گؤهر موراد آدییلا تانینان ایرانلی [اصلن آذربایجانلی اولان] چاغداش یازار غلامحسین ساعدی، ۱۹۳۶-جی ایلده تبریزده دوغولدو. طب تحصیلی آلدی. یازیچیلیغا ۱۶ یاشیندا باشلادی. چوخ سایدا اؤیکو، رومان، پیئس و سئناری قلمه آلدی. گاو (اینک) آدلی اؤیکوسو کینویا اویغونلاشدیریلدی و بین‌الخالق موفقیت الده ائتدی. ساعدی، معده قاناماسی سببیله ۱۹۸۵ده پاریسده حیاتینی ایتیردی و Père-Lachaise قبیریستانلیغیندا، صادق هدایتین یانیندا تورپاغا تاپشیریلدی.
***
چؤللوک (صحرا) – صحنه اورتاسیندا اطرافی تیکانلی تئل‌لرله (مفتیل‌لرله) چئوره‌‌لی بیر قویو. اوزونجا بیر کندیرین اطرافینا دولاندیغی بؤیوکجه بیر وئدره پایایا توتدورولموش. اوستونده بیر کؤینک، بیر شالوار اولان یورغون و آیاق‌یالین بیر یولچو [مسافر]، قان تر ایچینده صحنه‌‌یه گلیر. دیلی داماغینا یاپیشمیش، ییرغالاماقدا‌دیر. قویویا آتار. بیر نئچه دفعه تئل هؤرگونون اطرافینا دؤندوکدن سونرا باشینی اوزادیب کئچمک ایسته‌ییر؛ آمما باجارا بیلمیر. تئل‌لری چکرکن بارماق‌لاری یارا خورا ایچینده قالیر. یئنی‌دن قویونون اطرافیندا دولانماغا و تئل‌لری چکمه‌یه باشلاییر. ییرغالاماقدا‌دیر.
دایانیب دوشونر. پایا‌لاردان بیری‌نین دیبینه اوتوروب دیرناقلارییلا تورپاغی ائشه‌لمه‌یه باشلار. ایکی الیله پایاسنی قاوراییب سؤکر. ایکینجی و اوچونجو پایا‌لاری دا چیخاردار. تئل هؤرگو آشار و قویونون بیر طرفی آچیلار.
بوش وئدره‌نی قویویا سالار. قویو اولدوقجا دریندیر. کندیرین اوجو، یولچونون الینده‌دیر. آغیرلاشمیش وئدره‌نی چکر. دولو و بؤیوکجه بیر دری وئدره‌یه قویولموشدور. حئیرتله درییه باخار. وئدره‌دن چیخاریب یئلله‌یر درینی. سو سسی ائشیدیلر. تلم-تلسیک دری‌نین آغیزینی آچیب وئدره‌یه بوشالدار.
دری هاوایلا شیشیریلمیش‌دیر. قویودان گولمه سس‌لری ائشیدیلر. یولچو قورخویلا درینی قویویا آتسا دا، آشاغیدان یئنی‌دن یوخاری آتیلار.
وئدره‌نی قویویا سالا‌راق کندیری یئلله‌یر و یوخاری چکر. بؤیوک و کؤهنه بیر کیتاب چیخار ایچیندن. کیتابی گؤتوروب صحیفه‌لرینی چئویر‌ر. ذؤقله ایچینده‌کی شکیل‌لره باخار. قویونون ایچیندن آغلاما سس‌لری ائشیدیلر. کیتاب، یولچونون الیندن قویویا دوشر. گؤزله‌یر آمما کیتاب یوخاری آتیلماز. وئدره‌نی قویویا سالار و کندیری یئلله‌یه‌رک یوخاری چکر. وئدره‌یه کسیک بیر ال و آیاق قویولموشدور. قورخویا قاپیلار. قویودان گولمه سس‌لری ائشیدیلر. یولچو وئدره‌نی قویویا بوشالدار. کسیک ال و آیاق یئنی‌دن آتیلار یوخاری.
وئدره‌نی قویویا سالا‌راق کندیری یئلله‌یر و چکر یوخاری. وئدره‌ده بؤیوک بیر آلماس گؤرونجه ذوقله الینده چک-چئویر ائدر. قویودان آغلاما سس‌لری گلیر بو دفعه. یولچو دوشونمه‌یه دالار و آلماسلا اویناماغا باشلار. بارماقلارینین آراسیندان سوروشه‌رک قویویا دوشن آلماس یئنی‌دن یوخارییا آتیلماز. عصبلشه‌رک وئدره‌نی قویویا سالار. کندیری یئلله‌یه‌رک یوخاری چکر. بو دفعه ایلان لئشی قویولموشدور وئدره‌یه. دیکسینر. قویودان گولمه سس‌لری گلیر. وئدره‌نی قویویا بوشالدار. ایلان لئشی یئنه یوخاری آتیلار.
یولچو یئره اوتوروب دوشونمه‌یه باشلار. ایلان لئشی، کسیک ال و آیاق ایله بوش درینی اؤنونه دوزر. کسیک ال و آیاغی، اؤز ال و آیاقلارییلا مقایسه ائدر. دوغرولوب وئدره‌نی قویویا سالار و کندیری یئلله‌یه‌رک یوخاری چکر.
بؤیوک بیر نار چیخار. قویودان اوزاقلاشیب ناری دیشله‌یر. چوخ سولو بیر ناردیر. قویودان آغلاما سس‌لری گلیر. یولچو حیرصله یاخینلاشیر و ناری قویویا آتیر. آغلاما سسی بیر آن کسیلیر. یولچو پئشمان‌دیر. گؤزله‌ییر. یالوارارجاسینا قویویا باخیر. اللرینی قویویا اوزا‌دیر. نار یوخاری آتیلماز.
یولچو وئدره‌نی بوراخیب باشینی ایکی الی آراسینا آلیر و قویونون اطرافینا بیر نئچه دفعه دؤنور. سمایا و اوفوقه باخار. هئچ بیر شئی یوخدور.
قویونون یانیندا چؤمبه‌لیب دوشونمه‌یه باشلار. قویودان یاواش یاواش شکیل‌لر چیخار. یولچو، قوللارینی آچا‌راق شکیل‌لری توتار و کؤکسونه باسار. آغلامایا باشلار. قویودان دا آغلاما سس‌لری گلیر. یولچونون گؤزلری دولار. بیر مدت سونرا قویودان گلن آغلاما سس‌لری تهدیدلی بیر شکیل آلیر. یولچو، شکیل‌لری قویویا آتیب گؤزله‌یر. شکیل‌لر بیر داها چیخماز قویودان.
بیر آز دوشوندوکدن سونرا وئدره‌نی گؤتوروب قویویا سالار. یئنی‌دن چکینجه بو دفعه بیر تاپانچا چیخار وئدره‌دن. تاپانچانی گؤتورر؛ قویودان گولمه سس‌لری ائشیدیلر. تاپانچانی قویویا سالار. یئنه چؤله آتیلار تاپانچا. گولمه سس‌لری گلیر آردیندان. تاپانچانی اوچونجو دفعه تپیکله‌یه‌رک قویویا سالار.
یئنه گولمه سسلریله چؤله آتیلار تاپانچا. یولچو تاپانچانی الینه آلیب قویونون یانیندا اوتورار. بیر تاپانچایا باخار، بیر قویویا. سویوقلوغونو حیس ائدر و لوله‌سینی آغیزینا سؤیکه‌ییب هئچ دوشونمه‌دن تتیگی چکر.
گولـله سسی صحنه‌‌ده عکس-صدالانار. یولچونون جسدی قویویا دوشر. قویودان قاتیلا قاتیلا گولمه سس‌لری ائشیدیلر. بیر مدت اورتالیغا سس‌سیزلیک حاکیم اولار و آردیندان یولچونون جسدی چؤله آتیلار.
تورکجه‌دن اویغونلاشدیردی: همت شهبازی