سیزه ناغیل ائله‌یه‌جه‌یم احوالات سون اوچ ایلین ایچینده باش وئریب. اصلینده، احوالات دا دئییل، ساده‌جه بیز بئله ظنّ ائدیردیک.
ایش یئرینده اؤنجه «ارجان»، «ارجان»، -دئیه بیر آد ائشیتمه‌یه باشلادیق. سونرا اوزونو ده گؤردوک. ظریف، اینجه بیر گنج‌دی، گئییم-کئچیمی ده کی، اؤز یئرینده. رقص ائدیرمیش کیمی بیر یئریشی واردی.
سونرا بو ارجان آدلی جاوان حاققیندا شایعه‌لر ده گزمه‌یه باشلادی. چوخ زنگین بیریسی ایمیش، کیمیسی یوز مین‌لیک، کیمیسی ده میلیونلوق واریندان بحث ائدیردی. آتا-آنادان میراث قالمیش، یوخسا او قده‌ر پارا بو جاواندا هاردان اولاردی؟ یئریشیندن، دوروشوندان، داورانیشیندان زنگین‌لییی بللی اولوردو. باشی دیک، بورنو هاوادا، گؤزو تاواندا.
چالیشدیغیم ایش یئری باغلانماق اوزره ایدی. بو ارجان دئییلن گنج اورتاق کیمی یوز مین لیره یاتیریب باتماق‌دا اولان گمینی خلاص ائده‌جکمیش. حاققینداکی شایعه‌لره گؤره، آوروپادا یاشاییب، یونیوئرسیته بیتیریب، عاغیللی، بیلیک‌لی، تربییه‌لی بیریسی ایمیش. زنگین‌لییی قده‌ر خاصیتی ده بیر باخیشدا بللی اولوردو. اؤزونو دارتیب آداما یوخاریدان آشاغی باخمیردی. دیندیرنده اوتاندیغیندان قیزاریردی.
تزه گله‌نه بیر خور باخما وار آخی بیزده، گنج رئیسیمیزه قارشی بیز ده بئله ایدیک. ایچیمیزده اونو بیر ایته‌له‌مه، دیرسکله‌مه دویغوسو واردی. اونونلا دانیشاندا سایغیلی اولساق بئله، گؤزوموزدن، باخیشیمیزدان، دوروشوموزدان بو آنلاشیلیردی. اونو سئومیردیک. نه‌دن؟ یئنی اولدوغو اوچون. باشقا نه اولا بیلر؟ نه ذاتینا بلد ایدیک، نه کؤکونه. گؤروب-ائشیتدیییمیز بودور کی، گنج‌دیر، زنگین، کؤک‌لو بیر عایله‌دن گلمه‌دیر، اینجه داورانیش‌لی، هم ده آوروپادا اوخوموش بیری‌دیر.
بئله دئینده، بیردن ایشلر دَییشدی. بیر گون منی اوتاغینا چاغیردی. اوردان-بوردان دانیشدیق. سانکی رئیس- مَئیس دئییل، قیرخ ایلین تای-توشویوق. اوسته‌لیک، یاشیما-باشیما دا سایغیلی. صحبت آراسیندا:
– بورادا مواجیبینیز نه قده‌ردیر؟ -دئیه سوروشدو.
– آیدا دؤرد یوز… -دئدیم.
– نه؟ -دئیه یومروغونو ماسایا ووردو.
«ائه، -دئدیم، ایندی ذاتینی بللی ائده‌‌جک، نه ذات اولدوغو اورتایا چیخاجاق».
دؤرد یوز دئیر-دئمز آدامین رنگی قاچدی. «بوشونا بوراسی باتمیر»، -دئیه‌جک، «البته باتار، گؤر ائی، آیدا دؤرد یوز لیره… ایکی یوز نه‌ییمه یئتمز؟»
– اما، -دئدیم، -من اون بئش ایلدیر بو ایشده‌یم.
گومانیمین تام ترسی اولدو:
– بونو نئجه ائله‌ییرلر، نئجه ائده بیلیرلر؟ سیزی نئجه ایستیثمار ائده بیلیرلر؟
بیر سئویندیم کی…
– تشککور ائدیر‌م -دئدیم.
– دورون هله، هئچ تَلَسمه‌یین. ایشلری بیر-بیر اؤیرنیب اَله آلیم، او زامان بیر شئی دوشونه‌ریک.
ایش یولداشلاریمین یانینا گلیب: -آمان، بیز یانیلمیشیق، بو یئنی رئیس چوخ یاخشی آداممیش، -دئدیم.
– نه اولوب؟ -دئیه سوروشدولار.
اولانلارا آنلاتدیم. ایشچیلردن بیری، -«بلی، کئچن گون بیزیم ده اوتاغا گیردی. اوتاق سویوقدور» -دئدی. «گونده یاری وئدره کؤمور وئریرلر» -شیکایتلندیم. اَلینی دیزینه ووردو. «وای کؤپَیشاغی، بو آلچاقلیغی نئجه ائله‌ییرلر، آنلامیرام» -دئدی.
گنج کادری هامیمیز سئومه‌یه باشلادیق. هر بیریمیزله آیری-آیری دانیشیر، بیزه اولان حاقسیزلیقلار قارشیسیندا «بو ناموس‌سوزلوق نئجه ائدیلیر» -دئیه دیزینه دؤیوردو.
دوروموموزو گؤروب هر ساعت بیر نئچه دفعه حیرتله: -ایشچییه بئله ظلم ائدرلرمی؟ -دئییب دوروردو.
دؤرد ایلده دؤرد گون ایشدن ایجازه آلمامیش بیر ایشچی ایله دانیشارکن: -بو نه ناموس‌سوزلوق، بو نه ائششک اوغلو ائششک‌لیک، -دئدی، -بئله شئی‌لر آغلیما دا گلمز، بونو نئجه ائله‌ییرلر؟
بو سؤزلر اؤز تأثیرینی گؤستریردی. هر کس اوّلکیندن داها سرعت‌لی، جانلا-باشلا چالیشماغا باشلادی. محصولدارلیق اوّلکیندن ایکی دفعه آرتیق اولدو. اینسان اؤز ایشی اوچون بئله چالیشماز، بیز چالیشیریق. بازار گونلری بئله ایشله‌ینلر واردی… ایشینه اعتیناسیز یاناشانلارا آرامیزدا یئر یوخدو. یالنیز بیر احسان واردی ایچیمیزده، او، هئچ جور یولا گئتمیردی، هئچ جور بو گنج رئیسی سئوه، ایسینیشه بیلمیردی. دوغروسو، احسانا هامیمیز طعنه یاغدیریردیق:
– بئله ملک کیمی آداما بو آلچاقلیق ائدیلرمی؟
آرتیق هامیمیز بو گنج کادرین ایشلری اؤیرنیب اَلینه آلماسینی، وضعیتیمیزی یاخشیلاشدیرماسینی، ماعاشلاریمیزی آرتیرماسینی گؤزله‌ییردیک. بئله‌جه اوچ آی گؤزله‌دیک. هئچ بیر شئی دییشمه‌دی، عکسینه، هرنه ترسینه گئتدی. سویوقلار شدّت‌لنمیش‌دی، آنجاق اوّل‌لر وئریله‌نین دؤردده بیری قده‌ر بئله کؤمور وئریلمیردی. آلدیغیمیز اَمک حاققیندان بئله کسیردیلر. گئتدیکجه وضعیت پیسلشیردی. عوضینده رهبر هئیت‌ین قازاندیغینی، هم ده چوخ قازاندیغینی بیلیردیک. ۱۲۰ مین لیره وئرگی وئریردیلر.
بو وئرگی‌نین قازانجینی دوشونون. احسان:
– من سیزه دئمه‌دیم‌می؟ -دئدی.
بئله گئتسه، بیر حوققا چیخارداجاق. اونو دیله توتدوق:
– دور هله، بیر آز دا دیشیمیزی سیخیب صبر ائله‌یک.
ائرته‌سی گون احسانی ایشدن چیخارتدیلار. بیر آی داها صبر ائله‌دیک. اما اعتراض ائد‌نلرین سایی آرتماغا باشلادی، آرتیق هر کس دئیینیردی، شیکایت ائدیردی. ایشین آنلاشیلماز طرفی ایسه بو ایدی کی، شیکایت ائد‌نلر درحال ایشدن چیخاریلیر، یئرینه بیر باشقاسی گؤتورولوردو. گنج رئیس گؤرونمز اولموش، ایتیب-باتمیش‌دی. اوّلکی کیمی یانیمیزا گلمیردی. اونون تانیدیغی اوّلکی گروهون آرتیق یاریسی قالمیش‌دی. بیر گون بیچاق سومویه دایاندی. ایچیمیزدن بیری:
– گئدیب بو حریفی گؤرک، -دئدی.
صبری توکنمیش ایشچی‌لر اوجادان سسلندی:
– جانیمیز بوغازیمیزا ییغیشدی، بَسدی آرتیق!
– یئتر داها!
هامیمیز آیاغا قالخیب مدیریته یوللاندیق. اَن یاشلیمیز:
– بئله بیردن اولماز، -دئدی، آرامیزدان اوچ نفر سئچک. اونلار گئدیب دانیشسین، دردیمیزی آنلاتسین.
سئچیلن اوچ نفر آراسیندا من ده واردیم. ایچیمیزده ان چوخ هیجان کئچیرن:
– اگر وئردییی سؤزو توتماسا، صیفتینه توپوره‌جم، ناموسسوزام توپورمه‌سم، – دئیه باغیردی.
اوچوموز رئیسین قاپیسینا گلدیک. من قاپینی دؤیدوم. ایچه‌ریدن سس گلمه‌دی. تکرار دؤیدوم. دؤردونجوده: «گل» -دئیه بیر سس ائشیتدیک. قاپینی آچدیق. تام قارشیمیزدا ماسا واردی. گنج رئیس آیاقلارینی ماسانین اوستونه قویموشدو. باشینی، ایکی دابانینین آراسیندان گؤروردوک. بیزی گؤرونجه آیاغینی دئییل، توکونو بئله ترپتمه‌دی. ساققیز چئینه‌ییردی.
– نه وار؟ -دئدی.
سسی بئله قالینلاشمیشدی. ایشچیلردن بیری:
– سیزینله دانیشاجاغیق، -دئدی.
– ایش زامانی دانیشماق اولماز، فاصیله زامانی گلین!
– خئیر، ایندی دانیشاجاغیق.
– نه ایسته‌ییرسینیز؟
– سیز بورا یئنی گلدیینیز زامان نه قده‌ر امک حاققی آلدیغیمیزی اؤیره‌نینجه، «بئله آلچاقلیغی نئجه ائله‌ییرلر» -دئمه‌دینیزمی؟
گؤرونوشون بئله پوزمادان قارشیلیق وئردی:
– دئدیم، نه اولسون؟
– بیزه ایللیک مأذونیّت وئریلمه‌دیینی اؤیره‌نینجه، «بو نه ناموس‌سوزلوق، بونو نئجه ائده بیلیرلر؟» -دئین، سیز دئییلمی‌دینیز؟
– منم، نه اولسون؟
– بیزیم ایش شرایطیمیزی، نه قده‌ر چوخ چالیشدیغیمیزی گؤرونجه، سن دئییل می دین «بو نه حاقسیزلیق، بونو بیر اینسان نئجه ائله‌ییر» -دئیه باغیران؟
– بلی، منم.
– یاخشی، چکدیییمیز ذلتی گؤرونجه، «بو نه جاناوارلیق، بیر اینسانا بو نئجه ائدیلیر؟» -دئمه‌دین می سن؟ هم ده یوز دفعه…
– دئدیم، بوندان نه چیخار؟
دا بوندان آرتیق سویوققانلی‌لیق اولمازدی کی، رئیس ده واردی، چاشقینلیغیمیزدان سس-سمیریمیزین کسیلدییینی گؤرونجه:
– منه باخین، -دئیه سؤزه باشلادی، -من ایش حیاتی نه‌دیر، بیلمیردیم. امک فعالیتینه بورادا باشلادیم. هر شئیی تئز اؤیره‌نمه‌یه چالیشیردیم. اونون اوچون «بو ایشلر نئجه گؤرولور، -دئیه سوروشور، او ایشلرین نئجه گؤرولدویونو اؤیره‌نمه‌یه چالیشیردیم. اوندان-بوندان بو آلچاقلیق، بو ناموس‌سوزلوق نئجه اولور، بو حیله نئجه حیاتا کئچیر»، -دئیه سوروشوب اؤیره‌نمه‌یه چالیشیردیم. اوچ-دؤرد آیلیق تجروبه‌دن سونرا بونلارین نئجه ائدیلدییینی اؤیرندیم. آرتیق سیزدن سوروشوب اؤیره‌نیله‌سی بیر شئی قالمادی. تئز اولون، چکین آرابانیزی، ایش باشینا…
چئینه‌دییی ساققیزی توپوردو، بیر سیقارئت یاندیردی. بیز ده اوتاقدان چیخدیق. هیجانلی دوستوموزا:
– بس صیفتینه توپوره‌جکدین، نییه توپورمه‌دین، -دئیه سوروشدوم.
– منیم توپوره‌جه‌ییم صیفت اوچوندور. -دئدی، -بو حریف‌ده صیفت یوخ کی، هاراسینا توپوره‌یدیم…؟
ایضاح: بو حئکایه بوندان اؤنجه‌ده «ادبیات ائوی» تلگرام کانالیندا یاییلیبدیر
آذربایجان تورکجه‌سینه اویغونلاشدیران: پریسا ساعی
