مختومقولو آیدار تیکان یوخ گول یوخ
ایگیت یوخ قاری یوخ خوجا یوخ قول یوخ
دیلنچی درمانده بای یوخ یوخسول یوخ
بارجاسی یئر قوینون قوجوب وارادیر
ائل قوینونو قوجاقلایان بیر پیریمیز داها یئر قوینونو قوجاقلادی. عاشیق موسلوم ده گئتدی یوخلوق دونیاسینا آما آردیندا بؤیوک بیر وارلیق بوراخاراق. عاشیق موسلومون سسی هله ده قولاغیمدا، هئچ قولاغیمدان گئتمهدی یعنی. ان ایتگین ایللریمده بئله سسی قولاغیمدایدی و سونوندا دؤنوب یئنیدن دینلهدیم و اورگیمی عین اینجهلیکله تیترتدی. او سس، او حس، او هیجان، او ساز دیللهندیرمک و او ادبیات هئچ بیر داها تکرار اولابیلر می؟ گؤرونن قدر یوخ.
عاشیق موسلوم بیزه بیر افسانهایدی، اوزاق بیر اسطوره. ائومیزده موللا بابامدان یوزه یاخین کاسئت قالمیشدی. چوخو دا عاشیق موسلومله عاشیق فیاض. آنام گیزلتمیشدی اونلاری و قویمازدی دینلهیک دئیردی: «گلیب توتارلار». سانکی یاساقلانمیشایمیش. سادهجه داییما بعضی وقتلر بیرینی وئرردی قولاق آسسین او دا سسینی اوجالدیب دینلردی و آنام دا دالبادال دئیردی: «سسینی آزالت». بئلهلیکله عاشیق موسلومون سازی و سسی، منیم ایلک ائشیتدیگیم عاشیق سسیدیر. عجایب بیر سس، عجایب. کاسئتلرین اوستونده اولان ایکی نفرلیک عکسلره باخاردیم. کراواتلی عکسلر. کراواتلی گؤردوگوم ایلک عکس ده ائله عاشیق موسلومون عکسیایدی. آنام کراواتا قیراوَت دئیردی. من هر دفعهسینه نئچه دقیقه دالیب عکسلره باخاردیم، کراواتین نه اولدوغونو سوروشار کن آنام دئیردی: او قیراوَتدی. شاه زمانی ویراردیلار. عاشیق موسلوم گؤزل اوزلو، ایری گؤزلو و اینجه بیغلیایدی. داستانلاردا دا چوخ ادبی بیر دیلله دانیشماغا چالیشاردی. هله بیر افسانه ده وار ایدی اونون حقینده: دئیردیلر عاشیق موسلوم بوغازینا عمل ائدیب دیلچَگین چیخاردیب و اونا گؤره سسی بئله بولبول کیمیدیر. من عکسینه باخار کن اونون بوغازینی تصور ائدیردیم و او گؤزل و افسانوی سسی بوغازیندان چیخارتماسینی.
بیرآز زمان گئچدی و پیغمبردن داها دیندار اولان یوبازلارین اودو سویودو. آچیلیش اولدو بیرآز وضعیتده. کاسئتلری چیخارتدیق آنامین گیزلین صاندیغیندان آما کاشکا چیخارتماسایدیق چون چوخو محو اولوب گئتدی اللرده. کاسئتلری بیر بیر دینلهمهیه باشلادیق. بو سس نه الهی سسدیر و بو جوشقو نهدیر و نئجه بیر حسدیر. بیر بیر دینلهدیک اونون کاسئتلرده دئدیگی سازلی- سؤزلو ناغیللاری و سانکی او ناغیللاری بیز ده یاشادیق و روحوموز اونلارلا دولدو. عاشیق والهله زرنگارین دالیسیرا گئتدیک، شاه اسماعیللا گولزارین عشقینه دوشدوک و عرب زنگیایله ساواشدیق، محمد گرگریایله بیرلیکده استانبولون رویاسینا دالدیق، طاهر میرزهایله سویا دوشدوک، امراحلا بیرلیکده یار آلماسینی آختاردیق، یئتیم سیدی و پریایله گاوور آتانین هوهو دئییب مصری قیلینج چالماسینی آرزولادیق، کور اوغلو ایله بیرلیکده یئل قانادلی قیرآتین بئلینده چنلی بئله قالخدیق و بو عالمین سون دوراغیندا کرمله بیرلیکده یاندیق ها یاندیق… عاشیق موسلوم بونلاری دئییب اوخویار کن سانکی شعلهلهنیردی، زبانه چکیردی و بیز اوشاق اورگیمیزله بونو چوخ دریندن حس ائدیردیک. اونونایچین ده عاشیق موسلوم بیزیم میتولوژیک دؤنمه عاید اولان دوشونجهمیزده، ال چاتماز بیز افسانه و اسطورهایدی.
آما افسانهلر دونیاسینی ترک ائدیب زنگان شهرینه گلینجه، عاشیق موسلومدن هئچ بیر ایز- اثر گؤرمهدیم. نه استریو پارامونت، نه استریو آیوا وار ایدی و نه ده عاشیق موسلوم یا باشقا بیر عاشیقین سسی گلیردی بیر یئردن. سانکی او دؤنم مین ایل بوندان قاباقایمیش و بیزیم ائو کتابخانامیزدا دوزدوگوموز کاسئتلر کهنه و تاریخی کتابلاردیلار، ترک ائدیلیب اونودولموش. شهرین باشقا بیر هاواسی وار ایدی و حتی آرتیق عاشیق موسلوم ده هئچ بو شهردهدئییلدی. زنگان تماماً بوراخیب اونوتموشدو او دونیانی و منه چوخ غریبه بیر یئر گلدی. چون من زنگانی عاشیق موسلومله دوشونموشدوم آما ایندی بو شهرده اوندان هئچ بیر ایز- اثر، سس- سؤز یوخایدی. سانکی من ده ائله مین ایل قاباغا عاید اولان بیر کهف ماغاریندان اویانیب شهره گلن بیریایدیم. من ده اونوتماغا باشلادیم و یاواش یاواش عاشیق موسلوم ذهنیمی آلان چن دوماندا ایتدی چون من آرتیق حافظ اوخویوب، هایده و شجریان دینلهییردیم. زنگان ایتمیشدی و من ده زنگاندا ایتدیم. عاشیق موسلوم ده ائله او افسانهلر دونیاسیندا قالدی و هئچ آختارمادیم دا اونو بو ایتمیش و منی ایتیرمیش شهرده.
ایللر سونرا تهراندا اؤیرنجی اولدوغومدا یئنیدن تاپدیم سانکی اؤزومو و آردیندان عاشیق موسلوم و بوتون او دونیانی چون کی من ایتمیش بیر بالیق کیمی اورادا بیر دنیزین اولدوغونو کشف ائتدیم. اورادا آنلادیم زنگانین ایتیب منی ده ایتیردیگینین علتینی. زنگان دنیزدن آیریلمیش بیر گؤل اولاراق ایتیب قوروماقدایدی.
زنگان دنیزدن قوپاندان سونرا قوروماغا باشلامیشدی یوخسا بو شهر دنیزدن قوپوب- آیریلماسیندان اؤنجه حکیمه بلوری، مصطفی پایان و عاشیق موسلوم کیمی افسانهلر دوغموشدو. آما ایندی بو شهرده هئچ بیرینی تانییان بئله یوخایدی. آما من او دنیزی تاپینجا، عاشیق موسلوم ده یئنیدن جانلاندی بئینیم و اورگیمده، بابامایچین (بؤیوک آتام) اوخودوغوم باکی چاپی کور اوغلو کتابی و عاشیق عربله بیرلیکده. بیر داها یئنیدن قاییتدیم او افسانهلر دونیاسینا آما هئچ زمان بیر داها بو افسانهلر دونیاسیایله گرچک دونیا آراسیندا اسکی ایلگینی گؤرمهدیم. سانکی اورتادا بیر چؤکوش و قوپاریلماق باش وئرمیشدیر. عاشیق موسلومو ده سونرالار دفعهلرله گؤردوم زنگاندا چوخ هیجانلا آما نه عاشیق موسلوم او قیراوَتلی شور دولو عاشیقایدی و نه ده من او اسکی افسانهلر دونیاسینین حیرانی. بیر اود سؤنوب اوجاق سویوموشدو سانکی و بو چوخ آجی حسایدی.
آرتیق اوزون بیر سکوتدان سونرا بو گون عاشیق موسلوم آشیب داشدی، داغی آشدی. تام تبریزین اورتاسیندا خبری گؤرونجه گؤزلریم یاشاریر. زنگانا گلمهیی دوشونورم. عاشیق موسلومدن ساخلادیغیم سسلرین بیرینی آچیب دینلهمهیه باشلاییرام؛
آدم اوغلو یولون ایراق/ داش یاریلیر چیخار بولاق/ قیامته گؤندر چیراق / یامان قارانقولار گلیر
