«حافظ خیاوی»نین رومانینی اوخودوقدا…
سارای محمدرضایی
«حافظ خیاوی»نین ایلک تورکجه رومانینی اوخویوب بیتیردیکده اؤنجه‌کی یازیلارینا تای بوندا دا اولدوقجا قادینی یوخ درجه‌سینده کؤلگه‌ده گؤروروک.
حافظ‌ین ایلک تورکجه متنی اولاراق بلکه دیل و روایت آخیجیلیغینی اوغورلو گؤرمک اولار؛ اولدوقجا یئرلی سؤزجوک‌لردن، دئییلم‌لردن قوللانماق، آیرینتیلی و اوخوجویا صمیمی بیر دیل اولا بیلردی، آنجاق اَریل بیر دیل اولاراق آتاراَکیل توپلومون کوبود و آرگو دیلینی روایته کئچیریب بو صمیمیتی ائتکیله‌ییر؛ ائله‌کی بو آرگو و کوبود دیلده او قدر مانور وئریلیر کی بعضا شدت ایچریکلی بیر دیله ده دؤنوشور. البت روایتین تکنیکیندن دولایی، دیلین یاخین ایشارتلریله، اوخوجونو روایتین ایچینه آتیب، بوتون زامان‌لا- مکان آیرینتیلاری‌لا اونو روایت قورولوشوندا اورتاق ائدیب، اکتیو بیر دورومدا ساخلاییر. بونونلا بئله اوزون – اوزادی جومله‌لر اوخوجونو یورماییر هئچ، اونون ذئهنینی چالیشدیریب، روایتده اکتیولیینی ده ساغلاملاییر.
رومانین اؤزل بیر اولای اوستونده قورولماماسی، یؤندمسیزلییی، کاراکترلرین چوخلولوغو، داغینیقلیغی، عینی مؤوقعدن چیزیلیب، دیللندیریلمه‌سی و مرکزی بیر کاراکترین یوخسونلوغو (البت روایت آراز کاراکترین‌نین وصفی ایله باشلاییب بیتیر، آنجاق بو سانکی حیکایه‌نین باشلانقیج و قورتارما نوقطه‌سی کیمی‌دیر و او کاراکتره آرتیق تاکید ائتمه‌دن باشقا کاراکترلرله قیاسدا، آیرینتیلارلا آیریلمیر )
هم ده روایتین ندنسیز گؤستریلمه‌سی ائله کی هئچ بیر هدفله یازیلمادان ساده‌جه روایت ائدیلمک چون یازیلیب، ائله بئله ده قورتارماسی رومانی پست‌مدرن رومانلار سیراسیندا یئرلشدیره بیلر، آنجاق روایتین زامانی، مکانی، یئری تام اؤنملی اولاراق آپاریلیب، هم ده روماندا دوزنلی، بیر- بیریندن قوپاریلمایان بیر روایت طرزی ده سرگیله‌نیر.
رومان اولدوقجا ائرککسی بیر دورومو آچیقلاییر. اوغلان تویودور، ایچکی قونوسو اؤنده آپاریلیر و قادینلار سنتی توپلومداکی کیمی آیریلیب بیر آلاقارانلیق اوتاقدا بلیرتیلیرلر. کیشی‌لرین هامیسی‌نین او گیزلی‌لیکده (قادینلار توپلانان اوتاقدا) گؤزلری وار، آنجاق چوخدا جینسل ایلیشکیده قادینا احتیاج یوخدور. بونو آشیری درجه‌ده تویداکی کیشی‌لرین بیر-بیرینه جینسل ظارافاتلاریندان یا پدوفیل و اوشاق‌باز بیر قوجانین سوتول گنجلره سالدیرماسی، اونلارلا جینسل ایلیشکییه کئچمک ایسته‌مه‌سینده تام گؤرمک اولار.
آلاقارانلیقدان سس ده دویولمور. زئرزمی‌ده گؤستریلمه‌دن بیرینین اوسته‌کی اوتاقدا اوینایان قادینلارین تپیک سسلرینه ایشاره‌سی اولسا دا هئچ تویلاریمیزدا اولدوغو کیمی قادینلارین های- کویلو اویناماقلاریندان خبر یوخ، ائله‌بیل قادینلار سوسدورولوب کی چئوره‌نین داها دا ائرککسی‌لیی ایضاحلانسین. ساده‌جه گؤرونن و گؤستریلن قادین، قوجا (ریحان و جیران کیمی) یا کیشی‌خای و کوبود (قادینسی‌لیقدان اوزاق) قادینلاردان عبارتدیر. سانکی روایتده قادینین یوخلوغونو گؤسترمک قصد اولونوب. یا گنج بیر قادین (سنتی توپلومجا جینسللیکدن چکیجی اولان قادین) گؤستریلیرسه او دا ناقیص‌دیر.
روماندا جابیرله او الینده شاباش توتان قادینین اسکی عشق ماجراسی وارمیش‌کیمی قادینین آغ اتلی قولو و رژلانمیش دوداغی تام اوزو گؤرونمه‌دن دویولان ماهنی سسی، کیشیلرینسه اونا جینسی ماراقلاری قادینین تام گؤوده‌سل بیر مؤوجود اولدوغونو و پورنوگرافیک صنعتی کیمی اونون بدنینی تام گؤسترمه‌دن احتراسلی آنلاری وصف ائتمک وار. بونولا بئله او قادین دویغویلا، یانیقلی عشق ماهنیسینی دینلندیررک جابیر ساده‌جه نئچه دیقا شوک اولورسا اصلینده چوخ دا وئجینه دئییل. یا سعیدین گؤیچک -اوجابوی قیرمیزی دونلو خالاسینی بیردن بیره او آلاقارانلیقدان اضطرابلا چیخیب سعیده گؤره اؤزونو او قدر کیشی ایچینه آتماسی یعنی قادینین آشیری دویغوساللیغینا تاکید ائتمک، دیالوگلاردان دولایی اونون گؤزللیینی عینی حالدا هم ده ساده‌لیینی گؤستررک قادینی توپلومدا اولان قالیب یارقیلار کیمی گؤزللیک و ذکاسیزلیقلا بیرگه بیر کاراکتر اولاراق گؤزه سوخماق وار.
نه ایسه روماندا بو کوبودلو آتاارکیل چئوره‌نی ایضاحلایارکن بیر جوره سرسریلیک ده تاکیدله گؤستریلیر. بو پست مدرن رومانلا اویغون اولسادا او سرسریلیک و لاقئیدلیین همن ائرککسی دورومدان قایناقلانماسینی آلقیلاماق اولار. روایت ائله بو لاقییدلیکله ده بیتیریلیر.
ایسرایلین ایسته‌دیی قیز گیلین قاپیسینا ایشه‌مه‌یی ، آرازین آناسینا دئدییی یامان، تویداکی ایچکی یئتمه‌ییب ده خیاباندا آراق دالیجا سومسونوب، باغلی مئیوه‌چی دوکانیندان مئیوه گؤتورمک، آرازی آتاسی ائوه یول وئرمه‌سیندن اوزولمه‌ییب ایسرایل‌لا توی ائوینه قاییتماق و….
سون آنلاردا آغاجلارداکی قارغالارین باخیش آچیسیندان گؤروب روایت ائتمک ده وار، آنجاق آنی و قوراما کیمی بو طرز، روایته هئچ کئچه ده بیلمیر.
