بیر عؤمور اوتانماق
علی تقی‌زاده لاریجان

منیم ایلک اوتانماغیما سبب، باشقا شئی ده اولسا، یادیمدا قالان اوشاقلیقدا جیریق یا یاماقلی پالتارلار گئیمگیم اولوب. بلکه سیزده بونو تجروبه ائله‌ییبسیز.
آنجاق بیردفعه، لاپ قت تزه یا نه بیلیم تر تزه پالتاری گیمکدنده اوتانمیشام. ۱۳۴۸ نجی ایلین پاییزینین سویوق آخشامی آتام منی خومارلی‌یا یوللاماق ایسته‌دی.
“قوناغیمیز گلیر.گئدرسن موظفرین دوکانینا ایکی کیلو دویو آلارسان دئیه‌رسن نیسیه وئرر. یازار منیم حسابیما.”
اوزی چرچی اولا اولا هئچ واقت دویو آلیب دوکانا گتیرمزدی. آخی آلان اولمازدی. باهالی همده خان خاوانی یمگی ساییلاردی. ایله او زامانلاردان قالیب دا،او بایرام دویو بو بایرام دویو!!. عادی رعیت جاماعاتی آنجاق نوروز بایرامیندا بیر یاغلی قازماقلی پلو بیشیرردیلر. نئجه ده دادلی اولاردی ! دوغروسو ایندی حتی او صدر دویوسونه یئرآلماداندا قازماق قویوللار، تورشی، الوان سالادلار، زیتون و….یانینا دوزوللر، آنجاق او دویونون دادین وئرمیرکی وئرمیر.
مطلبدن اوزاقلاشمیاق. من نیسیه سؤزون ائشیدنده بیرآز اوتاندیم، آمما چاره یوخیدی. گئتمگ ایسته‌دیم. آتام دئدی: تلسمه! سنه تزه آرخالیق (کت) آلمیشام. هاوادا سویوقدی. اونو گئی گئت. چوخ سئویندیم. آتام صاندیقدان آرخالیقی گتیرینجه صبریم داشدی. قهوه‌ای رنگده گؤزل بیر آرخالیقیدی. ایندیکی ساتیجیلار یا درزیلر موشتریه گئیدیرن کیمی الینده ساخلادی منده گئیدیم. درحال قاش قاباغیم ساللاندی. منیم اینیمه چوخ یئکه ایدی. اعتیراض ائله‌دیم. آتام دئدی: آی بالا سن نئچه ایل بو آرخالیقی گئیه‌جکسن. شالوار دگیل کی ایلده بیرین ایکی ایلده بیرین یئرتاسان. اودورکی آرخالیقی بیرآز!!! یکه آلارلارکی اوشاق یئکه‌لیب بوی چکنده اینینه کیچیک اولماسین. کؤنولومده قبول ائده بیلمه‌دیم، آنجاق اوتاندیم آرتیق اعتراضا داوام ائدم. او سیرتیق اوزدی اوشاقلاردان دگیلدیم.
آرخالیقی گئیدیم، دویونو تؤکمک اوچونده بیر توربا وئردیلر، قویدوم جیبینه، یوللاندیم. آرخالیق منی ائله بوروموشدی کی گویا آتامینکی‌دی. من ده موقتی قاپیا چیخماغا گئیمیشم. کندین آرالیقیندان قیوراق قاچدیم کی یولداشلار اونون نه قدر یئکه اولماسین آنلاماسینلار. شوردره ده فیکیرلشدیم: خومارلی اوشاقلاری عمومن دجل، ساتاشقان، یئتنه یئتیب، یئتمیه‌نه بیر داش آتاندیلار. بو یئکه آرخالیقی اینیمده گؤرسه‌لر ائله منی لاغا قویاجاقلار کی سحردن گرک مدرسه‌یه گئتمگی‌ده اونودام.
درحال آرخالیقی سویوندوم. آستاری اوسته یومورولادیم، یولون اوستونده بیر نار کولونون دیبینه قویوب، شاخلاری چکدیم اوستونه گؤروکمه‌سین. قاچا قاچا خومارلیا گئتدیم. گون باتان چاغی موظفرین دوکانینا چاتدیم.
تاپشیریلان کیمی ایسته‌ییمی سؤیله‌دیم. موظفر بیرجور معنالی دوکاندا اوتوران کیشیلری سئیر ائده‌رکن اوزلرینه باخیب دویونو چکمه‌یه باشلادی. او باخیش منی چوخ اینجیتدی. نیسیه سؤزوندن آرتیقراق آجیغیم گلدی. سونرالار او باخیشین تایین بیر معتادا پول اوزادان تکبرلی بیر کیشینین گؤزونده گؤردوم. قاییداندان سورا ائله کی ماجرانی سؤیله‌دیم، آجیقلاندیلار کی بلکه کیمسه اونو کولدان تاپیب اوغورلاسایدی. جانینی هاردا قویاردین.؟! تکی بیر باجیم گولمه‌یین باشقالاردان گیزله دیب منه ساری باخدی. ائله آنلادیم کی دئییر یاخشی ائله‌میسن! منده سنین یئرینه اولسایدیم ائله ائدردیم !.
ایللر اؤتدی، من‌ده آتا اولدوم. آتام کیمی کاسیب بیر آتا.
اوشاقلاریما پالتار آلاندا هئچ زامان نئچه سایز بؤیوگون آلمادیم، آمما اونلارین خصوصی مارکا یا برند ایسته‌گینی‌ده یئرینه یئتیره بیلمه‌دیم. اودورکی او مارکالارا اوخشار اوجوز قیمتلی بیر شئی آلاردیم. گئندن باخاندا بعضیلر او پالتارین اصیل مارکایا بدل اولماغین بیلمزدیلر. اوشاقلار سئوینردی. منسه کاسیبلیقدان بیر اوتانسایدیم، خالقی آلداتماقا جهد ائتمکدن اون اوتاناردیم. آخی بو نه حیاتدی، نییه گرک جماعاتی آلداتماقلا اوشاغینی سئویندیره‌سن. !!
اوشاقلاریم عمومن ،اورتانجیل اولادیم ایسه خصوصن اوره‌گی تونوکلیکده، دویغوساللیقدا اؤزومه اوخشاییب. اؤزی کیمی‌ده بیردسته سئومه‌لی دوستلاری ایله کاسیبلارا خدمت ائتمکدن لذت آلیرلار. ایلده بیر ایکی یول عائیله‌لریندن خواهیش ائدللر کی اؤزلرینین ،قونشولارین یا هربیر تانیشین کؤهنه پالتارلارین توپلاییب وئرسینلر اونلارا، آپاریب محتاجلارا پایلاسینلار.
منیم اصیل اوتانماغیمدا او چاغلار اولار.آخی قیزیم تاکید ائدر کی:
پالتارلارین ییرتیغی یاماغی اولماسین. بیز ائله پالتاری احتیاجی اولانلارا وئرمکدن چوخ اوتانیریق !!
قالیرام ناچار. نه او قدر کئفی سازیق کی کؤهنه پالتاریمز بیر یازیغا وئرمه‌لی اولا، نه ده او بئناوالار قدر محتاجیق کی دئیه‌م : بالا بیزه ده ائله کؤهنه پالتارگیمک یاراشیر. ال چک بیزدن لوطفن. کاش بونو دئیه بیلسه‌یدیم.!
اگر دئیه بیلسه‌یدیم، آردینجا اؤلکه‌میزه گمی گمی خاریجدن گلن تاناکورا آدلی پالتارلار حاقدا او قدر دستان قوشاردیم تا ثبوت ائلیه‌م کی خالقیمیزین ۸۰فاییزی ائیله دونیانین کؤهنه‌لرین گئییللر!! بو فرقیله کی کیمسه اونلارا باغیشلامیر. پول وئریب آلیللار. اونلاریندا مخصوص تاجیرلری وارکی پوللارینین سایی حسابی یوخدئ. هرچند ائله بو دوغرودی فقط فاییز بیر آز شیشیردیلیر.
آمما خالقی آلداتماقدان چتین، آدام اؤز بالاسینی آلداتماقدیر. من بونا جهد ائتمه‌رم. هئچ دوغروسو آلداناندا دئییللر!!
حیات یولداشیملا برابر کؤهنه پالتارلاری تؤکوب سئچمه‌یه باشلاریق. هردن او چوخ اوزولوب جاندان دوشموش بیر پالتاری دا سیاهیه قاتماق ایسته‌ینده منیم چپ چپ باخیشیمنان چکینر قایتاریب یئرینه قویار. آخی هله اؤزوموز گئیه بیله‌ریک!! بعضن ده ائله بیر قیمتلی پالتاری گؤتوروب قاتار وئرمه‌لی‌لره کی حئیران قالارام.
بیلمه‌رم بیاقکی باخیشین عوضین آچیر یا دوغرودان باغیشلامالی پالتاردی من باشا دوشمورم.!
قوی منی خسیسین بیری حساب ائله‌مه‌سین دئیه من ده اصلا اعتیراض ائله‌مرم !!
آزدان چوخدان اؤزوموزدن قونوم قونشودان توپلادیقیمیزی وئره‌ریک اوشاقلار آپارار.
اوشاقلار او کؤهنه پالتارلاری گؤتوروب گئدنده تشککور ائده‌للر. اوندا هم اوره‌ییم آغرییار، همده حدسیز اوتانارام. !!
دئیه‌سن عؤمور بویی اوتانماغا یارانمیشام من.!!

کرج۱۳۹۳ قیش