محمد قاضي “م. سمندر” (1334 – 15 تیر 1386)
محمد قاضي (م. سمندر) پارلاق اجتماعی شخصيت اولماق‌لا برابر هم ده ادبیاتيميزين اونودولماز سيمالاريندان‌دير. او، گؤركملي شاعر، قدرتلي يازيچي، درين بيليك‌لي تنقيدچي، قابيل ترجمه‌چي و گئنيش معلوماتا ماليك اولان فولكلور آراشديريجي‌سي و توپلايیجي‌‌سي ايدي.
محمد، شرفلي عؤمورونو خالقيميزين سعادتي و خوشبخت‌لييينه حصر ائتدي. او، حياتيندا اؤزونو يوخ، هميشه خالقيني و اينسانليغي دوشوندو. بو یولدا چتين‌ليک‌لره سينه گردي، هر بير عذابا قاتلاشاراق، عدالت‌پرور و اينسان‌سئور بير قلم صاحبي کيمي، آنا ديليميزين، ميللي وارليغيميزين قوروجولاريندان اولدو. ادبیاتيميزين چيچك‌لنمه‌سي و يوكسه‌ليشي اوغروندا اليندن گلني اسيرگه‌مه‌دي..
1334-نجو گونش ايلي محمد سيف‌اله اوغلو قاضي‌زاده ممقاني، زحمت‌كش بير عاييله‌ده ماماغاندا دونيايا گؤز آچدي. اوشاق‌ليقدان زحمت‌له، تلاش‌لا تانيش اولدو. يوخسول‌لوغون جايناغيندا سيخيلسا دا، چاليشقانليغي، يئنيلمز ايراده‌سي و دؤنمز عزمي ايله بوتون بو چتين‌ليك‌لري ياريب كئچدي.
انقلاب‌دان سونرا نشر اولونان آنا ديللي مطبوعاتيميزين آرتماسي ايله ده اونون ادبي- مطبوعاتي فعالييتي ده گرگين‌لشير. محمد مطبوعاتيميزين نشرينده ياخين‌دان اشتراک ائدير. م. قاضي- م. سمندر- م.ق ماماغانلي- الف ممقانلي- م. ق و عبدالله گرگری و … امضالاري ايله اولدوز، يولداش، انقلاب يولوندا، يئني يول، دده قورقود، اولکر، گونش، فروغ آزادي، عصر آزادي، آدينه، همشهري … کيمي نشريه‌لرده مقاله، شعر، حکايه، و… چاپ ائتديرير. آذري مجله‌سي نشره باشلايان گوندن محمد قاضي او مجله‌نين گؤرکملي يازيچي‌سي و ثابت امکداشي اولور.
1386- نجي ايلين تير آيي‌نين 15- ينده جمعه گونو اوتوموبيل قضاسيندا اودلار يوردونون سئويملي شاعير اوغلو، ابدي اولاراق دونيايا گؤز يومور.
سئویملی شاعر و اجتماعی شخصیت محمد قاضی جيسمن سيراميزدان کؤچسه ده، آنجاق اورکلريميزده وفالي بير دوست، خيرخواه بير اينسان، و فداکار بير يولداش کيمي ياشاماقدادير. او، اوره‌ييني آمال و ايده‌آل‌لارينا حصر ائدن اينسان ايدي. ائل اوچون آغلايان، ائل اوچون گولن وطن‌داش يازيچي و شاعير ايدي. اودور کي، هئچ واخت، هئچ زامان اونودولماياجاق، اؤلمه‌يه‌جک‌دير. نه قده‌ر گؤزل‌ليک، صداقت، خالق اوچون، اينسانليق اوچون يانان اوره‌ک‌لر وار، نه قده‌ر صاباحا اوميد وار، عدالته، آزادليغا، صلحه محبّت و اينام وار، دئمک محمد قاضي‌‌نين ده اورادا ايشيق پايي واردير. او، شعرلري، يازي‌لاري ايله اودلار دياري‌‌نين، اوغول و قيزلاري‌نين اوره‌يينده ياشاياجاقدير.
ابدی خاطره‌سینه عشق اولسون دئیه، سون شعرلریندن بیرینی عزیز اوخوجولارا تقدیم ائدیریک:
من اؤلنده/ محمد قاضی(م.سمندر)
من اؤلنده «پولاسمان»دا باسديرين
سئويرم مزاريم او داغ دا اولسون
بير قارا داش حجّارلارا کسديرين
مزاريم اوستونده نيشانه قالسين
اولسا بير فيدان دا، سؤيود، قره‌آغاج
اکين مزاريما قالسين يادگار.
قار ياغيش سيله‌جک بيليرم بير گون
او آغاج‌دان باشقا بوتون هر نه وار
سئويرم مزاريم دونه معبده
خيالسيز زائرلر، يانيما گله…
سئويرم مزاريم سيغيناق اولا
يولچولار، يورقون‌لار اوردا دينجله.
نه بيليم بلکه ده بير گون او مزار
مقدس ساييلدي آبيده اولدو،
اوزاق لاردان گلن ايتکين بير غريب
اور‌ک مطلبيني بورادان آلدي