل تانیمادینیز.
– یوخ! مگر بیز تانیشیق؟ بس اوندا نومره‌نیز نییه تانیش گلمه‌دی.
– تانیشلیغمیز ایندی دئییل، لاپ قدیم تانیشلاردانیق. قالدی تلفون نومره‌سینه، بو نومره ائله ایلک دفعه‌دیر کی سیزین تلفونوزا دوشور.
– یاخشی، ایندی من سیزی نئجه خاطرلامالییام؟ سسینیزین هاراسینداسا بیر دوغمالیق دویورام. بلکه بیر ایپ اوجو وئرسه‌نیز.
– ایپ اوجو…. «نار آغاجی»….
– دوزونو دئییم. بیر شئی آنلامادیم. خواهش ائدیرم منی بوندان آرتیق اینجیتمه، آپ-آیدین دئیین گؤروم کیمسینیز ؟
– ناراحات ائتمک فکریم یوخدور. سنی ده قینامیرام. گؤر نئچه ایلدیر گؤروشموروک.
ایچیمده نسه بیر هیجان، دئمه‌لی طوفانا بنزر بیر حس دولاشیر. «بو، کیمدیر؟» سوالی بوتون هوجئیرلریمه هوپدو….
– منی باغیشلایین. آخی قوجالمیشام. یادداشیمدا ضعیفلهییب. منی بوندان آرتیق اذیت ائلهمه. دئه گؤروم کیمسن؟
– یوخ…. سنی اینجتمک منیم بئله هئچ آغلیما دا گلمز و بوندان آرتیق ایسته‌میرم نگران دا قالاسان. من فلانکسم. ایندی ده آتامگیلدن سنه زنگ آچمیشام. گل گؤروشک.
– وای….وای….جانیم سنه قوربان اولسون….! اورهییمه نور سپه‌لندی. گلیرم… ایندی گلیرم….
***
اوشاقلیق یولداشی ایدیق. ابتدایی و اورتا مکتبی بیر یئرده باشا وورموشدوق. آرامیزدا دایم رقابت آپاریردیق. مکتبده بیرینجیلیک قازانماقدان اؤتری دریدن-قابیغدان چیخاردیق. درسلریمیزی بیر یئرده حاضرلایاردیق. چوخ واخت معلملریمیزده بیزه شبهه ایله یاناشاردیلار. امتحان سالونوندا بیزی آییریب، آرالی اوتورداردیلار.
اورتا مکتبین سونونجو صینیفینده اوخویوردوق. عذابلی گونلر باشلانمیشدی. اردیبهشت آیی‌ایدی. ایشچیلر گونو مناسبتیله قورولان مراسیمده بیر چوخ‌لاری کیمی توتوقلانمیشدیم. یولداشیم ایسه بیر مدت گیزلی حیات سوردوکدن سونرا نهایت اؤلکه‌دن چیخیب، سونو گؤرونمه‌ین بیر مجبوری مهاجرته اوز قویموشدو. ایندی اوتوز ایلدن سونرا او وطنه قاییتمیشدی. آتاسینین ائوی یاخینلیقدا ایدی. تئز پالتاریمی دییشیب، اؤزومو اورا یئتیردیم. ایچری گیردیکده قوناقدان یئر یوخ ایدی. اوتورانلاردان ساوایی آیاق اوسته دایانانلار دا وار ایدی. بوتون اورادا اولانلارلا تانیش ایدیم. ایره‌لی گئدیب قول-بویون اولدوق. اوتوز ایلین حسرتینی جانیمیزدان چیخاریردیق. سئوینجدن گؤزلریمیز یاشارمیشدی. بو عاطفی منظره مجلیسه تاثیرینی بوراخمیشدی. هامی کؤورلمیشدی.
گئجه چوخدان یارینی کئچمیشدی. قوناقلاردان گئدنی اولسا دا، قالانلار دا وار ایدی. هله من یاخیندان، ایستکلریمدن، سئوینج و کدریمدن اونا دانیشا بیلمه‌میشدیم. دوستومو یورماییم دئیه، ایاغا قالخدیم. یئنه قول-بویون اولدوق. صاباح منه خصوصی بیر واخت آییرماغینی اوندان خواهش ائتدیم. ایسته‌دیم کی یالنیز ایکیمیز اولاق.
***
سحر یوخودان آییلدیم. ایش یئریمه زنگ ائدیب، اجازه آلدیم. دوستوما زنگ آچیب، گؤروشمهییمیزی ایسته‌دیم. آخشام اوستو ساعات بئش‌ده قرارلاشدیق. واختا بئش دقیقه قالان اونون آتاسینین قاپیسیندایدیم. شهری راحات دولانیب و راحات دانیشماغیمیز اوچون ماشینلا گئتمیشدیم. قاپینین زنگینی ووروب، خبر وئردیم، کوچه‌ده گؤزلهدیم. تئز حاضرلاشیب، کوچهیه چیخدی. ماشیندا اوتوروب اورادان-بورادان صحبت ائدیب، کئچمیش خاطره‌لریمیزی الک-ولک ائدیردیک. شهر بالاجا، یئنی قورولموش اولدوغوندان، بیر ساعات مدتینده، بوتون کوچه و میدانلارینی دولاشدیق. او شهرین بؤیومه‌سینی وورغولادی. منسه دئدیم: «هه، شهر بؤیویوب، گؤر نئچه ایلدیر گؤرمه‌میسن. ائله من ده قوجالمیشام». شهرین کنار میدانیندا بیردن-بیره آغلیما بیر فیکیر گلدی. ماشینی کنارا وئریب، ساخلادیم. دؤنوب اونون دوز گؤزلرینین ایچینه باخدیم. ممنونلوغونو دویدوم. دئدیم: «بسدیر شهری دولاندیق. گل سنی بیر یئره آپاریم. آنجاق سوروشما هارا، اؤزون هرنهیی باشا دوشه‌جکسن». او یاخشی دئییب، راضیلیغینی بیلدیردی. شهردن چیخدیق.
کندیمیز شهردن آرالی ایدی. او وقت‌لر، یئنی-یئتمه چاغلاریمیزدا کندده اورتا مکتب اولمادیغیندان شهره گئدیردیک. کندله شهرین آراسی بوم-بوش وادیلیک ایدی. پاییز و قیش فصللری کنده قاییداندا قارانلیق دوشردی و بو وادیلیک بیزیم جانیمزا قورخولار سالاردی. بیر-بیریمیزدن آیریلمازدیق. چالیشاردیق بو وادیلیگی بیر یئرده یول گئدک. یول بویو اوجادان دانیشار و بعضاًده ماهنیلار اوخویاردیق. ایندی بو وادیلیک آسفالت یول و هر ایکی طرفدن شهره بیرلشیب. کنده چاتدیق. بوتون کند اونون نظرینده غریبه ایدی. «بیلمیرم من قوجالمیشام، یا کند دییشیلیب. هئچ بورالار منه تانیش گلمیر.» -دئییب کؤکس اؤتوردو. منسه اونون دئدیگینی باشا دوشوردوم. بو اوتوز ایل مدتینده کندین قدیم ائولری و حیط-باجالاری سؤکولوب، یئنیدن تیکیلمیشدی. کوچه‌لرین اَیری-اویرولویو، دوز ائدیلیب، سلیقهیه سالینمیشدی. دئدیم: «تلسمه، سنی بیر یئره آپاریرام، بو اوتوز ایلده هئچ نه دییشمهییب. سنین و منیم اوشاقلیق و یئنی-یئتمه‌لیک خاطره‌لریمیزین چوخو ائله اورادا قالیب». کندین اصلی یولوندان سولا بورولدوم. بیرآز گئدندن سونرا بیردن-بیره اوشاق کیمی قیشقیردی:
– باخ اورا… قدیر آغانین ائویدیر. ائله حیط قاپیسی دا، قاپینین بویاسی دا… هئچ دییشمهییب.
منسه یولا داوام ائدیردیم. آز کئچمه‌دن اونلارین حیط قاپیسیندا ماشینی ساخلادیم.
– بورا دا او دئدییم یئر و بیزیم اوشاق و یئنی-یئتمه‌لیک دؤروموزون، آجیلی-شیرینلی گونلریمیزین شاهدی.
دروازا قاپیسینا طرف یاخینلاشیب بالاجا بیر حرکتله قاپینی آچدیم. دروازانین یان-یؤره‌سی شیطان تورو باغلادیغیندان بیر آز دا اورپشدیم. ایچری کئچدیک. یئیه‌سیزلیک و ساکتلیک حاکیم کسیلمیشدی. قاپی-باجانی اوت باسمیش، بوتون پنجره‌لر و بور-بوجاقلار شیطان تورونا بورونموشدو. حیطین اوجقاریندا اولان باغلی باغاتلی ساحه‌دن اثر-علامت قالمامیشدی. او باغلی-باغاتلی و بیزیم اوشاقلیق خاطره‌لریمیزین مکانی، بؤیوک بیر کؤشنی خاطیرلادیری. ایللرله انسان آیاغی بورایا دیمه‌دیگیندن، وحشی طبیعت گؤرکمی آلمیشدی. بینالار سالخاق-سؤکوک وضعیته دوشموشدو. او حیرت ایچینده گؤزلری بره‌لی منه باخیردی…
حیطین کونجونده اولان کؤهنه کتیلی گتیردیم. الیمده اولان قزئتی کتیلین اوستونه سردیم. تکلیف ائتدیم اوتورسون. اؤزوم اونونلا اوز به اوز بیر داش اوستونده اوتوروب، سیگارتیمی چیخاریب، یاندیردیم. بیر قوللاب ووروب دئدیم:
– سن گئده‌نی آنان چوخ اوزولدو. صبر-قراری توکندی. گئجه-گوندوز آغلاماقدان گؤزلرینده یاش قالمادی. آخیردا آتان مجبور قالیب شهره کؤچدو. بورا دا ائله گؤرورسن نئچه ایللیکلرین توزو آلتیندا قالیب، حسرت مکانینا دؤنوب.
او بیردن آیاغا دوردو. حیطین اورتاسینا طرف یئریدی. قوروموش، اتکلرینی کول-کوس باسمیش بیر آغاجین یانیندا دایانیب منه اوز توتدو:
– بو آغاج یادیندادیر؟
– هه… او قدر اونون ناریندان یئمیشیک کی. حیف قورویوب، یوخسا ایندی گول وقتیدیر. قوروماسایدی، بو وحشی طبیعتی گؤزللشدیریب و بیزیم گؤزوموزو اوخشاردی.
– داها نهیی یادینا سالیر؟
– اونون آلتینا پالاز سریب، اوتوروب درسلریمیزی حاضرلاماقدان ساوایی بیر آیری فیکیر یادیما گلمیر.
یئنیدن قاییدیب، کتیلین اوستونده اوتوردو. مندن بیر سیگارت آلیب یاندیردی. ایلک نفسی سیگارتدن آلیب اوفوردو. اوزاقلارا ذیلله‌نرک:
– سنین توتولما خبرینی خلیل منه دئدی. ائوده ایدیم، حاضرلاشیردیم خالام گیله گئدیم. سوروشدوم «نه واخت؟» «ائله بیرآز بوندان قاباق، گون باتار-باتماز بیر ماشین گلدی. کندین اورتاسیندا ایلشدیریب آپاردیلار. من ده دایانمادان گلدیم سنه خبر وئریم.» -دئدی. تئز آیاغا قالخدیم. آتامین موتورو قاپیدا ایدی. ایشه سالیب، سیزه یوللاندیم. خبر هله سیزین ائوه چاتمامیشدی. آنانی نگران سالماماق اوچون، «گلدیم کتابلاری آپاریم» -دئییب، ایچری گیردیم. باشلادیم کتابلاری سئچمهیه. اوچ کیسه کتابلاردان آییریب، موتورون ترکینه مؤحکمجه‌سینه باغلادیم. قالان کتابلاری دا آپاردیم تندیرخانایا، تندیره تؤکوب اود ووردوم. بو زامان آنان هر نهیی باشا دوشموشدو. مندن سوروشاندا، «ناراحات اولما! اللرینده اساس یوخ دور. بیر ایش گؤره بیلمزلر. دؤزوملو اولون. منیم ده بورا گلمهییمی هئچ کیم بیلمه‌مه‌لیدیر.» -دئییب، ساغوللاشدیم. کندین کناری ایله ائوه گلدیم. ائوده هئچ کیم یوخ ایدی. آنام، آتام و اوشاقلار خالام گیله قوناق گئتمیشدیلر. من ده گئتمه‌لی ایدیم. فکریمی بیر یئره توپلایا بیلمیردیم. بیلیردیم سندن سونرا منیم آرخامجا گلمه‌لیدیرلر. بیردن-بیره حیطین کونجونده، کولونگ گؤزومه ساتاشدی. تئز گؤتوروب همن بو نار آغاجینین دیبین قازماغا باشلادیم. درین بیر چالا قازاندان سونرا کتابلاری اورادا قویلاییب اوستونو تورپاقلاییب چر-چپرله اؤرتدوم. ال-اوزومو یویوب خالام گیله گئدیب، یاتماغا دا ائوه دؤنمه‌دیم. دوشوندویوم کیمی منی ده آختاریردیلار…..
او دانیشیردی. منسه «ایکی دفعه معاصر تاریخده کتابلاری یاندیریب، محو ائدیبلر. ایلک دفعه ملی حؤکومت دئوریلندن سونرا شاه اصول اداره‌سی طرفیندن، و بو دفعه ده ملتین ائولادلارینین اؤز الی ایله.» قناعتینه گلیردیم…
