… اوشاق یوخولو کارتون‌لار…
مرجان منافزاده
گون چیخیشی و اوشاق یوخولو کارتون‌لار…
شورانلیق داملاجیغی کیمی
آغاجلارین اینامی کیمی
هوپموشام داغینتیلاریمین گؤیسونه…
فلقین دانلیغینا بوکولور بدنیم
شافاغین ایلانلیغینا
سوزولور داملا- داملا اوتانقیجلیغیم
یویونوروق ماویلیکلره؛
بیر من، بیر دورنا بالیغی و دنیز آتی
سولار روحوندا دئوریم دوشور
ساچلاریمی هؤرور بالیقلار…
گون چیخیشی و کارتون یوخولو اوشاق‌لار
«آیدین*»ین الینده بیر دولچا
«مجید*»ین الی بوشدان دولو اسید هاواسی
جیزقی چکیلمیش ساغ اوزونده
و من باخیرام
و آلینیرام باخیشیمدا بویلو نیسگیل‌لریمه
دامغالی گونلریم دوشور یادیما
ماشین سیگنال وورور
و گئدیرم کندیمی
ایضاح:
*«آیدین» شاعرین اوغلو و «مجید» قارداشی‌دیر.
قیسا باخیش / کامیل قهرمان‌اوغلو
بو شعری اوخودوقدا مودئرن شعرین نئچه واریانتلارینی خاطیرلادیم. آرتیق کئچیرم شعرین تعریفیندن و بیر باشا گلیرم شعرین اوستونه.
بو شعری، نئچه باخیمدان باخیب و آراشدیرماق لازیم و مومکون گؤرونور. دیل و محتوا باخیمدان آرتیق هر بیر شعر اؤزونه اؤنملى رول اوینایا بیلیر. ایلکین‌جه دیل، بیر شعرین اؤزللیگی و شاعرین آرتیق گوجونو نمایشه قویور. منجه اگر بیر شعر هر هانسی قالیبده یازیلیرسادا او قدر اؤنم دئییل. بلکه شعرین دیلی یئنیسل‌لیک و باغیمسیزلیق وریندن اؤزونو بوشقابا قویارکن، گؤستریر مثلن بو شعرین دیلی، و شعریتی نه حدده گوجلو و یوخسا ضعیف جیلوه‌لندیریر. بونا رغمن چاغداش و مودئرن شعرینین بعضی دیل یاناشمالارینی سادالایاجاغیمدان سونرا شعری دیل باخیمدان آراشدیریم.
ژان فرانسوا لیوتار، معاصیر مودئرن و پست مودئرن چاغداش شعرینین ان واجیب و مکمل اؤزللیگینی محتشم روایت و یا فرا روایت چؤکوشونو ابراز ائدرک دئییر: «پست مودئرنیزمین شوبهه و یاشی و یا منطیقی تعریفلرین اؤلومو و زاوالیدیر و بو شوبهه، شوبهه سیزکی، علمین انکشافیندا ایره‌لی گئدیر.» بلی اگر باشقا دیلده دئیه بیلسم اؤنجول شعری جزئیات شکلینده باش وئریر و عکس پووئست میلینده چوخ ساحه‌لی مجازلاری اؤزه چکیر. پائول ریکور «فئنومونولوژی نظریه‌سی ایله آنلاتیمی وورغولاییر» ژاک دریدا «هر شئی دیلده اتفاق دوشور» دئییر. و سوسیال پئسیخولوگیانین قوروجو و بانیسی باختین روس متفکری دئییرکی: «اوبیئکتیو، موشاهیده‌لری آرتیق وورغولایا بیلیر» .
چاغداش شعرده تره فیلیک «جزئی‌نگری»، اوبیئکتیو «عینیت گرایی» پووئست «روایت» طنز و پولیفونیا کیمی کومپونئنتلره قارشی دورما موناقیشه‌لرینده، آچیق شکیلده تمثیل اولونور.
آوانقارد شعرینده لاپ ایندیکی حالدا و دورومدا تیکینتی سیندیرماغی و سپه‌لنمه فورمادا دئمگی، پلورالیزما، نئچه معنالی اولماقلیغی، «سئمانتیک» و نئچه اولچولولویو، نورما قاچیشی، تانیشلیقدان قاچماغی، پوزیخوسلولوق، و پوزقونلوغو دستکله‌لیر. یعنی بو سادیلادیغیم قونولار قاباقجیل شعرینین اؤزللییی و گورکملی‌لیگی حسابا گلیر.
بو پوئتیک شرطلره اساسلاناراق خانیم مرجان منافزاده گؤزل شاعر اولاراق شعرین دیلینی یاخشی باشا دوشور و جانلی کومپوزیسیالارین ،ترکیبلرین، یارادیلماسینی بیلیر. و چالیشیر اثرینده ائوریمه «تکامل» چاتارکن‌ده دئوریمه اوغراتسین شعرینی.
آنجاق بعضن بو شعردن آسیلی اولمایاراق، بو عزیز شاعرین دیگر اثرلرینده شعر اوبرازینین لازیم اولدوغو کیمی و بلکه ده لازیم اولدوغو قدر یارادا بیلمه‌دیگینی گؤروروک (البتده بو شعرده یوخ، دیگر شعرلرینده).
بیر داها هانسی بیر شاعرین و یا هر هانسی بیر شعر دؤرونون ان خاراکتئریک اوسلوب ائلئمئنتی سادیلانیر. دیلین فورمال ائلئمئنتیلری سؤزلر و بیرلشمه‌لردیر و شاعرین یارادیجیلیغی اونلارین شورلو و عصانسال سئچیمینده‌دیر. فونتیک و سینتاکتیک تنظیم‌له‌مه‌لرله، تنظیمله‌نن سئچیم ان گؤزل نقش اویناییر. آنجاق اولایلارین و حادیثه‌لرین دیلده باش وئرمه‌سی شاعرین دوشونجه‌سینین، تخیولونون معنوی تکامولونون چئوریلمه‌سینده‌دیر. و شاعرین دونیایا و اینسانا خوصوصی بیر موناسیبتی اولمادیغی موددتجه، معین بیر دیلی اولا بیلمز. و اگر دوشونجه دییشیلمه‌دن و یالنیز دیل سویه‌سینده دییشیک‌لیک اولماسا، گورکملی و قاباقجیل شعره چاتا بیلمه‌یه‌جه‌یین دوشونمک، چوخدا سهودیر. بو وضعییتده سونوج آنارخیزمیدن باشقا بیر شئی اولمایاجاقدیر.
محتوا باخیمدان
بو شعرده سئوگیلی شاعر مرجان خانیم مضمونونا گؤره یاشادیغی سوسیال آغری ایله قارشیلاشیر. بوندان آرتیق بو شعرده اؤز توپلومسالی‌نین پرابلئمی و سورونو اعلا درجه ده ایضاح ائدیلمیشدیر. حیاتا کئچیریلمه‌میش و آرزولارینا چاتمایان شاعر، صوبح واختی خیابانا چیخاندا بیر اوشاغی اوست، باشی تؤر-تؤکونتو و جیریق گئیمده یوخسوللوق دردیندن سحرین شدتلی و جان یاندیریجی سویوغوندا کارتوندا یاتمیش گؤرور. آیدینین الینده بیر دولچا و مجیدین الینی بوشدان دولو اسید هاواسی ایله باخیشیندان کئچیریر .
گون چیخیشی و کارتون یوخولو اوشاق‌لار
«آیدین*»ین الینده بیر دولچا
«مجید*»ین الی بوشدان دولو اسید هاواسی
جیزقی چکیلمیش ساغ اوزونده
و من باخیرام
منجه بیر حرفه‌ای شعر هر یؤنه‌تیدن یاراشیق تاپیرسادا اینجه‌لیک و فونتیکالیق شعرین آغیرلاشماسینا یاردیم ائدیر.
بئله بیر دوشونجه‌لر شعرین عومرونون اوزانماسیندا وارسیل‌لاشدیریر. اگر شاعر چئوریلیشه یول تاپماسا اثرلرینده تیکرارا اوغراناراق نقدر یازسادا اؤز باشینا فیرلاناجاقدیر. بئله‌لیکله تقلید شاعری داها سومسوک ائدرک باشقالارینین اثرلرینه داهادا سایریلیق‌لاندیریر.
بلی بو اثر جانلی و روحلو و قالارغی اولاراق مینلرجه ایشچی اوشاغین شه‌هر خیاوانلاریندا زورلا استثمارا معروض قالاراق حتا تجاوزه‌ده اوغرانیلماسیندان سؤز آچیر. منجه گلین باجیم مرجان منافزاده خانیم اؤز ماحالینین و میللتینین باشدان آیاغا آغریسی دیر. اووووففف…
و شاعر حیددتلی گؤزایله باخیر و هوشونو جانیندان گئدرکن، اؤز یازیق و بدبخت گونلرینی خاطیرلاییر و سوندا ماشینلارین سس، کویونده اؤزونو ایتیریر. بئله‌لیکه شعر سونا چاتیر.
بو آراشدیرما عینی حالداکی آغلاتدی منی، آمما بو گؤز داملالاری کدرینده بیر سئوینج دامجیلاری‌دیر، کی داها اؤز تورک چاغداش ادبیاتیمیزا فرحله‌نیرم کی خانیم مرجان مناف زاده سایاق ائل دردینی کلمه‌لرله یاراشیق وئرن شاعرلریمیز واردی.
عشق اولسون و ساغوللار گره‌ییم اولاراق بؤیوک تانریدان مرجان خانیما زنگین باشاریلار دیله‌ییم وار. اولسون کی یئپ‌یئنی یارادیجیغی ایله تورک ادبییاتیمیزا خیدمت گؤستره بیلسین.
سایغیلارلا: آذر آیی ۱۳۹۹
