بیر ياي آخشامی
کمال عبدالله – كؤچورن: محمد صبحدل
باغ مؤوسومو ایدی. برکتلی توت آغاجینین آلتینداکی چمنلیکده بیر ياي آخشامی اوچ قیز و دؤرد اوغلان دؤوره ووروب بارداش قورموشدولار. اورخان ایسه ائيواندا اوتوروب، گويا کی، کیتاب اوخويوردو، آمما کیتابدان چوخ تنبل-تنبل بو «گنجلره» گؤز يئتیریب هانسی هنگامهدن چیخاجاقلارینی گؤزلهيیردی. دؤورهنین اورتاسینا تاختا بیر تاباق قويدولار. ایچی بوش پیوه شوشهسی تاپدیلار، اونو دا گتیریب قويدولار بو تاباغین اوستونه. دئيهسن، حاضیرلاشیردیلار شوشهنی فیرلاتماغا.
بو اويوندا کیمین هاردا و کیمین يانیندا اوتورماسی، گؤرونور، چوخ اؤنملی ایدی. اورخانین قارداشی قوشقارین، بیر ياخین دوستو واردی – شاهین، بو ایل عالی مکتبه قبول اولوب بیر نئچه گونلويه اورخانین باغینا قوناق گلمیشدی، بو مسئول ایشله بؤيوک جانفيشانلیقلا او مشغول اولوردو. آمما اويونا باشلاماق اوچون لازیم اولان میزان هئچ جور آلینمیردی. اونو اوردا اوتوردوردو، دوروب يئرینی دهيَیشیردی، بونو بوردا اوتوردوردو، بو دا ائله.
نهايت، شاهینین گوجو اونا چاتدی کی، هامینی تاختا تاباقدان عئینی مسافهده ايَلشدیردی. قیزلار ایکی آياقلارینی بیر باشماغا دورتوب بیر-بیرینین يانیندان آيریلمادیلار. اونلاری آيیریب آرالارینا اوغلان «سوخماق» شاهینه «قیسمت» اولمادی. فوضولی دئمیش، «اوچ صف قیز اوتوردو، اوزبهصورت ده اوچ صف اوغلان…» گرک کی، داهی شاعر بئله دئمیشدی. بلکه ده بئله دئمهمیشدی.
اويونون مغزی ایسه بوندا ایدی. هامی دؤوره ووروب اوتوراندان سونرا پیوه شوشهسینی تاباغین هامار اوستونده فیرلاتماق لازیم ایدی. پیوه شوشهسی فیرلانیب-فیرلانیب، نهايت، آغزی کیمه طرف دوراردیسا او، آياغا قالخیب دؤورهدهکیلرین هانسینی ایستهسه اؤپه بیلردی. البته کی، اوغلانلار کیمی اؤپهجکلرینی بری باشدان ياخشی ازبرلهمیشدیلر. آدام بیلمیردی، بونا اوشاق اويونو دئسین، يا کی، بؤيوک اويونو؟!
اورخان دوشونوردو: «بیزیم واختیمیزدا بیز بئله اويونلار اوينامیردیق. مکتبده اوخودوغوموز زامان قیزلارلا ان ایستی تماسیمیز «ال-اله» اويونو ایدی. الین اله توخونماسی بیزیم اوچون آرتیق سیرر ایدی. هامیمیز بیر-بیرینین دالینجا ایکی-ایکی، ال-اله توتوشوب دايانار، اللریمیز بیر يئرده گؤيه قالخاردی. طرف-موقابیلی اولمايان بیری گلیب بو گؤيده بیر-بیریندن برک-برک ياپیشان اللرین تونئلی آلتیندان کئچیب اورهيَی ایستهين بیرینی سئچر، اللری بیر-بیریندن آيیرار، سئچدیيینین الیندن توتوب گئدیب تونئلین آخیریندا اونونلا دوراردی. عادتن اوغلان قیزی سئچردی، قیز اوغلانی. سونرا نؤوبتی دفعه کیم تک قالاردی سا ايیله-ايیله گلیب تونئلدن بو دا کئچردی. بئلهجه، ساعتلارلا يورولمادان، هاي-کويله «ال-ال» اويونو داوام ائدردی. بو اويونلا باغلی غریبه و عزیز خاطیرهلر وار. «الیم اونون الینه دهيَیب…» دئيه خوشبخت اولان و الینی ایکی گون يومايان واردی، سئودیيینین باشقاسی ایله ال-اله وئردیيینه گؤره داوالارین دوشمهسی واردی، آشکار سیرلر اونسوز دا آشکار ایدی، گؤزلهنیلمز حالدا کیمین کیمی سئچمهيینه گؤره گیزلینلرین اوزه چیخماسی واردی، غرض، اويوندان سونرا صینیفدهکی دستهلر آراسیندا صؤحبتلر، موذاکیرهلر گونلرله بیتمک بیلمزدی.»
…بو يئددی نفردن اوچو قیز ایدی و اونلارین اوچو ده اورخانگیلین باغ قونشولاری ايدی. اورتا مکتبین يا دوققوزونجو، يا دا اونونجو صینیف شاگیردلری ايدیلر. اوغلانلاردان بیری اورخانین قارداشی قوشقار آرتیق اینستیتوتون اوچونجو کورسوندا حکیملیک اؤيرهنیردی، اونون دوستو شاهین ایسه تزهلیکجه عالی مکتبین طلبهسی اولموشدو. او دا حکیم اولاجاقدی. او بیری قونشو موصطافا کیشینین بالاجا نوهسی ازیش ایدی، اؤزونون ده لقبی واردی: جوللوت. بو بیر اود-يالوو ایدی، اؤزوندن بؤيوک اوغلانلارین آراسینا اؤزونو سوخسا دا، هئچ بیر دله-دوزلوقدا اونلاردان گئری قالمیردی. هه، بیر ده؛ مک دونالدز چاغیردیقلاری (نه اوچون، نیيه؟؟) بیری واردی. اونو اورخان او قدر ده ياخشی تانیمیردی. گؤزلریندن جین ياغیردی، دانیشاندا دا آغزینی ايه-ايه دانیشیردی، ائله بیل، آغزینین ایچینده داش واردی. آغزینی آچان کیمی ائله بیلردین، گولور. آمما سونرالار گؤردولر کی، آغزینداکی داش دئيیل، ايری دیشلرینی دوزلتمک اوچون دیشلرینین اوستوندن تاخدیغی پروتئزدیر.
قیزلار اورخان اوچون داها ماراقلی ایدیلر. محللهده بیر دسته قیز واردی. آدام گؤردويونده چاشان بو قیزلار اورخانگیلین داریسقال باغ يولونون ساغینداکی و سولونداکی باغ ائولرینده ياشايیب، بوتون يايی بو اورک اوزن باغ يئرلرینده کئچیرمهيه محکوم اولونموشلاردی. آرتیق ياواش-ياواش پوختهلشمهيه، اهيین-باشلارینا، انلیک-کیرشانلارینا فیکیر وئرمهيه باشلايان بو گؤزلچهلر دونيانین هانسی شهرلرینده، هانسی اهيلنجه يئرلرینده اولماق ایستهمزدیلر؟! بؤيوکلرین اويونلارینا گیرن واختلاری چاتمامیشدیمی؟! خياللاریندا نهلر قورموردولار؟! کیملری اؤزلرینه مفتون ائتمیردیلر؟! آمما! آمما و لاکین اونلار اوزون و قیزمار يايی بو باغلاردا اوتوروب انجیر-اوزوم يئمهيه مجبور ایدیلر. «باکی – آبشئرون» يولو اونلارین، هله کی، يئگانه مارشروتو ایدی. ان ماراقلی اهيلنجه دنیز و بو جور اوغلانلی-قیزلی توپلانتیلار اولوردو. صباحدان آخشاما کیمی اورخانین باغینین قاپیسینا ياخین اوزبهاوز سکاميالاردا اوتوروب داریخا-داریخا توم چیرتلايیر، گیج-گیج صؤحبتلریله اونلاردان زلی کیمی، میلچک کیمی ال چکمهين اوغلانلارلا، داها چوخ ایسه بیر-بیری ایله سونسوز-سايسیز، هر شئيدن و هئچ نهدن صؤحبتلر ائدیردیلر. آخشام طرفی اورخان شهردهکی ایشینی بیتیریب باغا قايیداندا بو قیزلار اونو آز قالا «اوررا» ایله قارشیلايیردیلار. ماشینی دار داروازادان بیر آز ال-قول ایله، داها چوخ «ساغا، سولا، ايستوپ، ساخلا، ساخلا!» باغیرا-باغیرا حيطه سالماغا کؤمک ائدیر، سئویملی اورخانی احاطهيه آلیر، ال-آياغینا پیشیکلر کیمی دولاشا-دولاشا ماشیندان دوشمهيینی بئله گؤزلهمهدن ایکی داشین آراسیندا گونون واجیب حاديثهلرینی تلهسیک، بیر-بیرینین سؤزونو کسه-کسه اونا خبر وئریردیلر. بو قیزلار اورخاندان خئيلی کیچیک اولسالار دا اونون اصل دوستلاری ایدیلر. اونو بؤيوک سئوینجله قارشیلايیر، اوز-گؤزلرینده ده بو يازیلیردی: «نه ياخشی بو گون تئز گلدین، اورخان دايی، اؤلدوک بیز، آل بیزی بو مالچیشکالارین الیندن…» مالچیشکالار اونلاردان ایکی-اوچ، بلکه ده دؤرد-بئش ياش بؤيوک ایدیلر.
– …اؤلدوردولر بونلار بیزی. تصووور ائدیرسن، اورخان داي، بیتلزلاری تانیمیرلار…
– بیز تانیمیریق؟! آي-هاي! «تانیمیریق…» بیز سیزی دولايیردیق.
–تانیمازلار، اینانیرام، تانیمازلار. اونلار هئچ دون کیخوتو دا تانیمیرلار. – طبیعی، اورخان قیزلارین طرفینده ایدی.
– آي-ياي-ياي… دوغرودان دئيیرسن؟؟؟ –تعججوبلری چوخ «صمیمی» آلینیردی. کناردان باخان ائله بیلردی کی، بونلار دون کیخوتو تانیيیرلار.
– هَری، البتته کی، «آي-ياي-ياي».
…و ایندی، آخشامین بو آخشام چاغی، اؤزو ده اولا بئله بیر ياي آخشامی، اوغلانلارلا اؤپوشمهيه حاضیرلاشان بو قیزلار اورخانین تانیدیغی قیزلارمی ايدی؟! اونا ائله گلدی کی، ایندی توت آغاجینین آلتینداکی بالاجا چمنلیکده دؤوره ووروب اوتورموش، پیققیلداشا-پیققیلداشا بیر-بیریله باخیشان بو اوچ قیز هانسیسا درین بیر مقصد اوغروندا چالیشان اؤن کشفیيات دستهسیدیر.
باشچیلاری حلیمه آدلی ياراشیقلی بیر قیز ایدی. اونون ایکی طرفینده ایسه بیزیم قاپینین آغزیندان ال چکمهيیب سحردن آخشاما قدر توم چیرتلايان ایکی يؤندمسیز قیز رفیقهسی اوتورموشدو. حلیمه او بیری رفیقهلریندن هم ياراشیغی ایله سئچیلیردی، هم ده داها ساده گئيیمی ایله. اؤزو ده ياشیندان بؤيوک گؤرونوردو. ائله بیلردین، عالی مکتب طلبهسیدیر. البته کی، باشدا قوشقار اولان بو «لوطولارین» اويونلا باغلی اصل مقصدی بللی ایدی – حلیمه! اوغلانلارین اوزونه باخاندا کیمین اوچون آغیزلارینین سويونو آخیتدیقلارینی آنلاماماق مومکون دئيیلدی. بو بیری ایکی قیز ایسه اصل «ساتدیق مالا» علاوه (ياماق) ایدیلر. حلیمهنین اوزونده-گؤزونده، بوتون ووجودوندا… سؤزگلمهين بیر جاذیبه واردی. آزاجیق خام باخان باخیشلاری، آمیرانه دانیشیق و حرکت طرزی، هردن اوتانماز-اوتانماز، هردن ایسه يالانچی اوتانجاقلیقلا باخان ياشیل گؤزلرینی دانیشدیغی، آمما داها چوخ موباحیثه ائتدیيی آدامین دوز گؤزلرینین ایچینه زیللهيیب اونون بئينینه «من… بويام… سن… منیم… اوستونلويومو… قبول ائتمهيه… بیلمزسن… بیلمزسن… اؤلسن ده… منی… بَينمهيه… بیلمزسن…» سؤزلرینی آيری-آيریلیقدا، جسارتله گؤندرمهسی حلیمهنی بوتون اطرافدا غئيری-رسمی «پریمادوننا» ائتمیشدی. هامینین يانیندا اورخانلا همیشه آز قالا ارکله دانیشان، اصل ائنئرژی داغارجیغی اولان حلیمه قیزلارین غئيری-رسمی «دوعايئنی» ایدی. اورخانی «آغلايیب-سیسقايیب» (اصلینده، نازلانیب) «بیرتهر» راضی سالاراق، بعضی آخشاملار بالاجا ماشینینا ان آزی يئددی-سککیز قیز يیغیب دنیزه چیممهيه آپارماغا مجبور ائده بیلن يئگانه قیز او ایدی. بیچاره اوغلانلار بو زامان اوست کؤينکلرینی چیخاریب باشلاری اوستده يئللهيه-يئللهيه ماشینین دالینجا «کیم کیمی اؤتدو» دئيه لهلهيه-لهلهيه قويوردولار اوستونه، نه قويوردولار — «ساعتدا يوز ایيیرمی ایله».
…اورخانین بو واختاجان يادیندا دقیق قالان اودور کی، بو حلیمه اونو تکلیکده گؤرنده ياناقلاری قیپقیرمیزی قیزاریر، قاشینین بیری تعججوبله يوخاری دارتیلیردی. نه دینیردی، نه ده دانیشیردی. اوول-اوول اورخان بونون فرقینده دئيیلدی. بیر موددت کئچدی. اورخان بونون فرقینده او زامان اولدو کی، تکلیکده حلیمه ایله قارشیلاشاندا باشلادی حیسس ائلهمهيه کی، اونون اؤزونون ده ياناقلاری بئله تکبهتک گؤروشلر زامانی آغیرلاشیر، ایسینیر.
…اورخانین خالاسی ایچریدن بیر ايستکان چاي گتیریب قويدو اونون قاباغینا. سونرا سسلری-کويلری باغی باشینا گؤتورموش اوشاقلار طرفه دقتله نظر يئتیریب:
– آ بالا، بونلار يئنه نه اويون چیخاریرلار؟ واي،واي، واي… – و بیر جاواب گؤزلهمهدن يئنه دؤنوب گیردی ائوه.
– هله بو هاراسیدیر؟!.. – اورخان اونون آرخاسینجا ياواشدان ائله سسلندی کی، خالا ائشیتمهسین.
دؤرد اوغلانین دؤردو ده، کیچیکلی-بؤيوکلو، عمللی-باشلی «قیزمیشدی». اورخان گؤروب حیسس ائدیردی کی، قیزلاردا دا بیر بالاجا گرگینلیک وار، آمما اونلارین هيجانی کیفايت قدر درینديدی. اوغلانلار ایسه… آشیب-داشان حیسلرینی هئچ جور گیزلهيه بیلمیردیلر. اوندان، عادتا، چکینن بو «مالچیشکالار» ایندی اورخانی عمللی-باشلی اونوتموش، قان ایيی آلان آکولالار کیمی اوولارینین اطرافیندا بئلهدن-بئله، ائلهدن-ائله اوزوشوردولر.
حزین ياي آخشامی ایدی. هاوادا لذذتلی بیر سرینلیک واردی، اولا بیلردی کی، خزری باشلاسین، آمما ایندی باشلامازدی، گئجه — بلکه… ياي آخشاملارینین «عزیز» قوناغی اولان آغجاقانادلار نه اوچونسه همين آخشام يوخ اولموشدولار. بئله واختلاردا قوشقار دئيیردی: «وئرتوليوتلار» بو گون اوچوشا چیخمايیب…
حلیمه اوز-گؤزونده گويا ایستهمهيه-ایستهمهيه، بیر بالاجا دا نومايیشکارانه شکیلده ایکی قیزین آراسیندا بارداش قوروب اهيلهشدی، بو زامان اونون آلابزک تومانینین اتکلری چکیلیب دیزلریندن خئيلی يوخاری قالخدی. اطرافداکیلاردان هئچ کیم، دئيهسن، بونا فیکیر وئرمهدی. او بیری قیزلار دا سربست اوتورموشدولار، آمما اونلار تئز-تئز تومانلارینی دیزلرینه طرف سوروشدوروب آياقلارینی «اؤرتمهيی» ياددان چیخارمیردیلار. حلیمه بونو ائتمیردی. اورخانا ائله گلدی کی، بو ساعت حلیمه آنادان گلمه چیلپاق اولسايدی بئله، يئنه کیمین سه اونون بدنینه باخیب-باخماماغی وئجینه اولماياجاقدی، او بونو سادهجه، حیسس ائتمهيهجکدی. اونا ائله گلهجکدی کی، بدنی آغاج کیمی، داش کیمی، اولدوز کیمی، آي کیمی… نه بیلیم داها نه کیمی بیر شئيدی، کیم باخیرسا باخسین، آغاج، داش، اولدوز، آي کی بونو حیسس ائتمیرلر….
بیردن، «نه منه، نه سنه»، اورخانین اؤزونون-اؤزونه برک آجیغی توتدو. او، بو بويدا کیشی، نیيه هايیل-مايیل اولوب گؤزلرینی بو ياراشیقلی قیزین گؤزل، يومرو دیزلریندن، قارالمیش، عضلهلری تاریما چکیلمیش بالدیرلاریندان آيیرا بیلمیر؟! حلیمهنین گنجلیک طراوتی ایله دولو آرامسیز، ساققیز قوخولو سرت نفسی آرالارینداکی آلتی-يئددی مئتيرلیک مسافهنی قطعيیتله کئچیب گلیب اورخانین اوزونه توخونور، ساچلارینی تومارلايیر، سونرا بورنونا، آغزینا دولوب اونو بیهوش ائدیردی. بیردن اورخانا ائله گلدی کی، حلیمه نه دانیشیرسا، کیمینله دانیشیرسا، حقیقتده بو بئله دئيیل، حقیقتده حلیمه يالنیز اونونلا دانیشیر. اطرافدا هئچ کیم، هئچ کیم يوخدور. آلتدان-آلتدان او آنجاق اورخانا باخیر، اوزونه-گؤزونه تؤکولن قاپ-قارا ساچلارینی اوزوندن الی ایله يیغمیر، اورخانین خوشو گلسین دئيه کینوداکی قادینلار کیمی دوداقلارینی بوزوب اونلاری آشاغیدان يوخاری اوفلهيیر. مرمر کیمی هامار، چیلپاق آياقلارینی دا بو قیز آنجاق اورخان اوچون بئلهجهنه آچیب قويوب…
بو سون فیکیر بئينیندن کئچمیشدی کی، غفلتن آيیلدی. «دايان، ظالیمین اوغلو، دايان! هارا زیللهمیسن، آي سنی، ياراماز، گؤزونو؟! اولماز! هئچ اولماز! بیردن کیمسه حیسس ائلر، گؤرر کی، سن بو اوشاغا بئله باخیرسان، عايیبین عايیبی اولار.» اورخان اؤزونو بؤيوک بیر گوناه توتموش آدام کیمی حیسس ائتدی، گؤزلرینی قاچیریب تلهسیک کیتابا دیکدی و آوتوماتیک اولاراق قارشیسینداکی چايدان بیر قورتوم آلدی. چاي سويومامیشدی، اورخانین آغزی عمللی-باشلی ياندی.
اوغلانلار اوجادان دئيیب-گولور، اوتانمادان اللرینی اللرینه سورتوردولر. قیزلارین وضعیيتی ایسه موعممالی ایدی، اويون اونلارین سانکی بويونلارینا دوشموشدو. آمما گئری ده چکیلمک ایستهمیردیلر. شاهماتداکی کیمی پات وضعیيتی يارانمیشدی. اويونچولار قايدالاری تام موعيينلشدیره بیلمهدیکلریندن اويون هله ده باشلانمیردی.
– بلکه بئله ائدک؟! شوشهنین آغزی کیمه دوشسه، او… توت آغاجینا دیرماشسین. يوخ، قوي او، شئعر دئسین… — قیزلار سون موقاويمت گؤسترمهيه جهد ائتدیلر.
جهد ضعیف ایدی، البته کی، نتیجه وئرمهدی. «آکولالار» هئچ بیر کومپرومیسه دوغرو «اوزمک» نیتینده دئيیلدیلر، اونلار آمانسیزجاسینا يالنیز بیر شئي طلب ائدیردیلر: «اؤپوش! اؤپوش! آنجاق اؤپوش!!! اويونون اؤز پوزولماز قايداسی وار، اونو دهيَیشمک اولماز!» بو طلب اونلارین دويونلنمیش قاشلاریندا، حدقهسیندن آز قالا چیخان گؤزلرینده آچیق-آشکار يازیلمیشدی.
قیزلار يئنه بیر-بیریله باخیشدیلار: «بونلاردانمی چکینهجهيیک؟! آي-هاي…»
– باشلاياق؟ – قوشقارین دوستو شاهین سوروشدو. – يوخسا…
– قورخما قیزیم، سیزی بوردا هئچ کیم يئمهيهجک… — بو اداباز سؤزلری ایسه بالاجا جوللوت دئدی. اوغلانلار هیریلدادیلار.
دئيهسن، جوللوتون بو سؤزلریندن سونرا حلیمهنین اوز-گؤزونه سرت بیر ایفاده قوندو، قاشلاری چاتیلدی:
– باشلاياق! – حلیمه آلت دوداغینی بوزوب ایرهلی گتیردی، ساچی بو دفعه اوزونه دوشمهسه ده باشینی گئری آتاراق آشاغیدان يوخاری برکدن اوفلهدی و آلتدان-آلتدان يئنه ده من طرفه نظر سالدی. «باشلاياق» سؤزونو ائله قطعيیتله دئدی کی، سانکی کیمینلهسه اؤلوم-دیریم ساواشینا گیرهجکدی، سانکی اوغلانلارین بیلمهدیيی نَهيی ایسه او بیلیردی. اونون قطعیيتی او بیری قیزلارا دا کئچدی.
– باشلاياق. کیم بیرینجی فیرلادیر؟..
– سیز فیرلادین. – مک دونالدز ایریشه-ایریشه، گويا، ژئست ائلهدی و، گويا، خلوته سالیب قوشقارا بیج-بیج گؤز ووردو. اورخان اوتوردوغو بالکوندان بو سیرتیق ایریشمهنی آچیق-آيدین شکیلده گؤردو. اتی تؤکولدو.
شوشهنین بیرینجی فیرلانیشی چوخ چکمهدی. دؤرد-بئش دؤوره… و شوشهنین آغزی حلیمهنین ساغ طرفینده اوتورموش قیزی توپ آغزی کیمی نیشان آلیب داياندی. قیز اؤزونو ایتیردی.
«اوه… اوه… اوه… آه… آه…آه… ها-ها-ها…» و باشقا بونا بنزر جنگللیک سسلری چمنلیيی بورودو. ان چوخ دا، آيدین مسئله، اوغلانلارین سسی ایدی. قیزلار يئنه ده بیر-بیری ایله آنی باخیشدیقدان سونرا هدفدهکی چیل-چیل قیز آياغا قالخدی، اول ساغینا، سونرا سولونا باخدی، گويا هئچ کیمی تاپمادی، یعنی، لايیق بیلمهدی، تزهدن يئرینه اوتوردو. چیينیندن قوجاقلايیب حلیمهنین ياناغیندان اؤپدو. بو دفعه قیزلار گولوشدولر.
– اولمادی! واللاه، اولمادی!.. يانینداکینی اولماز. – بیر بهانه تاپا بیلمهين قوچاقلار پارتلادیلار، قطعیيتله اعتراض ائتمهيه باشلادیلار، چونکی، آنلادیلار کی، بئله گئدرسه «ایدئيا» محو اولا بیلر.
حلیمه ال-قول آتا-آتا داغ شلالهسینی خاطیرلادان گور سسی ایله اونلارین سسینی چوخ آسانلیقلا باتیردی:
– نیيه، نیيه اولماز؟؟ ائله اولار کی… کیمی ایستر، اونو دا اؤپر!
اورخانین قولاغی عکس-صدا «رئژیمینده» ایشلهمهيه باشلادی. «کیمی ایستر… اونو دا اؤپر… اونو دا اؤپر… اونو دا… اؤپر…اؤپر…اؤپر…»لرین سايی-حئسابی يوخ ایدی.
شاهین يئنه سوکانی الینه آلماق ایستهدی، آز قالا قیشقیردی:
– اويونون معناسینی ایتیریرسیز… اولماز کی…
سسلرینی ده زحمت چکیب قیسمیردیلار. آرتیق اورخانین بالکوندان بونلاری ائشیدیب-ائشیتمهمهيینین هئچ بیر اهميیتی يوخ ایدی. بؤيوک-کیچیکلیيین باشقا واخت کسکین جیزیلان سرحدلری ایتمیشدی.
– البته، بئله گئتسه، اويونون معناسی قالمیر، ائح…
– نیيه کی، ياخشی قالیر. – قیزلار تسلیم اولماق ایستهمیردیلر. — کیم کیمی ایستهسه اؤپسون. سیز ده ائله ائلهيین.
حلیمه بو سؤزلری سؤيلهين چیل-چیل قیزین اتهيیندن چکدی. اهيیلیب قولاغینا نهسه پیچیلدادی، ایکیسی ده پیققیلدادی.
جوللوت حیرصینی شاهینین اوستونه تؤکدو:
– سن ده فیرلادیرسان بونو، ياخشی فیرلات دا…
شاهین قوشقارا گؤز ووردو: «داریخما…»
قوشقار داها حیلهگر ایدی، حلیمهنین سون سؤزلریندن توتوب بوراخمادی:
– نولار، دوز دئيیرلر، کیم کیمی ایستهسه اونو دا اؤپسون.
– سونرا بیزدن اینجیمهيین… — بو معناسیز سؤزلری ایسه مک دونالدز دئدی و بئلهلیکله، بو هیند سئریالینین بیرینجی سئریياسی بیتدی.
بو دفعه شوشهنی جوللوت ائله برک فیرلاتدی کی، اوشاقلار اوچون، ائله اورخانین اؤزو اوچون ده بو، بیر عؤمور قدر اوزون گلدی…
…هر شئيی اونوتموشدولار. اؤپوشون بیری بیر قپیک ایدی. اوغلانلارین هامیسینین «اورهيی يئرینه گلدی»، هامیسی حلیمهنین اوستونه جوموردو. حلیمهنین ياناقلاری اؤپوشلردن آللانمیشدی. آمما غریبه اولان باشقا ایدی. حلیمه اؤزو هئچ جور شوشهنین آغزینا توش گلمیردی. نهايت، بو، اويونداکیلارین دا ديققتینی جلب ائلهدی.
«بو قیز، گؤرهسن، کیمی اؤپهجک؟!» اورخان نه قدر چالیشیردی، بو معناسیز سؤزلری باشیندان چیخارا بیلمیردی.
آخیردا مسلهنی جوللوت «حل ائلهدی». شوشهنین آغزینی، دئمک اولار کی، گؤز گؤره الیله حلیمهيه طرف چئویردی. قیزلار «اوه» ائلهيیب ایستهدیلر، هاي-کوي قالدیرسینلار، آمما حلیمه کی، دوداغینی دیشلهيیب دینمهدی، بونلار دا چوخ درینه گئتمهدیلر. هارداسا، عدالت اؤز يئرینی توتموشدو، بو قدر واخت کی، بونلار اويون اوينايیردیلار، «يازیق» حلیمه اؤز حوسن-رغبتینی، هله کی، بیلدیرمهيه ایمکان تاپمامیشدی. هامی اونون اوچون بئله بیر فورصت يارانماسینا سئویندی.
– تبریک! تبریک! – نهدنسه، حتی قیزلار دا سسلرینی باشلارینا آتیب قیشقیریشدی. بیلینمیردی، کیم کیمی و نه اوچون تبریک ائدیر.
اورخانین ایندیکی کیمی همن صحنه گؤزونون قاباغیندادی. او بو گون ده هر شئيی آيدیندان آيدین خاطیرلايیر. اونا گؤره بئله آيدین خاطیرلايیر کی، اصلینده، اونوتدوغو گون اولمايیب.
…حلیمه، ياواشیدیلمیش کادرداکی کیمی تلسمهدن، ياواش-ياواش آياغا قالخیر. يئنه ده ياواش-ياواش دؤوره ووروب اوتورموش و اورکلرینده مین بیر دیلله آللاهلارینا يالواران اوغلانلارین آرخاسیندان کئچیر. و حلیمه… اورخان اوتوران بالکونا طرف يؤنهلیر.
بودور، اورخانین گؤزلری اؤنونده ماراقلی کادرلار بیر-بیرینی عوض ائدیر: مک دونالدز گؤزلرینی برک-برک يوموب، شاهین عصبی-عصبی ایریشیب آياقلارینی وار گوجو ایله قاشیيیر. جوللوت قوللارینی سینهسینده چارپازلايیب يئریندهجه دیکهلیب و دونوب. قوشقارین اوزونه قونموش او جيددی ایفادهنی ایسه اورخان سونرالار بیر داها گؤرمهدی.
…حلیمه قاچا-قاچا گلیب دوز اورخانین قارشیسیندا داياندی. اورخان هله ده بیر شئي آنلامادان آغیر-آغیر آياغا قالخدی. اونلار اوزبهاوز داياندیلار و اورخانا ائله گلدی کی، اونلارین اورکلری بیر-بیرینین دؤيونتو سسینی ائشیدیر. بیر آنمی کئچدی، مین ایلمی کئچدی؟! قیز باخیشلارینی اوندان قاچیراراق دریندن بیر «آه» چکیب اللرینی اورخانین بوينونا دولادی و دوداقلارینی برک-برک دايادی اورخانین اوزونه. دوداقلارینین ياریسی اورخانین دوداقلارینین اوستونه دوشدو، آمما بو، چمنلیکدن اونلارا ماددیم-ماددیم باخانلارین گؤزوندن اوزاق، گیزلی شکیلده باش وئردی.
اونلارین هامیسی — گنج، دیریباش، عاغیللی قیزلار و اوغلانلار اؤزلرینه او قدر اینانیردیلار کی… حیات ياخین و اوزاق گلهجکده اونلار اوچون نه حاضیرلايیردی؟! «باکی – آبشئرون» مارشروتوندان بئزیب هله دونيايا سپهلنمهيه ماجال تاپمامیش بو نور پارچالارینی ياخین، اوزاق گلهجکده نه گؤزلهيیردی؟! کیم بونو بیلیردی؟! همن ياي آخشامی ایسه اونلار خوشبخت، آسوده، قايغیسیز ایدیلر. حیات هله اونلارلا اؤز ظارافاتینی ائلهمهمیشدی. هلهلیک برکدن و اورکدن گولوشوردولر و نهدنسه هامیسی بیر يئرده ائله برکدن چپیک چالدیلار کی، حلیمه اورخانی اؤپندن سونرا پؤرتموش بیر حالدا، اصل غالیب اداسی ایله بالکوندان ائنیب اونلارین يانینا قايیداندا…
اون بئش ایل اوولین حاديثهسینی اورخان بو گون نیيه خاطیرلادی؟! هر شئيین بیر معناسی وار. بو گون ایشدن چیخیب آوتوبوس داياناجاغینا طرف گئدنده قارشیداکی «باهالی» ماغازادان بیر خانیم چیخدی، اونلار اوزبهاوز گلدیلر. چوخ ياراشیقلی بیر خانیم ایدی. زنگین گئيیمی واردی. ديققتلی باخیشلارینی اورخانین اوزونده ساخلاماسی آرتیق ياشلانمیش، ساچلاری آغارماغا باشلايان بو، عادتن، قادینلارا موناسیبتده احتیاطلی کیشینی جسارتلندیردی و او، اورکک بیر سلام وئردی. نه اولار، اولار. اوزاق-باشی نیفرتلی بیر باخیش آلتیندا اؤتوب کئچهجکدی.
— سلام… – قادین سلامی آز قالا سئوینجک آلدی و آياق ساخلادی.
اورخان سوال دولو گؤزلرینی قادینین اوزونه زیللهدی. قادین اورخانی اونون آلیشمادیغی بیر شفقتله، غریبه بیر جان-يانانلیقلا سوزوردو. اؤزو ایسه بیر سؤز دئمیردی، ائله بیل، گؤزلهيیردی، اورخان نه ایسه دئسین.
– بئله… نئجهسینیز؟
بوندان عاغیللی بیر شئي تاپیب دئمک اونون عاغلینا گلمهدی. قادین اورخانین چاشقینلیغینی گؤروب اونو تانیمادیغیمی درحال باشا دوشدو، قطعیين پرت اولمادی، آمما بوتون ياراشیقلی چؤهرهسینی صمیمی بیر تأسف ایفادهسی بورودو:
– اورخان دا قوجالارمیش… — اونون يومشاق سسی نوازیشله دولو ایدی.
«آها، نه ياخشی…» اورخانین اورهيی گوپپولدادی، «دئمهلی، تانیشیق. نه ایسه دئمک، دانیشماق لازیمدیر، سوسماق اولماق، اولماز… »
– سیز… سیز… – يئنه ده دیلی توپوق ووردو، بیلمهدی، سؤزونو نئجه داوام ائتسین. – يادیما سالا بیلمیرم. سیز…
قادین اوزونده همن تبسسوم باشینی يئللهيیب، یعنی، «سنه گووندیيیم داغلار…» اورخانین يانیندان کئچدی. اورخان حیاتی بويو بیر چوخ فورصتلری الدن وئرمیشدی. بو فورصتی ایسه الدن وئرمک اولمازدی، هئچ اولمازدی. آرخاسینجا دوشوب نه ایللاه ائلهدیسه، او، آدینی سؤيلهمهدی. بیر ایپ-اوجو دا وئرمهدی کی، اونو هارادان تانیدیغینی اورخان يادینا سالا بیلسین. خز پالتوسونون اتکلرینی يوخاری يیغیب اورخانین اونون اوچون ساخلادیغی تاکسیيه اوتوراندان سونرا سونونجو دفعه اونا غریب بیر ویداع تبسسومو بخش ائدیب، نئجه دئيهرلر، غئيب اولدو. او تبسسوم، تخمینن، بو دئمک ایدی: «آخ، زمانه، زمانه، اورخان دا قوجالارمیش…»
اورخانا ائله گلدی کی، او، بیر اوشاقدیر و جیرناتماق اوچون اونا بیر اويونجاق گؤستریب سونرا الیندن آلیرلار.
او آخشام اورخان سئویملی خالاسینین، آناسینین وفاتیندان سونرا اونون قئيدینه قالان يئگانه آدامین يئددیسینه گئدیردی. او، هله ده چاشقین و قانیقارا بیر حالدا چادیرا گیرنده چادیر آرتیق آز قالا بوشالمیشدی. قوشقار يولداشلاری ایله بیر طرفده اوتورموشدو. اونو گؤروب آياغا قالخدیلار. اورخان دا ائله اونلارین يانینا کئچدی. فیکرینده همن ياراشیقلی نامعلوم خانیما نه ایسه ثبوت ائده-ائده باش-ساغلیقلارینی قبول ائتدی. «کیم ایدی او؟! آخی چوخ دوغما بیر تؤورو واردی. اولا بیلمز کی، تامام يادیمدان چیخا، هئچ جور اولا بیلمز…»
قوشقاردان باشقا اوچ نفر ایدیلر. اورخانا حؤرمت و ماراقلا باخیردیلار. بیرینی تانیيیردی. قوشقارین، ائله اورخانین دا، آرتیق بئله دئمک اولاردی، دوستو شاهین ایدی.
– اوشاقلاری تانیدین؟ – قوشقار محبت و صداقت دولو گؤزلرینی اونا دیکیب تبسسومله سوروشدو. اصلینده، بو، «نیيه گئج گلدین، نیياران قالدیق…» دئمک ایدی.
اورخان دا تبسسومه تبسسومله جاواب وئردی، گولومسهدی. «منیمکی بو گون تانیمامازلیقدان گلیب… هئچ، ناراحات اولما، بالاجا ایشیم چیخمیشدی…»
– انوَر يادینا گلمیر؟
– مک دونالدز. – انور ایریشه-ایریشه اورخانین يادینا نهيیسه سالماغا چالیشدی.
– البته، البته، تانیدیم.
– نئجهسیز، اورخان موعللیم؟! – مک دونالدز، یعنی، انوَر قابیلیيتله سوروشدو.
اوجابويلو ياراشیقلی اوغلان ایسه گؤزلهمهدی کی، قوشقار اونو تقدیم ائتسین.
– يادینیزا گلیر، اورخان موعللیم، بیر دنه جوللوت واردی…
جوللوت… البته، خاطیرلايیر. نئجه اونودا بیلردی؟! البته! مک دونالدز، شاهین، جوللوت، بیر ده عزیز قارداشی قوشقار. او اونودولماز ياي آخشامینین قوناقلاری. دؤوره ووروب چمنلیکده قیزلارلا بیر يئرده بارداش قوروب شوشه فیرلاتمالاری، اونون بالاجا ماشینینا دولوشان قیزلارین، خوصوصیله ده، حلیمهنین عشقینه ماشینین دالینجا دنیزه قدر “لهلهيه-لهلهيه” قاچمالاری، داها نهلر، داها نهلر يادا دوشمهدیمی، يادا دوشدو. اورخانا ائله گلدی کی، بو اوشاقلار هله ده توزلو باغ يولو ایله قیشقیریشاراق «مايکالارینی» باشلاری اوستده فیرلادا-فیرلادا دنیزه طرف قاچماقلاریندادیلار.
غفیلدن اورخانین بئينیندن، ائله بیل، ایلدیریم کئچدی. نئجه اولا بیلر کی، باياق اونو تانیمادی؟! البته کی، او ایدی. گرک ان آزیندان قاشینین تعججوبله يوخاری دارتیلماسیندان تانیيايدی. «اورخان دا قوجالارمیش…» او ایدی، او. باشقا هئچ کیم ائله دوغما اولا بیلمزدی. اورخان راحاتلیقلا کؤکس اؤتوردو.
— بو گون کؤهنه تانیشلارلا گؤروش گونونه دؤنوب. باياق يولدا بیری ده قارشیما چیخمیشدی… – اورخان گؤزلرینده نیسگیللی بیر تبسسوم، او اوزاق و ياخین زاماندا اولدوغو کیمی ياناقلارینین يئنه ده آغیرلاشدیغینی حیسس ائلهدی.
قوشقار و اونون دوستلاری اورخاندان يولدا هانسی کؤهنه تانیشینی گؤردويونو سوروشمادیلار. او دا دئمهدی.
…ایکی ایلدن سونرا بو اوشاقلارین دؤردو ده کؤنوللو اولاراق جبههيه يولا دوشدو. آغدام اوغروندا دؤيوشلرده بیر حزین ياي آخشامی دؤردو ده حیاتینی قوربان وئردی. وطن بايراغینا بورونموش تابوتلاری گلدی. قارداشینین يوخلوغونا اورخان بو گون ده آلیشا بیلمیر.
سكاميا=نيمكت
توم=توخوم
مالچیشکا=جوجوق
بیتلزلار = 1960 دان 1970ـه قدر موسيقي حيطه سينده فعال بير قروپ. اونلار دونيانين ان چوخ ساتيلان موسيقي قروپلاريندان ايديلار و پول مك كارتني نين بقيه ايله دوز دئمه مه سي اوجباتيندان بير بيريندن آيريلاديلار.
پریمادوننا = اوپئرادا باش روللاری ایفا ائدن آکتریسا
آکولا= كؤپك باليغي،(كوسه ماهي)
خزري= يئل آدي
وئرتوليوت= هلي كوپتر
کینو = سينما
کومپرومیس= موصاليحه
مارشروت =اوتوبوس خطي
جیرناتماق =اله سالماق
مايکا=كؤينك(تيشرت)