تموز-یای
کمال عبدالله – کؤچورن: ائلیار پولاد
یای اولسون، قیش اولسون، بیزیم، یعنی، بیر نئچه اوشاقلیق دوستونون اساس گؤروش یئریمیز بیلگه‌ده روستم گیلین ائوینده اولاردی. روستمین آتاسی زولفقار دایی بو کندین سینه‌سی خاطیره دولو، بئینی یاشادیغی ایللرین تجربهسییله یوکلو، ساییلان-سئچیلن آغساققاللاریندان ایدی. گنج یاشلاریندان “کشمکشلی” حیات یولو اونو اولجه تورمه‌یه، اوردان آلمان محاربهسینه، اؤزو ده بیرباشا اشترافباتا، محاربهدن سونرا ائوه و یئنهده قیسا بیر مدتدن سونرا تکرار تورمه‌یه آتمیشدی. بیز روستمین کیچیک قارداشی رحمتلیک آسلانلا مکتبین بیرینجی سینفینده اوخویاندا آتالاری تورمه‌ده ایدی. اوچ قارداش و بیر باجینی آنالاری دیشینی-دیشینه سیخیب یاریآج، یاریتوخ بؤیودوردو. بو مینواللا گونلر کئچدی و بیز دوققوزونجو سینیفده اوخویاندا زولفقار دایی آخیرینجی دفعه تورمه‌دن قاییدیب گلدی. داها شهرده یاشاماق ایستمه‌دی، اصلی کی، بیلگه‌دن ایدی، اونو توتموش “بدلیگین” آیاغینی سیندیرماق فیکرییله آرواد-اوشاغینی باشینا ییغیب تزه پیرین آلتیندا پئترا مونتینده‌کی ائویندن بیلگهه، کهنه آتا-بابا ائولرینه کؤچدو. آسلان او زامان ائودن قاچماق، کهنه محله‌ده بیر قوهوملاری گیلده قالماق ایسته‌ییردی، آناسی بیزه، بیزسه اونا یالواردیق، کنده تئز تئز گله‌جهییک دئیه اونا “کیشی” کیمی سؤز وئردیک، او دا داشی اتگیندن تؤکدو. زولفقار دایی عاییلهسی ایله یؤندمسیز، داریسقال آتا-بابا ائوینده یاشایا-یاشایا ائله اونون یانینداجا یئنی، ایکیمرتبه‌لی ائو تیکدی.
بئلجنه بیز دوستلارین عمومی باغ ائویمیز گؤیدن، نئجه دئیرلر زمبیلله دوشدو.
او زامانلار باکی کندلرینده حَیَطده پارنیک سالیب گول اکمک تزه-تزه دبه دوشوردو. قرنفیل سووئتلرین بؤیوک-بؤیوک شهرلرینین بازارلاریندا بیر گؤز قیرپیمیندا ساتیلیب قورتاراردی. قرنفیلچیلری دایم ماللا تامین ائلهمک اوچون خصوصی گول آپاریب-گتیرن دسته‌لر وار ایدی. بو آداملار حَیَطلری بیر-بیر گزیب قرنفیللری حَیَط صاحیبیندن هله بوتایکن آلاردی، اولجهدن پوللارینی وئریب راحاتچیلیقلا یاخین، اوزاق غربت شهرلرین بازارلاریندا گول ساتانلاردان سفارش گؤزلردیلر. زولفقار دایی اعتبارلی مال یییه‌سییدی. موشتریسی اسکیک اولمازدی. الینه یاخشی پول گلمه‌یه باشلادی.
آریق، اوجابویلو، اوووردلاری باتیق، حرکتلری تنبل، گؤزلری ایسه جیوه کیمی دایم حرکتده اولان زولفقار دایی بیر بالاجا قاراباغین پامبیق بیلرینی خاطیرلادیردی. قرنفیل ایشی چوخ اذیتلی ایش ایدی. پارنیکده گوله باخماق، بؤیوتمک، قوردونو تمیزله‌مک، گوبره‌سینی واختلی-واختیندا وئرمک، بیر سؤز، نازینی چکمک آسان ایش دئییلدی. حَیَطده همیشه فهله‌سی اولاردی. فهله‌لرله بیر یئرده بؤیوک اوغلو روستمده قان-تر ایچینده اللشردی. زولفقار دایی ایسه ایکیمرتبه‌لی، تزه تیکدیردیگی ائوینین هله رنگ چکیلمه‌میش بالکونوندا اوتوروب آنجاق رهبرلیک ائدر، ساغا-سولا گؤستریشلر وئرردی. بیر ده پول ایشینه اؤزو باخاردی. پیس دولانمیردیلار. ”بدلییین” آیاغینی سیندیرمیشدی. ائوی تیکدیریب قورتارمیش، آسلان اوچون ماشین دا آلمیشدی. . . اصلینده، ماشینی، شیشیرتمک اولماسین، بیزیم اوچون آسلانین دوستلاری اوچون آلمیش دا ساییلا بیلردی. آسلان ماشینی، بیزسه ماشینین کئفینی سوروردوک.
هر دفعه بیلگهه، اونلارین ائوینه گلنده عادتن قاشقاباقلی زولفقار دایی بیزی دوداقلارینین اوجونا قونموش ظریف (ضعیف) تبسومله قارشیلاردی. بو، هئچ منیم یادیمدان چیخماز. حقیقتن ده، اورگینده چوخ سئویندیگینی “اوغلونون دوستلاری قوناق گلیب” هامیمیز حیس ائدیردیک. . . اورگینده هم ده اونونچون سئوینیردی کی، بیزیم گلمگیمیزله محاربه خاطیره‌لرینی دانیشماق اوچون الینه فرصت دوشوردو، بئینینده ایسه بو زامان او، منجه، بئله فیکیرلشیردی: “نه احوالات دانیشسام، بونلار اوداجاقلار، اصل منیم مالیمدیلار”.
بیز اونون “ماللاری” بیلگهدهکی بو ائوین قاپیسیندان اؤز ائویمیزه گیرن کیمی ارکله گیریردیک. یئمکدن یئییب، چایدان ایچه-ایچه اونون بیزه “سیریدیغی” افسانه‌لری حقیقت آدی آلتیندا، گویا کی، مال کیمی یئییردیک. سونرا دا آنالیز ائدیب گولمکدن آز قالا اؤلوردوک.
-آتون بیزی لاپ حریف ساییر، خبرین وار؟! بیر دفه ابولفتح گولمکدن اوغونا-اوغونا آسلانا دئدی.
بیز تئز اطرافا بویلاندیق. بو آدام دانیشیغینی هاچان بیلمیشدی کی. . . یاخشی کی، کیشی ائیواندا یوخ ایدی.
عاغیلدان کم ذاکر اونون دئدیگینه بئله بیر دوزه‌لیش وئردی:
-اساس مسئله قارنیمیزا یئدیگیمیزدیر، بئینیمیزه یئدیگیمیز دئییل. بو ایسه آرتیق “دلیدن دوغرو خبر” ایدی. بئله گلیش-گئدیشلرین بیرینده منیم عاغلیما حتّی بئله بیر فیکیر گلمیشدی کی، بیز آخی، دئیه‌سن، بیلگهدهکی بو ائوه آسلاندان، روستمدن داها چوخ زولفقار دایینی گؤرمه‌یه، اونون آغلاسیغماز تاریخچه‌لرینه قولاق آسماغا گلیریک.
صحبتدن سونراکی اساس ایشیمیز نیدی، نرد اویناماق! زولفقار دایینین آزاری مطلبی نردده اودماق ایدی، دی گل، بونو باجارا بیلمیردی. مطلب هر دفعه بیلگه‌دن قوجاق دولو قرنفیلله قاییداردی. تاسی بئش قرنفیلدن اویناییردیلار.
بیر گون ایکی-اوچ ساعات نرد اوینایاندان سونرا چار-پیشمانین شیرین یئرینده زولفقار کیشی نوبتی مغلوبیتیندن سونرا یئنه قیزیشمیشدی. مطلب ایسه هئچ نه اولمامیش کیمی:
-بسدی، زولفو دایی، یورولدوم، باشیم آغریدی. من بیر استکان چای ایچیم، اؤزومه گلیم، -دئیه استولون آرخاسیندان دوردو، قوللارینی گئن آچاراق گرنشدی، گئنیش ایواندا غالیب پهلوانلار کیمی اورا-بورا گزیشمه‌یه باشلادی. بو، بیر نوع، “آرادان” چیخماق دئمک ایدی. کیشینی اود گؤتوردو:
-گؤر نئجه الیمی کسیر؟! بیر گؤرورسوز؟! زولفو دایی داخیلن برک حیرصلنسه ده بیزه باخیب حیرصینی بوغا بیلدی، -آی اوشاق، بونا چای گتیرین، – دئییب نردین داشلارینی، حتّی مطلبین داشلارینی دا، یئنیدن تاختایا دوزه-دوزه سسلندی:
-گل گؤروم، گل، بورا بیلگه‌دی، بوردا اودوب قاچماق یوخدو! جوتده‌ییب اودورسان، من سنه بیر سؤز دئمیرم، سونرا دا قاچیرسان؟!
مطلب، البته کی، یالاندان اؤزونو نازا قویوب کیشینی حالدان چیخارماق ایسته‌ییر، همیشه‌کی کیمی اؤزوندن اویوب اویودوردو. بو ایسه زولفقار دایینی داها چوخ عصبیلشدیریردی.
-آی زولفو دایی، سن مننن باجارا بیلمزسن. من بو نردین اوستاسییام، سن آخی عاریف آدامسان، بونو بیلیرسن. یوخ بیر، “زر وئریر. ” اولمادی کی. . . زر وئرر کیمه؟ زر وئرر اویونچویا!
-گل، گل، ایندی گؤره‌جهگم، سن نئجه اوستاسان، نئجه اویونچوسان. بورداکیلارین هامیسی گؤره‌جک.
-کیشیینن ایشینیز یوخدو، دورون، دورون، چیخین باییرا. یاللاه، گئدین، گئجهدی. . . آسلان بیزه گؤز وورا-وورا آتاسینین طرفینی ساخلادی. مطلبین اوددوغو قرنفیللره او دا شریکیدی، اونونچون ده بوگونلوک اویونون بیتمه‌سینی ایسته‌ییردی.
-هارا آپاریرسان بونلاری؟! اوتور یئرینده! – زولفو دایی حیرصینی آسلانا تؤکدو. -بیلیرم، شریکسن اونونلا. . . انجاق بیلسین! بو حَیَطدن اودوب گئتمک اولماز. سحرهجن اوینایاجاق. قاییت، قاییت!. .
-گئجهدی، قوی اوشاقلار گئتسینلر. بسدی اوینادین. صاباح یئنه گلللر. روستم شیرین-شیرین دانیشاراق مسئله‌نی همیشه اولدوغو کیمی صلح یولویلا حل ائلهمک ایسته‌دی.
زولفقار دایی تکجه روستمین سؤزونون اوستونه هئچ واخت سؤز دئمزدی، اودور کی، ایندیده ایچینده پارتلایا-پارتلایا نردتاختانی حیرصله باغلادی، اوزونو یانا چئویره‌رک دئدی:
– گئت، اوستلرینده دور، باخ کی، آرتیق گول درمه‌سینلر. نئجه کی دئدیم: دوز اوتوز دنه!!
مطلب بالکوندان تشخخوصله، اصل محاربه غالیبلری کیمی دوشه-دوشه یاستی-یاستی دئدی:
-اولمادی کی، زولفو دایی. اوتوز بئش دنه! الیمی نییه کسیرسن؟! یئددی تاس اودموشام. هره‌سی ائله‌ییر بئش قووزدیکا، جمعی ده ائله‌ییر اوتوز بئش. آرتیق گول منه بیر دنهده لازیم دئییل. من تمیز آدامام…
کیشی آرتیق حیرصینی اونوتموشدو، آما مطلبین سؤزلریندن چوخ، بو سؤزلرین “گناهسیز” دئییلیش ترزیندن یئنیدن آلوولاندی:
-اوتوز دنه‌دن بیر دنهده آرتیق اولماز!! آخیرینجی تاسی سایمیرام، اویون یاریمچیق قالدی. گلن صفر زری استکاندا آتاجاقسان! گؤروم نئجه جوتلیه‌جکسن؟!
-نئیچون آخیرینجینی سایمیرسان؟ آچیق-آیدین مارس ایدی ده. گرک آخیرئیجن من زر آتیب اوینایایدیم، سن ده دایانیب باخایدین؟! منه دئمزدیلر، بونون باشی خاراب اولوب، اؤزو-اؤزوینن نرد اویناییر؟! مطلب کیشینی هلهده حالدان چیخارماق ایسته‌ییردی. آمما یوخ، آلینمادی، زولفقار دایینین حیرصی دومان کیمی اوچوب گئتدی، دوداغینین اوجونا یئنه همنکی ظریف تبسوم گلیب قوندو.
-آی زولفو دایی، بو، عؤمور بویو جیغالدی. جوتله‌ییر، بو آدام، اؤزون کی، بیلیرسن، خئیری یوخدو، اؤیرنجه‌لی بارماغا نه توبه، استکانین ایچینده ده جوتلیه‌جک. من گویا سیتواسییانی(آب هاوانی) یومشالتماق ایسته‌ییردیم، آما اؤز اؤلووای قووزدیکا پاییمین هاییندا اولدوغوم اوچون بونو دئییب مطلبه گؤز ووردوم. او ایس. . . نئیلسه یاخشیدی؟! منه طرف دؤنوب ائله باخدی کی، گویا، اونو تحقیر ائتمیشدیم:
-من استکانین ایچینده زر جوتله‌ییرم؟! نولار؟! بو او دئمک ایدی کی، سنه بو گون قووزدیکا دوشمور. آیدین مسئله‌دی، راضیلاشمانی پوزماق اوچون بهانه آختاریردی، تاپدی. عئیبی یوخ، منیم ده اؤز کونتر-آرقومئنتیم وار. وئجیمه ده آلمادیم.
اصل معرکه ائوه قاییداندا مطلبین ماشینیندا دوشدو. گوللری چوخ بیلمیشلیگیندن بیزدن اوزاق یئرده ، ماشینین باقاجنیکینده(دال صاندیق) گیزله‌دیب راحات-راحات ماشینی سورن مطلب، طبیعی کی، نه مورادا، نه ذاکر، نه من، نهده بیر کلمه ایله ده اولسون، بو معرکه ده اشتراک ائتمه‌ین واحیده گول وئرمک ایستهمیردی. بو هله آزمیش، کئفینین کؤک واختیندا بیزی هله بیر اله ده سالیردی:
-سیزین هئچ بیرینیزه گول دوشمور. بلکه اوچ دنه قرنفیل واحیده وئردیم. او دا بلکه. اگر اؤزونو یاخشی آپارسا. . . او، گؤزآلتی واحیده نظر سالدی.
-منه هئچ نه لازیم دئییل.
مطلبین یانیندا آز قالا عداوتله اوتورموش واحیدین سؤزلری چوخ کسکین سسلندی. او، قاشلارینی چاتاراق گؤزلرینی قاباق پنجره‌دن ظولمت گئجه‌نین بیلینمز بیر نقطه‌سینه دیکیب قالمیشدی.
-حاییف! سن اوردا کیشینین دؤرد قوشاسینی چاهار-سه دئینده من سنین یالانینی چیخارمادیم. گرک چیخاردایدیم. عیبی یوخ، سن گؤررسن گلن سفر. آرخادا منه قیسیلمیش ابولفتحین سسی بیر آز یوخولو گلدی. ابولفتح همیشه سونرادان مطلبه ائتدیگی یاخشیلیقلار اوچون پئشمان اولوردو.
-البته، لاپ دوز دئییر ابولفتح. او گؤره‌جک گلن سفر. حؤکمن گؤره‌جک. بو گونون صاباحی یوخدو، وار!
-واحید یئنه ظولمت قارانلیقداکی همن مجهول نقطه‌دن گؤزلرینی آییرمادان کنایه ایله، آجی-آجی دیللندی. ذاکر نه من، نه سن، قفیلدن “ها-ها-ها” گولدو.
مطلب آلتدان-آلتدان زندله واحیده باخدی. او، نه‌یه ایهام ووروردو، مطلب ده، بیزده یاخشی باشا دوشوردوک. زولفقار کیشینین دیگر اساس رقیبی همیشه واحید اولاردی. واحید ده مطلب کیمی کیشینی آسانلیقلا اودوردو، آما بونو شیشیرتمه‌دن، مزلنمه‌دن ائدیردی. پامبیقلا باش کسیردی. واحیدین آرامیزدا لقبی واردی: “غدار”! البته کی، بو گونون آجی تجربه‌سینی واحید هئچ زامان اونوتمایاجاقدی و اونون روستم کیشی ایله سئانسلاریندا مطلب بیر ده هئچ واخت گول اوزو گؤرمیه‌جکدی.
بیر مدت قولاغیمیزا آنجاق ماشین موتورونون سسی گلدی.
-یاخشی دا، آی ابولفتح، سن دوز آدامسان آخی، دؤرد قوشانی هاچان گؤردون؟ بلکه گؤزووه گؤروکوب؟! چاهارسه. یادیندا ساخلا: چاهار-سه. منده سهو اولمور. منده بیر دنه سهو تاپان آداما من پرئمییا وئررم. یاخشی، سنه ده اوچ دنه گول. مطلب دقتله گؤز اوجو واحیده باخیب آچیق-آشکار اونا آجیق وئریر، آرادا بیزیمله مزله‌نیردی.
-آپارارسان او اوچ دنه گولو بازاردا ساتارسان، قاتیق آلیب سورترسن باشیوا. ابولفتین یوخوسو قاچدی، سسی غضبلی چیخدی. اللرینی کی، گولدن اوزموشدو، اونونچون بئله جسارتله آرخاسینداکی کؤرپولری یاندیریردی. قانی عمللی-باشلی قارالمیشدی. من بئله باشا دوشدوم کی، بونون صاباح کیمینلسه گؤروشو وار، گوللر اونون اوچون چوخ واجیبدیر. ذاکر یئنه خاپدان “ها-ها-ها” ائله‌دی و خاپدان دا سسینی کسدی.
مطلب بیم بونو بیلمیردی، یاخشی بیلیردی. یئرینی راحاتلاییب صحبتین استقامتینی دییشدی:
-بو بیریسی هله بیر گؤر نه دئییر؟! من گویا زرلری استکانین ایچینده جوتله‌ییرم. ساغ اول، واللاه. ایهام منه ایدی. -سیز هامینیز زولفو دایییا “بالئت” ائدیردیز. . .
-یاخشی، نه دئییرم کی، وئرمک ایستهمیرسن، وئرمه.
-منده الیمی گول پاییندان اوزوب مسئله‌یه باشقا طرفدن آچیق-آشکار شانتاژ یولویلا یاناشماغا قرار وئردیم.
-منیم سنه بورجوم نه قدر ایدی؟
مطلب سکسندی:
-اونون بورا نه دخلی وار؟
-وار دخلی، بؤیوک دخلی وار. . .
یئنه بیر مدت ماشین موتورونون سسینی ائشیتدیک.
مطلب فیکره گئتدی، ماشینی سوره-سوره یارانمیش “پروبلئمین” خیرلی و ضررلی طرفلرینی بئینینده گؤتور-قوی ائدیب، نهایت، نتیجه‌سینی چیخاردی، باشا دوشدو کی، گوللرین هامیسینی “منیمسه‌یه” بیلمیه‌جک، حکمن بؤلوشمه‌لیدی، آرتیست کیمی بیردن حیرصیندن “پارتلامادیمی، پارتلادی”:
-سیزین باشینیز خاراب اولوب؟ سیز ظارافات-زاد باشا دوشمورسوز؟. . بو نه صحبتدی ائدیرسیز؟ من سیزدن گول گیزلده‌جگم؟! ذاکر، سن ده بونلارا اینانیرسان؟
ذاکیر چاشیب نه دئیه‌جگینی گؤتور-قوی ائدینجه مراددان دا، نهایت، سس چیخدی:
-گیزلتسن، یاخشی جاییل اولمازسان کی. . . بایاقدان بری سوسان مرادین بو سؤزلریندن سونرا بیز هامیمیز، حتّی واحیدده، اوغونوب گئتدیک. ماشین شهره چاتدی.
. . . بو سؤزون “یاخشی جاییل اولمازسان!” سؤزونون اؤز تاریخچه‌سی واردی. زولفقار دایینین یانیندا همیشه اونون بیر کهنه دوستو اولاردی. کیشی اونو ایش دالییجا گؤندرردی. کندین بوتون خبرلری بوندا ایدی، کیمی دئسیدین، باره‌سینده هر شئیی بیلیردی. جین کیمی آدام ایدی. آدی عزیزآغا ایدی. بیر دفعه بالکوندا اوتوروب چای ایچدیگیمیز یئرده عاغلیما نه گلدیسه، دریندن، هرطرفلی دوشونمه‌دن زولفو دایییا نه من، نه سنه بئله دئدیم:
-آی زولفو دایی، بیز کی بو یولو شهره گئدیب-گلمکدن لاپ الدن دوشدوک. بیزه بو طرفلرده بیر باغ یئری تاپسایدین، آلیب قونشو اولاردیق. . . زولفو دایی قویمادی، من سؤزومو بیتیریم:
-عزیزآغا! سسلندی.
-بلی، ائشیدیرم. عزیزآغا استولونو یاخینا چکدی.
-گؤر، اوشاق نه دئییر. بونا بیر باغ یئری تاپ. یاخیندا بیر شئی وار؟
عزیزآغا الینی آتیب قارالمیش و چیرکلی بوینونون دالینی قاشیدی، سونرا گؤزلرینی حَیَطین حاصارینین اوستوندن هارالاردانسا دولاندیریب دئدی:
-وار، بو یاخیندا بیر دنه‌سی وار. حمیدآغانین قارداشینین یئریدی. ساتیر.
-دئگینن حمیدآغایا، منه سیمسار آداملاردی، قیمت مسئله-سینده یوخاریدان گئتمه‌سینلر.
عزیزآغا بیزیم، خصوصیله ده، منیم بو ایشه ماراغیمین جیدی اولدوغونو گؤروب باغی تعریف ائلمه‌یه باشلادی. اونون دئدیکلریندن بئله آنلاشیلدی کی، ساتیلان باغ یئری، حقیقتن، یاخشی بیر یئردیر، ایکی گؤز ایسته‌ییر، تاماشا ائلهسین. دوزدو ائوی یوخدو، آما حاصاری، قویوسو، آغاجلاری. . . اعلادی، اعلا.
من مداخله ائتدیم.
-بو یئرین صاحبینی دئییرسن کی، یاخشی تانییرسان، ائله‌دی؟
-هری، هری، ائله‌دی. زولفقار دا اونو یاخشی تانییر. بیزیم آدامدی.
-قیمتینی دانیش، بیر-ایکی گونه بیزده گلک، باغا باخاق. اولار؟!
-اولار، اولار، نئیچون اولماسین؟! نه واختی ایسته‌ییرسن، گل.
دوغرودان دا، ماراقلی واریانت ایدی. من اوشاقلارلا باخیشدیم. آسلان باشی ایله “خیر-دعا” وئردی.
من بیر آز دا اورکلندیم. اوزومو یئنیدن توتدوم عزیزآغایا، بو دفعه قطعیتله دئدیم:
-او آداما دئینن کی، باغین سندلرینی ده حاضیرلاسین.
-هری، هری، دئیرم. هر شئی حاضیردی. . . سن هانسی سندلردن دانیشیرسان؟
عزیزآغا آنی سوکوتدان سونرا صدق-اورکله تعجب ائتدی.
-عزیزآغا، بازاردان آلما، فیندیق آلمیریق کی بیز.
مطلب صبرله اونا ایضاح ائتمه‌یه چالیشدی.
-حمیدآغا باغ ساتیر، بو دا پول وئریر. سند وئریلمه‌لیدی، یا یوخ؟!
عزیزآغا فیکره گئتدی. بیر مدت بوندان سس چیخمادی. زولفقار دایی دا بیزیمله بیرده صبرله اونون نه جاواب وئره‌جگینی گؤزله‌مه‌یه باشلادی.
-نولدو، بیر چتینلیک وار؟ واحید بارماقلارینی شاققیلداداراق سوروشدو.
-یووخ، نه چتینلیک. . . آما من بیله‌نی اونون سندی-فیلانی یوخدو.
-نئجه یعنی، سندی یوخدو؟ بس آلقی-ساتقینی نئجه ائده‌جه-ییک؟ من بو سند صحبتیندن سونرا هوسدن دوشمه‌یه بهانه آختاریردیم.
-سن خاطیرجمع اول. وئر پولووو، آل باغیوو.
-بس بیردن من بو باغدا ائو تیکمک ایسته‌دیم؟. .
-تیک! کیم سنه سؤز دئیه بیلر؟! تیک ائوینی، یاشا. هئچ کیم سنه بیر سؤز دئیه بیلمز. بیز بوردا دؤیولوک بیم؟
عزیزآغا شستله زولفقار دایینین اوزونه باخدی. زولفقار دایی آغیر-آغیر باشینی ترپه‌دیب اونون دئدیکلرینی تصدیق ائله‌دی.
-عزیزآغا! حمیدآغانی هامیمیز تانییریق، دئییرسن. چوخ گؤزل. یاخشی، بس بیردن اون ایلدن، اییرمی ایلدن، اللی ایلدن سونرا، سنده، منده بو دونیادا اولمایاندا بونون اوشاقلاری، نوه‌لری گلدیلر منیمکیلرین یانینا کی، بس بیز سیزی تانیمیریق، بو باغ یئری بیزیم بابامیزیندی، بو دا سندلریمیز، چیخین بوردان. اوندا نئجه اولاجاق؟
عزیزآغانین گؤزلری نیفرتله قییلدی:
-اوندا اونلار یاخشی جاییل اولمازلار کی. . .
بیز بیر نئچه آن چاشیب قالدیق. سونرا سؤزلهشمیش آداملار کیمی هامیمیز بیردن قارنیمیزی توتوب گولمکدن اوغونوب گئتدیک. زولفقار دایی حتّی بیزه باخیب او دا بیغالتی قیمیشدی. آی سنی، عزیزآغا!. . سن گل، منیم بیر اتک پول وئریب آلدیغیم باغی گئری طلب ائله، عوضینده نه آز، نه چوخ، یاخشی جاییل اولما. اورکدن تیکان چیخمازمی، چیخار. عزیزآغا بیزه تعجبله باخیر، هئچ جور باشا دوشه بیلمیردی کی، بیزیم هامیلیقلا بو جور اورکدن گولوشوب قهقهه چکمگیمیزه سبب ندیر؟!
. . . بو “یاخشی جاییل” صحبتیندن اوزون مدت سونرا من، نهایت، اؤز کهنه آرزوما چاتدیم، کندین باغ یئرینده بالاجا بیر ساحه آلدیم. زولفقار دایی اؤزو ده بیر گون ماشینا مینیب گلدی، بیر خئیلاق باغین اورا بوراسینا باخیب خیر-دعاسینی وئردی. گئدرکن دوداقلارینین اوجوندا هامان او تبسوم الینده گتیردیگی قزئته بوکولو بیر آغاج پارچاسینی منه اوزاتدی:
-سن. . . چوخ گؤزلهمه، کیشی آرتیق دوشموشدو، تئز-تئز تنگنفس اولوردو، اودور کی، آراملا دانیشیردی. آغاجلاریوی اکدیر. . . پاییزین آخیری اصل واختیدی. من سنه. . . بیر دنه نار چوبوغو گتیرمیشم. بوندان، بیله‌سن، هئچ کیمده یوخدو. . .
-آی زولفو دایی. . . نئجه یعنی، هئچ کیمده یوخدو؟!
-سنه دئییرم، هئچ کیمده یوخدو، دئمه‌لی، یوخدو! بو نار تومسوز ناردی. بو سورتون دنه‌سینده توم اولمور.
زولفقار دایی منیم بئینیمدن کئچنلری ال اوستو “اوخودو”.
من داها دؤزمه‌دیم:
-آی زولفو دایی، آی زولفو دایی، دای بو بویدا دا یوخ دا. . . گولمهگیمی ایسه گوجله ساخلادیم. حاییف، بیزیم اوشاقلار بوردا دئییللر.
زولفقار دایی داها دانیشمادی. دوداقلاریندا هامان ظریف و ضعیف تبسوم گؤزلرینی قییب منه بیر معنالی باخیش آتدی، حَیَطدن چیخیب قاپیدا اونو گؤزلهین ماشینا آغیر-آغیر مینرکن:
-ساغ اول، اؤزوندن موغایات اول، -دئدی.
زولفقار دایی همن پاییزین آخیرلاریندا بو دونیادان کؤچوب گئتدی. سون نفسینی وئررکن، نه باره‌ده ایسه مارشال جوکوولا مباحثه ائدیرمیش. بو کیشینین مزه‌لی، آغلاسیغماز صحبتلری اوچون بیز بو گونده داریخیریق. بیلگه کندینین بارون مونهاوزئنی او قدر فانتاستیک احوالاتلار بیزه دانیشمیشدی کی. . . تورمه حیاتیندان، “وور زاکونلاردان”، اشترافباتدان، محاربه واختی قارووولدا دورارکن جوکووا گولله آتماغیندان. . .
زولفقار دایینین منیمله سون صحبتینیده اونون نوبتی (تاسف کی، سونونجو) مزه‌سی کیمی قبول ائدیب بو باره‌ده دوستلارا نانه-تورشوسو ایله دانیشدیم. خیلی گولوشدوک. بیز اونو آنجاق بو جور، گوله-گوله یاد ائده بیلردیک.
ان چوخ گولن مطلب اولدو:
-آی سنی، زولفو دایی. . . نئجه دئییب؟ تومسوز نار؟. . کیشی فانتازیوردو دا. . .
واخت تئز کئچیر، واخت کئچدی. او نار آغاجی بؤیودو و ایلک مئیوه‌لرینی بؤیوک بیر سخاوتله گتیردی. من هر دفعه او آغاجا باخاندا قلبیمه غریبه و آنلاشیلماز بیر غصه قونور. نهینسه غریبچیلیگینی چکیرم. سیز اینانمایاجاقسینیز، آما او آغاجین نارینین دنه‌سینده، زولفقار دایی دئین کیمی، توم اولمادی. شیرین نار دنجیکلری آدامین آغزیندا راحات-لوکوم کیمی ارییر-دی. بیز هامیمیز مات-معتل قالمیشدیق.
