دده‌م هرگون دئییردی: « قوناق ائو یئیه‌سی‌نین دوه‌سی‌دیر، هاردا خیخلاسان اوردا یاتار»
میرزه اممد ‌منیم بی‌بی‌مین اوغلو ایدی. ائولری ورزقاندا اولاردی. هر ایل قیشی گلردی بیزه، بیر آی، آی یاریم قالاردی، بایرامدان سونرا دئیردی:
– دایی ایجازه وئرسن صاباح‌ من گئدیم؛ یاواش- یاواش کندین ایشی چیخیر، دده‌م تک‌دی.
دده‌م ده دئیردی:
– من نه دئییرم کی بالا، بورا سنین اؤز ائویندی؛ هر واخت سئوسن گل، هر واختاجا دا سئوسن قال.
بو ایل ده ‌میرزه‌اممد هر ایلکی کیمی قیشدا گلمیشدی بیزه. دونن گئجه یالان اولماسا بیر ‌مئتیر قار یاغمیشدی. سحر یوخودان دوردوقدا، ننه‌م دئدی:
– مئشه بؤیوک‌آغا،‌ منیم نردوانا گوجوم چاتماز؛ دور آنباردان کوره‌ک‌نن نردوانی گتیر قوی داما، سیز گئدندن سورا‌ من اوشاقلارلا چیخیم دامی کورویوم.
دده‌م دئدی:
– آرواد، داما چیخدی ندی؟ ایسته‌مز سن دام تؤکه‌سن. ‌من اؤزوم ایندی چیخیب کورویه‌رم.
دده‌م اوزون توتوب ‌میرزه اممده دئدی:
– ‌میرزه‌اممد بالامسان، دور او کوره‌ک‌لری گتیر، نردوانی قوی داما چیخ، او قاری تؤک. من ده گلیرم.
‌میرزه اممد حیطه چیخماق همان دده‌م صبحانه‌سین یئییب گئتدی ایشه.
دده‌م فرش یودوتدوراردی، ایپ بویاردی؛ ائله همن یئرده دوگو آل- وئری ده ائلردی. توکانا گیرنده هریاندان آسلانان رنگ به رنگ ایپ گؤرونردی. دوگو تایلاری دا توکانین بیر گوشه‌سینده اوست اوسته قالاناردی. توکانین دالیسی بؤیوک بیر حیط ایدی. دده‌مین اوردا بئش آلتی ایشله‌ینی واریدی: ایکیسی چؤپجو ایدی، فرش‌لری یومامیشدان اؤنجه اونلاری آساردیلار، هره‌سی بیر آغاج گؤتوروب دوشردیلر فرشین جانینا، وور ها وور دوشردی. او قده‌ر ووراردیلار کیفرشین تورپاغیندان بیر اثر قالماسین و تمیز یوولماغا آماده اولسون. سونرا فرشی سالاردیلارحیطین یئکه حوضونا، گئجه قالاردی، سحره‌جه ایسلاناردی؛ سحر یوواردیلار. یوولموش فرش‌لری دام- دوواردان، حیطده‌کی اؤزه‌ل ‌میله‌لردن آساردیلار کی قوروسون. ایپ بویایان گونلر حیطده یئردن گویدن رنگ به رنگ بویاقلی ایپ ساللاناردی. تیانین بویاق قوخوسو حیطی بورویردی.
دده‌م هرگون ناهار گلردی ائوه، ناهارین یئییب بالاجا بیر هوشلانیب، سونرا دوروب یئنیدن گئدردی ایشه. نیشان بو نیشان کی دده‌م ناهارا گلمیشدی، ‌میرزه‌اممد هله دامی تؤکوب قورتارمامیشدی. دده‌م حیطدن بیر سینیق- سالخاق سوپورگه تاپیب جلد نردواندان قالخدی داما؛ ‌میرزه‌اممده دئدی:
– یورولما باجی اوغلو، قورتارمامیسان هله؟
چوغوندور کیمی قیزارمیش میرزه‌اممد بوغلویا بوغلویا دئدی:
– دایی جانی والله اون خالوار قار تؤکموشم.
دده‌م دئدی:
– اللر وار کیشی. یئدیگین چؤره‌ک حلالین اولسون.
دده‌م سوپورگنی دامدا یئره آتیب دئدی:
– دای بیرزاد قالمیر بالا. اورالاری دا کورو، سورا بو سوپورگه ایله سوپور، قوی گل آشاغی، ناهاریمیزی یئیک.
***
سحری دده‌م یوخودان دورماق همان، ‌میرزه‌اممدی ده یوخودان اویادیب دئدی:
– دور بالامسان، چای- چؤره‌گینی یئه، گئده‌ک کرخانایا. جانین اوچون زمانه ائله خاراب اولوب اؤزگییه ایش اومود اولماق اولمور. بایرام قاباغی او قده‌ر فرش گتیریبلرکی قالمیشیق الینده. چایینی ایچ، گئده‌ک. دور او کارگرلرین باشی اوسته، قوی ایشله‌سینلر.
دده‌م بونو دئییب، دیک قالخدی آیاغا. پالتوون گئییب، بؤرکون قویدو باشینا. میرزه‌اممدی سالدی دالیسینجا، گئتدیلر کرخانایا. چؤپجولر دوشموشدولر فرشلرین جانینا. تاپپا تاپ سسی دونیانی گؤتورموشدو. کرخانایا گیرجک دده‌م ایشچیلرینه اوز توتوب دئدی:
– اشی، سیز ده ایشله‌ین‌سیز؟
الین ‌میرزه‌اممده طرف توتوب سؤزونه داوام وئردی:
– ایشله‌ین بئله اولار با. دونه‌نین قارین تک جانینا من صبحانه‌می یئیینجه تؤکدو. هره‌لری سوپوردو، حیطده کی قارلاری تؤکدو کوچه‌یه، قویدو گلدی. سیز اؤله‌سیز باخ بئشیز ‌میرزهاممدین بیر دیرناغی اولا بیلمزسیز. ‌میرزه اممد بالا یئری او آغاجلاردان هانسی کی الینه یاتیر گؤتورگل بولارا گؤرست ایشله‌مک نجور اولار.
میرزهاممدین قولتوقلارینا سانکی قارپیز قویموشدولار. پورسوق کیمی شیشمیشدی. ائله دوشموشدو فرشلرین جانینا، آدامین فرشلره رحمی گلیردی. ناهاراجا تک جانینا اوچ نفرجه ایشله‌میشدی. دده‌م گئدیردی- گلیردی دئییردی:
– اوغول بالا، میرزه اممد کارگر دئییل ها، او بیزیم اربابیمیزدی. ‌مندن سورا بورانی ‌میرزه‌اممد ایشله‌ده‌جک.
آخشام اوستو ‌میرزه‌اممدین، ایشچی‌لرین، فرشلرین جیریغی چیخمیشدی. هامیسی آچیلا قالمیشدیلار. هره‌سی بیر طرفده سره‌لنمیشدیلر یئره. ایستکانی لاپ زورلا اوسته قووزاییردیلار.
میرزه‌اممد توکاندا دوگو تایلارینین اوستونده اوتورموشدو. آبی نیسان توکانین قاباغیندا دایاندی. شوفئر دده‌می گؤرجک دئدی:
– حاجی اوچ تن دوگودو، بودا بارنامه‌سی.
دده‌م اوزون توتدو کارگرلرینه دئدی:
– بیلیرم بتر یورولوبسوز، آمما میرزه‌اممد بوردادی، قویون او چیخسین اوسته وئرسین، سیز گتیرین توکاندا ییغین اوگوشه‌یه. ائله ییغین او بیری دوگولره قاریشماسین. اؤزو ده اون- اون ییغین کی راحات ساییلسین.
دده‌م گؤز آلتی، میرزه‌اممده ایشاره ائله‌دی. ‌میرزه اممد دئدی:
– دایی سنین خیالین راحات اولسون. سن شوفئرینن بیر چای ایچینجه بیز بولاری بوشالداریق.
***
گئجه ساعات دوققوز ایدی ‌میرزه‌اممد جنگدن قاییدان عسگر کیمی یورغون آرغین، آشا- آشا ائوه گلدی. شیرین- شیرین قار یاغیردی؛ دوننکیندن ده بتر. بئله گئتسه سحره‌جه یئنه ‌مئتیر یاریم قار قویاجاق یئره.
میرزه‌اممدی سوفره باشیندا یوخو توتوردو. دیلی توتار توتماز دئدی:
– دایی ایجازه وئرسن ‌من سحر ایسته‌ییرم گئدیم.
دده‌م دئدی:‌
– من نه دئییرم کی بالا، بورا سنین اؤز ائویندی؛ هر واخت سئوسن گل، هر واختاجا دا سئوسن قال. امما گئتمه‌میشدن قاباق سحر دور چای چؤره‌یینی یئه‌. من ایپ بویویاجاغام، سن ده بو دام- داشی کوره گئت! باجیما دا سلام یئتیر، اوشاقلارین دا اوزوندن اؤپ!
ایندی او گئده‌ن قارداشدی کی ‌میرزه‌اممد اون بئش ایلدیر بیزه گلمیر.