زینب
قدرت ابوالحسنی سهلان

زینب، دده-ننه‌سینین سون بئشیگی ایدی. ایکی باجیسیلا بیر قارداشی وارایدی. بئش ایل قاباقکی طایفا داعواسیندا، قیزین دده سی اؤلدورولوب، قارداشیدا دؤیولوب اؤلومجول اولوب، آردینجا آرواد-اوشاغیلا بیرلیکده دوغما کندیندن قووولموشدور. بونونلا بئله، ائولی باجیلاری ائله کندده قالیردیلار. سؤزو دئییلن ساواشدا، زینب‌گیلین ایکی حیطلریندن بیرینی، زورلا اللریندن آلیب یییه‌لنمیشدیلر. قالان حیطلرینده ده، زینب‌له ننه‌سی نرگیز دالدالانماقدایدی. بو دورومدا، دول ننه‌سی جهره اریمکله باشلارینی بیر تهر دولاندیریردی. بونلارا باخمایاراق، سککیز یاشیندا زینب، کندین او بیری اوشاقلارینا تای، سحردن آخشامادک باشی آچیق و آیاق یالین کوچه‌لرده اویناییردی. آجالاندا ائوه دؤنوب، بلله توتوب یئییب یئنه ائشیگه قاییدیردی. اود-آلوو قیز، گئچمیشله سیخینتیلاردان خبرسیزجه‌سینه یاشاییردی.
عاشورا گونو ایدی. گون اورتا اذانینا، هله بیر آز قالیردی. پیرموسادا، کیشیلر شاخسئی گئدیردیلر. ایمام حسین دسته‌سینده‌کیلر، علم گؤتوروب، ذوالجناح آتینی بزه‌ییب، پیرموسانین دؤره‌سینه دولاناراق، بئله نوحه‌لر اوخویوردولار:
“ای ذوالجناح بابامی، میداندا هاردا سالدین
سالدین اگر نه دن بس، آخیر بو حالا قالدین!”
آغ کؤینک گئییب شاخسئی گئدنلر، قمه‌لرینی گؤیه قالدیراراق تپیک ووروردولار. ائله‌جه، باش یارماق ایسته‌ینلر، هیجانا گلرک باغیریردیلار:
“نئجه قان آغلاماسین داش بوگون،
کسیلیب کربلادا، یئتمیش ایکی باش بوگون.
نئجه یارماز باشینی شیعه قیامتدی بوگون،
مگر عباس علی، باشی سلامتدی بوگون!”
هابئله نذری اولانلار، هره‌سی بیریاندا قوربانلیق کسیردیلر. آروادلار ایسه، قیراخدا دایانیب باش یارانلارا باخاراق، کدرلنرک آغلاییردیلار.
اوراداکی اوشاقلار بیر آز آرالی دوروب، جریانلاری گؤرمکده ایدیلر. آنجاق او حالدا، قارا قاش-گؤز زینب بونلارین هئچ بیرینه فیکیر وئرمیردی. نییه کی بیر مودت قاباق، قیزلارین ایچینده اؤزویله بیر بویدا اولان بیر قیزین، نارین قیرمیزی گوللو آغ چادراسی گؤزونه دیمیش، خوشونا گلمیش، تکجه اونا ماراقلانمیشدی. بئله جه ده، چادرادان گؤزونو گؤتوره بیلمیردی. حسرت دولو باخیشلاریلا اوره‌گینده دئییردی: “کاش منیم ده اوجور گؤزه‌ل چادرام اولسون!”
نئچه گون او عاشورادان گئچدی. زینب تای-توشلاریلا بیرگه، قونشولاری فاطماخالا گیلین حیطینده اویناییردیلار. او چاغدا، زینب گیلدن باشقا، بیر بالاجا اوشاغدا حیطده گؤرسنیردی. اوشاق، فاطما خالایلا او حیطده یاشایان گلینی ایممی‌نین، حسن آدلی اوغلو ایدی. بیر یاشینا آز قالان حسنین، ایلان بوغان چاغ ایدی! ایشی چوخ اولان ننه‌سی ایممی‌ده، اونو ساخلایا بیلمیردی. او یای گونونده ده، حسن ایمکله‌ییب ائودن ائشیگه گلیب توز-توپراق آراسیندا اویناییردی. یاشیدلاریلا مشغول اولان زینب، اوشاغی گؤروب، گلیب اونو گؤتوردو. قوجاغینا آلیب اؤپوب دیندیردی. بیر آزدا اویناتدی. سونرا اوشاغی آپاریب ایممی‌یه وئرمک ایستدی.
زینب ائوه گیرمکده، بیردن-بیره، یوک یئری اوستونون نارین قیرمیزی گوللو آغ پرده‌سینه گؤزو دوشدو. اوره‌گی یئریندن اوینادی! آز قالدی اوشاق الیندن دوشسون! بو یاندان، ائوی سیل-سوپور ائدن ایممی، زینیبین اوشاق ساخلاماسینی، پنجره دن گؤروب راضی قالمیشدی و ائله بو تئزلیکده اوشاغین ائوه قاییداجاغینی گؤزله‌میردی. نه ایسه، پرده‌یه باخان زینب‌دن سوروشدو: “آی قیز، نه هویوخموسان؟!” زینب قیزاریب آنجاق هئچ بیر سؤز دئیه بیلمدی. ائله جه، گؤزو پرده‌یه تیکیلیب قالمیشیدی. ایممی یاخینلاشیب حسنی زینبین الیندن آلیب دئدی:  “قیز  ائله بیل پرده دن خوشون گلیب!”جوابیندا، زینب اوره‌گینی آچیب ایممییه دئدی: “عاشورا گونو بیر قیز بو پرده دن اورتموشدو!” ایممی، او سؤزه بیرآز فیکیرلشیب سوروشدو: “ایستییرسن، سنده او چادرادان اؤرتسن؟!” زینب گولومسه‌ییب اوره گی دؤیونه-دؤیونه “هن!” دئدی. ایممی پرده‌نی گؤستررک دئدی: “صاندیغیمدا بو پرده نین پارچاسیندان وار! ایه بو اوشاقدان، گلن عاشورایاجان موقایات اولسان، اوندان بیر چادرالیق بیچیب سنه وئررم! عاشورا گونو باشووا اؤرته‌سن! آنجاق چادرانی، ائله او گونون آخشامی اؤزومه قایتاراسان!!” بئله‌لیکله، ائله بیل بوتون دونیانی “یاخچی!” دئین زینبه وئردیلر. سوندا، ایممی زینبه تاپیشیردی: “بیرده، بو سؤزو بیرینه دئمه‌یسن!”
بئله‌لیکله، کوچه‌ده اوینایان اوشاقلارین سایینا، ائله او گوندن بیر نفرده چوخالدی. چوخراق زینب گئدیب، اوشاغی ایممی دن آلیب گتیریردی. هر دندنده اوشاغی ایممی گتیریب، زینبه تاپیشیریردی. بیردنده گؤروردون، جوجوق اؤزو ایمکله‌ییب زینب گیلین یانینا گلدی. آنجاق حسن هر نه جور یئتیشسیدی، زینب، وارلیغی کیمی، اوندان موقایات اولوردو. حتی، لازیم گلنده اوشاغی دالیسینا چالیردی. هر حالدا، حسنی دیبده آپاریب ساغ-سلامت ننه سینه قایتاییردی.
فاطماخالا او ائوده اولماسیدی، زینب اوشاغی ایممییه وئررکن، ایچری گئچیب پرده یه باخیب قاییدیردی. آمما ائوده اولاندا،  زینبی گؤروب “قیزیم، گل ایچری!” دئسیدیده، قاپییا گلیب بالاسینی آلماقدا اولان ایممی، الیله ایشاره ائدیردی: “گئت! گئت!” زینبینده عاغلی بئله کسیردی کی: “ایممی قورخور، اونا چادرا وئرمه سی بللی اولسون!” اونا خاطیر، ائوه گیرمکدن چکینیب، پرده‌یه باخمامیش، قاپیدان گئری دؤنوردو.
او گوندن عاشورایا کیمی، زینب سئوگی دولو اوره‌گیله، اوشاغا “قوجو-قوجو” دئییب قوجاغینا آلدی. اللریندن یاپیشاراق، “چپان-چپان” دئییب چپیک چالدیردی. بیر مودت سونرا، آیاق اوستونه قالخیزیب “دادای-دادای” دئییب دادای دوردوردو. نئچه آی گئچیب، اونون قولتوقلاریندان یاپیشیب “تاتان-تاتان” دئیرک یئریتدی! تویوخ-خوروزا “جوجی”، ایته “هوو-هوو”، پیس یئمکلره “اجی”، زینبه “باجی” دئدیتدی! اوشاغین بیر طرفی اینجیینده، “گتیر اوپوم دوزلسین!” دئییب، ییخیلاندا “بؤیودون!”  دئدی. هابئله گیزلنیب، “ادی”دئدی. بیر شیئ آتیب، “گئت اونو گتیر منه!” دئدی. قورخوداندا “خورتدان گلدی!” دئدی.
یئری گلنده، زینب ایله نوکر سایاغی داورانان ایممی، نرگیزه خاطیرلادیردی: “حسن قاریشیب اوشاقلارا! سنین قیزین زینبده، بیزیم حسنی چوخ ایستیر!” آنجاق نرگیز، اوشاغیندان آرخایین اولان ایممینین سؤزلرینه باش قوشمویدو و ناراحاتدا ده‌ییلدی.
بیر ایل، بئله‌لیکله باشا چاتدی. زینب، بوتون وارلیغیلا، آرزوسونو داشیییب گتیردی. آرتیق، عاشورا گونو یئتیشمکده ایدی. تاسوعا گئجه‌سی، زینبین گؤزلرینه یوخو گلمیردی. پرده، هی گؤزونون قاباغیندا دایانیردی! نارین قیرمیزی گوللو آغ چادرایا فیکیرلشیردی. صاباح پیرموسادا، گئچن ایل گؤرونن قیزکیمی، گؤرسنه بیلجگینه اینانیردی. دئیه‌سن، صاباح بایرام اولاجاغیدی!! آیدین صاباحدا، حسرتین سونو یئتیشیب، آرزوسونا قوووشاجاغیدی! بئله فیکیرلر بئینینه دولماقدا، یورغون قیزین کیرپیکلری آغیرلاییب، دیبده یوخویا گئتدی. یاتمیش، یوخودادا گولوردو!
یئنه عاشورا گونو ایدی. هامی ائودن ائشیگه چیخیردی. زینب‌ده تلسه-تلسه دوروب، اولده ایممی گیله ساری یولا دوشدو. گلیب قاپیلارینی دؤیدو. او طرفدن ایممی یئتیریب قاپینی آچدی و زینبی گورجک، قاش-قاباغینی ساللاییب دئدی: “هله، حسن دورمویوب! گئت، بیر آز سونرا گل!” زینب، اوره‌گی چیرپینا-چیرپینا، اوتانا-اوتانا، ایممیه خاطیرلاتدی: “بویون عاشورادی! دئمیشدین، حسنی ساخلاسان، چادرا وئره جگم! ایندی اونو ایستیرم!!” آنجاق، ایممینین ایکی الی اولوب بیر باشی، دئدی: “ای وای قیز، هئچ یادیمدا ده‌ییلدی! دونن گئچه او پارچانی کسیب پرده تیکدیم! سونرا او پرده‌نی آپاریب او بیری یوک یئرینه آسدیم!” یئریندن ترپنمیه‌ین زینبی گؤرن ایممی آرتیردی: “صاباح یوخ بیریسی گون، ایمام حسین دسته سی بیزه ناهارا گلجک! او قوشا پرده لر ائومیزه یاراشیق وئریبلر!” زینبی قورشالاماغا چالیشیب سوندا دئدی: “اونون عوضینه، آیری بیر شیی سنه وئررم!” او سؤزلرله، دئیه سن، زینبین باشینا سو الدیلر! ائله بیل، بیر قوشون قانادلارینی اوزدولر! هله بیلمیردی نه ایش گؤرسون.  اورادا ائله دایانمیشدی. سانکی، وئردیگینی آلا بیلمیردی!
او یاندان، فاطما خالا حاضیرلنیب، حیط قاپیسینا دوغرو گلمکده ایدی. اونو گؤرجک، سؤزونون آلتیندان چیخان ایممی، ال-قولونو اؤلچوب گؤزلرینی آغاردیب زینبه دئدی: “دئدیم گئت جهنم اول، زهلم گئتمیش!” داها یازیق قیز دایانا بیلمه‌ییب، اوزولرک، اوره‌کلنیب آغلایا-آغلایا ائولرینه ساری قاییدیب اوزاقلاشدی.
حیط قاپیسیندان آغلار گیرن قیزی گؤردوکده، شاخسئی یه باخماغا گتمکده اولان نرگیز، سوروشدو: “قیز نیه آغلاییرسان؟!”  و جواب ائشیتمدیکده، بئله قناعته گلدی کی:”حتما، سحری بیریله ساواشیبدی!” قاپیدان چیخمامیش، قیزی بیرده چاغیردی:  “گل گئدک شاخسئی یه باخاق!” آخیردا “من گئتدیم!” دئییب حیطدن چیخدی. نرگیز، زینبین تئزلیکله چیخیب دالیسیجا گلجگینه اینانیردی. اونا گؤره، اوشاغینی یالقیز بوراخیب گئتدی.
زینب اوتاغینا گیریب، یاز بولودو کیمی دولوب بوشالدی. آغلاماقدان یورولوب، یاتاغین آچیب یاتدی. هئچ بیلمه‌دی، بیر ایلجه گئجه-گوندوز گؤزلدیگی عاشورا، نه جور گلیب گئچدی. دردینی ایچری سالدی. ایچی ایچینی یئدی! پیرموسادان قاییدان، قیسنایاراق سئوال سوروشان ننه‌سینه، یئنه ده بیر سؤز دئمه دی. بونونلا بئله، نرگیزین ایشلرینه نوخوش اوشاغا یئتیشمکده آرتدی!
ایمامین اوچونده ایکیندی چاغی، زینب یئرینین ایچینده ایدی. او یاتان ائوده، جهره اریمکده اولان ننه‌سی، قونشو آروادیلارینین بیریله دانیشماقدا ایدی. فاطما خالاگیلین سؤزو آرایا گلدیکده، او آرواد نرگیزه دئدی: “بویون ناهارا فاطما خالا گیله دسته گلنده، گلینی ایممی، ایمام حسینین باجیسی زینبین باشینا گلن موصیبتلری ائشدیب، او قدر آغلامیشدی کی، هوشدن گئتمیشدی!”  ساکیت یاتان زینب، او سؤزو ائشیتجک عوصیان ائدیب، دوروب اوتوروب قیشقیردی:  “پوخ یئمیشدی!!”و یئنه اوزاندی. هویوخ قالمیش، رنگی آتان قونشو آروادی، نرگیزه خیطاب دئدی: “ای وای بو قیز نییه بئله ائله‌ییر؟! ائله بیل قیزیوون باشینا هاوا گلیب!!” حیرصی سویومایان زینب، یئنه ده گؤتورولوب، اوتوروب دیشینین دیبیندن چیخانی ایممی‌یه دئدی. تازاشدان اوزانیب، یورغانین باشینا چکدی. بو سفر، قیزاران نرگیز قیزینی قارغیدی: “آدین باتسین بالا! دوننه جن ایممی‌گیلدن چیخمیردی! نییه بئله ائله‌ییرسن ایندی؟! قره وو گئییم سنین!” بو سؤزلرله کفایتلنمه‌ییب، جهره‌نی اؤتوروب، دوروب گلیب، کئفسیز اوشاغین یورقانینی اوستوندن چکیب بئلیندن نئچه یوموروق ووردو. گلیب اوشاغی الیندن آلان، “دای بسدی گؤرر!” دئین قونشو آروادینا، “قوی اؤلونجه یادیندان چیخماسین!”  دئیه، زینبه آغلایان آداما سایغیسیزلیق ائدن زینبی بوراخدی! زاواللی قیزجیغازی، ائله یوموشالتدی کی، بیلمه دی هاچان یوخویا گئتدی!
نرگیز، گئچه چاغی بالاسینی یوخودان آییلدیب، احسان یئریندن گلن غذانی گتیریب شام یئدیتدی. سونرا، یاواش-یاواش قیزینی دیندیریب دیله توتوب، ایکیندی چاغینداکی داورانیشدان و اییمی‌دن سوروشدو. بو دؤنه، زینب قهرلنیب اولوب-بیتنلری باشدان-آیاغا ننه‌سینه سؤیلدی. گیزلتدیگی نیسگیلینی دیله گتیردی. او حینده، کورلوقلارلا یاشایان ننه‌سی، گؤزلرینه یاشلار دولارکن، ایره‌لی چکیلیب قیزینین سولغون یاناقلاریندان اؤپدو! سونرا، ننه-بالا قوجاقلاشیب آغلاشدیلار. او چاغدا، دردلشیب یونگلولشن زینب، سانکی یاواش-یاواش یاخشیلاشماغا باشلادی.
نئچه ایل سونرا، گؤیچک زینب کندده اره گئدیب، نئچه قیز-اوغلودا اولدو.  ایللر گئچیب، نوه-نتیجه لرینیده گؤردو. یاشلانسادا، هئچ زامان، اوشاقلیغیندا باشینا گلنلری اونوتانمادی. سونرالار بونا بنزه‌ر خاطیره‌لری ائشیدنده، اؤزوندن سوروشدو: “نیه گؤره، ایماملارین موصیبتلرینه آغلایان بعضی آداملار، ایندیکی یازیقلارین موصیبتلرینی چوخالدیرلار؟!”