(۵) قبیر سؤکن قیزین ناغیلی
قدیم زامانلاردا بیر کیشی اوغلونا دئییر:
– اوغلوم ماشالله بؤیوموسن؛ داها ۱۴-۱۵یاشین واردیر، دور آیاغا گئت حیوانلاریمیز قالیب اؤروشده، اونلارا بیر باش چک؛ چوبانیمیز بیر آز عاغیلدان ضعیفدیر، قویونو قوردا وئرر.
آتا بو سؤزو دئیب قوناقلیغا گئدیر و قوناقلیغدان دؤننده گؤرور اوغلان هله‌ده ائوده‌دیر. هاوا قارالماغا باشلامیشدی و آتا غضبله‌نرک اوغلونا دئییر:
– داها منیم ائویمده قالما، تئز چیخ بایرا.
اوغلان بو سؤزدن ناراحات اولوب، گئجه‌ایلن ائودن چیخیر و کندده‌کی قوهوم‌لارینین هئچ بیرینه گئتمه‌ییب، باشقا بیر شهره گئتمک ایسته‌ییر و یولا دوشور. اوغلان ائودن چیخارکن هاوادا دؤنمه‌یه باشلامیشدی. کولک، قار هر یئری بورویوردو. یولو بیر دره‌دن دوشور. یئددی‌بؤلوک آدلانان بیر دره‌ده یئددی‌جاناوار یولونو کسیرلر و اوغلانی یئمک ایسته‌ییرلر. اوغلان الینده‌کی آغاجلا جاناوارلاری ویرماغا باشلاییر، بئله کی جاناوارین آلتیسینی اؤلدورور و بیرینی‌ده یارالاییر. بیردن آیاغی سوروشوب ییخیلیر و باشی بیر داشا ده‌یرک هوشدان گئدیر. یارالی قورد سورونه- سورونه اونا طرف گلیر، ائله بو آن‌دا یولدان چاروادارلار کئچیرمیشلر و اوغلانی قوردون الیندن نجات وئریب، ائولرینه آپارماق قرارینا گلیرلر. اوغلانین آتاسینین قاپیسینی دؤیوب اوغلونو اونا وئریرلر. آتاسینین دعوتی ایله شاما اوردا قالیرلار. شام یئییلیر، چای ایچیلیر، صؤحبته باشلاییرلار.چاروادارلارین باشچیسی اوغلانین آتاسینا دئییر:
– بئله ده ایگید اوغلو ائودن قووالارلار؟ هله ۱۴-۱۵ یاشی وار یئددی جاناواری اؤلدوروب؛ گؤر بو بؤیوینده نئجه قوچاق و ایگید کیشی اولاجاق!
آتاسی گولومسه‌یرک دئییر:
– اگر او مندن و آناسیندان دوغولوبدورسا چوخدا بؤیوک ایش گؤرمه‌ییبدیر.
چاروادارین باشچیسی تعجوبله دئییر:
– مگر سنله آناسی هانسی ایگیدلیک گؤسته‌ریبسیز کی بئله دئییرسن.
کیشی دئییر:
– بو اوزون احوالاتدی.
چاروادارین باشچیسی دئییر:
– اتفاقا پاییزگئجه‌سی اولدوغوندان گئجه‌ده اوزوندور؛ بیزده ماراغلییق بو احوالاتی دینله‌یک.
کیشی دئییر:
– اوندا اوغلومون آناسینی دا چاغیرمالییام؛ چون حیکایه‌نین بیر قیسمی اونونلا علاقه‌داردی.
حیات یولداشینی سسله‌ییب، اوندان خواهیش ائدیر حیکایه‌نین اول قیسمتینی سؤیله‌سین. خانیم قوناقلارین قارشیسینا قوزدان کیشمیش‌دن قویوب، اوتورور و بئله باشلاییر:
– بو احوالات منیم آتام ائوینده قیز اولدوغوم زامانلاردا باش وئرمیشدی. او زامانلار من جاوان قیز ایدیم. یئره گویه سیغماییردیم؛ کندین و اطراف کندلرین جاوان اوغلانلاری منیم عشقیمدن دلی دیوانه ایدیلر، آمما من اصلا اونلاری خوشلاماییردیم. چونکو اونلارین آراسیندا ایگید و جسارتلی، چیخارلی و اؤزومه تای ار گؤرمه‌ییردیم. من ائوده قالدیقجا کند یئرینده مین سؤز آدیما چیخاریردیلار. بیری دئییردی او خسته‌دیر اره گئده بیلمیر؛ بیری باشقا ایراد چیخاریردی؛ باشقاسی هانسیسا خوشا گلمز شایعه‌لر دئییردی، آمما من اؤز قراریمدا مؤحکم دورموشدوم. شجاعتلی، قورخماز بیر ایگید اوغلان تاپیلمایینجا اره گئتمه‌یه تلسمه‌ییردیم. ایللر اؤتوردو و من بیر گون تنگه گلیب، قارا توماجدان اؤزومه جنگاور پالتاری تیکدیردیم، شهره یولوم دوشدو، دمیرچی‌یه یاخشی بیر قیلینج دوزلتدیردیم و آتامین منه باغیشلادیغی آتی مینیب ایکی داغ آراسیندا دؤیوش مشقلری ائتدیم. من بو قرارا گلدیم کی اؤزوم بیر ایش گؤرمه‌لییم کی کندیمیزین و اطراف کندلرین اوغلانلاری جسارتینی اوزه چیخاردسینلار و اؤزومه تای بیر ار تاپیم، و عجیب قریب بیر تدبیر تؤکدوم؛ بئله کی کندیمیزده و اطراف کندلرده تزه اؤلن آداملاری قبیردن چیخاریب آپاریب اؤلو ییه‌سینین قاپیسینا سؤیکه‌ییردیم. بو ایشلری بیر مدت ائتدیم و مختلیف شایعه‌لر یاراندی کی بو جین و شیطان عملی‌دیر. هامی قورخویا دوشموشدور، بئله‌لیکله ایل بویو اونلارلا تزه اؤلن اؤلولری اول گئجه‌سینده قبیریندن چیخاریب، صاحیبینین قاپیسینا آتیب گئدیردیم و کیمسه قبرستانلیقدا منی گودمه‌یه جسارتی چاتماییردی…
بو آن اوغلانین آتاسی صؤحبتی اله آلدی. چاروادارلار حیرت ایچینده حیکایه‌نین آردینی ائشیتمک ایسته‌ییردیلر. اوغلانین آتاسی دئدی:
– او زامانلار من باشقا شهره گئتمیشدیم و بیر نئچه ایل اؤز دیاریمدان اوزاقدا ایدیم. کنده دؤننده بئله بیر احوالاتی ائشیتدیم و بیر نئچه دوست- تانیشی ائوه چاغیریب، بو ایشه تدبیر تؤکمک قرارینا گلدیک. بیری دئدی: بو جین ایشی‌دیر، بیری دئدی:کافتار و کور ائشن بونو ائدیر؛ بیری دئدی….. خلاصه من دئدیم کی هرنه اولور اولسون، من بونو توتاجاغام. بئله بیر قراره گلدیک کی من اؤزومو اؤلموشدویه وورام، اونلاردا منی یویوب، کفنله‌ییب، آپاریب باسدیرسینلار. حتی آنام، باجیم و اونلارین عایله‌سیندن کیمسه منیم یالاندان اؤلدویومو بیلمه‌سینلر و منه گئن بیر قبیر قازیب و نفس چکمک اوچون بیر باجادا قویسونلار؛ یانیمدا بیر قیلینج قبیرده اوزانام و اونون گلیشینی گؤزله‌یم. دوست- تانیشلاردا قبرستانلیغین یانیندا گیزله‌نیب، من بو اؤلو چیخاردانی توتدوغومدا، اونلار کؤمکه گلسینلر. بئله‌ده اولدو. من اؤزومو اؤلموشدویه ووردوم؛ عایله شیون توتدو و منی کفنله‌ییب، آخشام چاغی هاوا قارالان واختی قبیرده باسدیردیلار و کنده دؤندولر. بیر نچه دوستلاریم اوردا گیزله‌نیب بو موجودون گلیشینی گؤزله‌ییردیلر. بیر نئچه ساعات کئچمیشدی گؤردوم اوستدن تاپپیلتی گلیر و قبیری سؤکمه‌یه باشلادیلار. آخیر کی قبیرین اوستو تام آچیلدی. قارانلیق هاوادا قارا پالتار بیر شخصی کفنین آلتیندان گؤردوم کی ال آتدی منی قبیردن چکیب چیخارتدی. کفنیمی آچدی؛ ایینیمده پالتار اولدوغونو گؤروب، بیر آن دایاندی؛ من‌ده حاضیر اولدوغومدان بیردن بو شخصی قوجاقلادیم. برک-برک توتدوم و چیغیریب دوستلاری سسله‌دیم. سن دئمه دوستلاریم هله بو شخصی آت اوستونده قبرستانلیقا گلنده گؤروب آرادان چیخمیشمیشلار. من گؤردوم کیمسه یوخدور، آمما توتدوغومدا چوخ گوجلو نظره گلمیر، عکسینه ظریف بدنلی بیر انسان‌دیر. اونونلا گوله‌شیب، ییخدیم. قیلینجی چکیب اونو ووراندا بیردن بیر ظریف خانیم سسی گلدی. دئدی: منی اؤلدورمه. من فلانکسین قیزی‌یام. حئیرتله دئدیم: بس بو نه ایشدیر کی گؤرورسن؟ سنین کیمی گوزه‌ل و ظریف خانیم نه اوچون بئله ایشلره ال آتیر؟…
بو آن اوغلانین آناسی دیله گلیب صؤحبتین آردینین ریشته‌سینی اله آلدی:
– من دوغروسو هم سئوینیب، همده قورخوردوم. سئوینیردیم کی آخیر بیر مرد و قورخماز کیشی‌یه راست گلدیم؛ قورخوردوم دا کی منی باشقا موجود تصور ائده و فیکر ائده من پری یا جینم، آدمیزاد شکلینه دوشموشم، اؤزومو ویریب اؤلدوره. خوشبختلیکدن منه ایناندی و من اونا دئدیم: من قورخماز بیر ار ایگید گزیردیم. چوخ اوغلان ائلچیلیگیمه گلیردی، آمما اونلاردا چیخار گؤرمه‌دییمدن رد جاوابی وئریردیم و بیر جسارتلی کیشی تاپا بیلمه‌دییمدن بو ایشی گؤروردوم و خوشبختم کی تانری سنی منه یئتیریب و دئدیم منی اؤزونه حیات یولداشی قبول ائدرسنمی؟ اودا قبول ائتدی. لاکین بیر شرطله کی کیمسه قبیرلری سؤکوب اؤلولری چیخاردانین من اولدوغومو بیلمه‌سین. ائله اوراداجا قارا توماجدان اولان پالتاری چیخاریب، قبیره آتیب، قبیری تورپاغلا دولدوردوق. منی آتام ائوینه چاتدیردی و صاباح ائلچیلیگیمه گله‌جه‌یینه سؤز وئردی…
کیشی صؤحبتین آردینی اله آلیب دئدی:
– کنده دؤنوب دوستلاریمی کندین اورتاسیندا بیر تایا دالیندا قورخودان اسدیکلرینی گؤردوم. اونلاری سسله‌دیم، هامیسی دیکسیندیلر. دئدیلر: سن دیری‌سن؟ آللاها شوکور کی اؤلمه‌ییبسن. بس او عجیب قریب موجود نئجه اولدو؟ دئدیم: توپوروم سیزین قئیره‌تینیزه. بس منی قویوب هارا قاچدینیز؟ سیزده اؤزونوزه کیشی دئییرسیز؟ او موجود جین ایدی. اونو اؤلدوردوم و ائله او قبیرده باسدیردیم، آمما او جینین حاققی واریمیش کی سیزین اؤلولریزی چیخاردیرمیش. سیزین کیمی قورخاقلارین اؤلوسونو چیخارماق یوخ، بلکه دیریسینی باسدیرمالی‌دی. کاش اونو اؤلدورموردوم. سیزین کیمی آلچاقلارین باشینا هر اویون گلسه یئنه آزدیر. بلی صاباحیسی گون قیزین ائلچیلیگینه گئتدیم و ائولندیک. سونرا بو اوغلان اولدو. اونا گؤره سیز دئینده بئله اوغولو کی یئددی جاناواری اؤلدوروب نییه قووالایبسان، من دئدیم کی او بؤیوک ایش گؤرمه‌ییبدیر. بئله آنادان بئله آتادان اولان ائولادا یئددی جاناواری اؤلدورمک ائله ده فخارتلی ایش دئییل….
چاروادارلار حئیرتله بو حیکایه‌نی دینله‌ییب اونلارا احسن دئدیلر. گئجه‌نی یاتیب، صاباح یوللارینا داوام ائتدیلر. اوغلانین حالی یاخشیلاشدی و آتاسی ایله باریشیب، حیاتلارینا داوام ائتدیلر.
(۶) ائششک‌له دوه‌نین ناغیلی
قدیم زامانلار بیر کاروان اوزون یولا چیخمیشدی؛ یولدا گؤرورلر دوه‌لرین بیرینین حالی خارابدیر، داها یوک داشییا بیلمه‌ییر. دوه بویاندا قالسین، گؤرورلر ائششه‌یین‌ده بیرینین حالی خارابدیر. هر ایکیسیندن یوکو آچیب، بوشالدیرلار چؤله. کاروان یولونو توتوب گئدیر. دوه ایله ائششک آز گئدیرلر، چوخ گئدیرلر، بیر گؤزه‌ل چیمنلیگه چاتیرلار و شئهلی اوتلاردان یئییب، اته قانا دولورلار و جانا گلیرلر. بیر مدت گئن بولونا بئله شفا وئریجی آلاقلاردان، اوتلاردان یئییب کئفله دؤوران سورورلر. گونلرین بیرینده اوزاقدان کاروان گئدیرمیش؛ دوه‌نین بوینو اوزون اولدوغوندان کاروانی گؤروب تئز اییلیر، ائششه‌یه دئییر:
– گیزلن! ایندی بیزی بئله ساغلام و جانلی گؤروب، توتوب یوک چاتارلار، یئنه ده یازیق اولاریق.
ائششک دئییر:
– دوغروسو منیم اوخوماغیم گلیر. الان زنگوله ویراجاغام.
دوه دئییر:
– ائوین یخیلسین گیزلن! ایندی بیزی توتارلار یوکلره. ایندی اوخوماق واختی‌دیر هئچ !؟
ائششک دئییر:
– من گره‌ک اوخویام؛ یوخسا باغریم چاتلار.
دوه نه قده‌ر دئییر، کار وئرمیر. ائششک آنقیرماغا باشلاییر. بیردن کاروانچی بو سسی ائشیدیب دئییر:
– بو چؤلده یئیه‌سیز ائششک نه گزیر!؟ حتما کؤچ گئدیب بونلار یورددا قالیبلار.
بئله‌لیکله گلیب ائششگی توتاندا گؤرورلر بیر نر گوجلو دوه ده اوردا وار؛ یئییب، ایچیب هاداغادان چیخیبلار. هر ایکیسینی یوکله‌ییب یولا دوشورلر. یولدا بیر درین چای وار‌ایمیش. ائششک سودان قورخوب دایانیر. نه‌قده‌ر بیزده‌له‌ییرلر، شاللاقلا ویریرلار، چایدان کئچمه‌ییر کی کئچمه‌ییر. چای گوجلو آخینی‌لا آخیب گئدیر، کاروانچیلار ائششگی دوه‌نین اوستونه قویوب، دوه‌نی سودان گئچیریرلر. سویون اورتاسیندا دوه ائششه‌یه دئییر:
– ائششک قارداش! بیلیرسن منیم بتر اویناماغیم گلیر. ایسته‌ییرم عؤمرومون ان گؤزه‌ل رقصینی بو چایین اورتاسیندا ائده‌م.
ائششک دئییر:
– سن نه دئییرسن عزیز قارداش؟ ایندی بوردا اویناماق واختی‌دیر هئچ؟
دوه جاواب وئریر:
– ائله واختی ایندی‌دی. اگر اویناماسام باغریم چاتلار.
ائششک یالوارا-یالوارا دئییر:
– سنی آند وئریرم دده‌وین روحونا، اویناما! اویناماغین هئچ یئری‌دیر؟ اویناسان بئلیندن دوشه‌رم، بوغولارام.
دوه دئییر:
– بس سنه دئینده اوخوما، دئییردین اوخوماسام باغریم چاتلار. یئرسیز آنقیرماغینلا ائویمیزی ییخدین. ایندی منی یوکله‌ییبلر هئچ، سنی ده یوکون اوستونه قویوبلار. من گره‌ک اوینایام.
دوه اویانا آتلانیر، بویانا بورجودور؛ ائششک بئلیندن سویا دوشور و یئرسیز اوخوماسی‌نین جزاسینی آلیر.
یک پاسخ
سلام عالی
اللریز آغریماسین