یورولدوم اؤلمکدن!
محمد عابدین‌پور
بیر:
هردن اؤز-اؤزومه دئییرم: من شعر یازماغی اوشاق‌لاردان اؤیرنملییم. هردن شعرلریمی اوخدوقدان سونرا جیریب زیبیل قابینا آتماق ایسته‌ییرم! چوخ واخت‌دا ائله بئله ائله‌ییرم. دوغروسو اوشاق حاقلی‌دیر شعریمه قولاق آسماسین، یادا قولاق آسدیقدا یورولوب قاچماق ایسته‌سین، باشینی باشقا زادلارلا قاتماق ایسته‌سین؛ مثلن کؤینه‌ییندن چیخمیش ایپی چکیب اوزون اوزون اوزاتسین، منیم شعریم اوزاندیقجا داها چکیب اوزاتسین. یادا بارماق‌لارینداکی تیلیشه‌لری دیشی ایله قوپارتسین. وآللاه اوشاق حاقلی‌دیر شعریمی اونا اوخویارکن حیطده کی پیشییه فیکیرلشسین.
ایکی:
اوشاق اؤزو مندن گؤزل شعر دئیرکن اوتوروب منیم شعرلریمی دینلهمهیه نه گره‌یی وار؟! شعرلریم‌دن یورولور وآللاه، اؤلمکدن یورولان کیمی!
اوشاغین خیالی اؤزل هم‌ده گوجلودور. خیالی تر-تمیزدیر، خیال کیمی خیال‌دیر. اؤز دوشونجه‌سیندن، اؤز سئزدییندن و اؤز باخیشیندان قایناق‌لانان خیال‌دیر. اوشاغین خیالی یالنیز و یالنیز اؤزونه عایددیر. خیالینین دوغاللیغی اؤز دوغاسیندان واسیطه‌سیز قیدالاندیغینا گؤره‌دیر، ائله اونا گؤره ساختا دئییل، ائله اونا گؤره ده مندن داها یاخشی داها باشاریلی شعرلر قوشا بیلیر.
اوچ:
بو گون دینقیلی «سونایین» آناسی اونا دئدی: “سونای گئت اوتاغیندان یاشیل بالیشی گتیر منه”. اوندان قاباق سونایی نئچه دؤنه بیر شئیی گتیرمک اوچون یوللامیشدی. بئش یاشیندا اولان دینقیلی سونای آناسینا دئدی: ” آنا! نه قدر ایش دئییرسن منه! یورولدوم اؤلمکدن”
سونای «یورولماقدان اؤلدوم» دئمک ایستهییرسه ده، اونو ترسینه دئیرک ایستر-ایستمز شعر دیلینه واریر!
«یورولماقدان اؤلمک» هامینین دئدییی و آنلادیغی بیر سؤزدور، بیر حالدا کی «یورلدوم اؤلمکدن» عادی دیله یوخ؛ شعر دیلینه عاید بیر سؤزدور. اوشاق بونون فرقینده دئییل، او بو تونجهنین نه قدر شاعیرانه اولدوغونو بیلمه‌دن اونو دیلینه گتیریر. بلکه ده فرقینده‌دیر و نه دئدییینی یاخشی آنلاییر؟! و معنا ایله دویغو باخیمیندان نه قدر آنلاملی و ائتگیلی بیر جمله ایشلتدییینی هامیدان یاخشی بیلیر؟!
دؤرد:
و بیز بو گونلر نه قدر یورلموشوق، نه قدر یورولموشوق اؤلمکدن! سیزی بیلمیرم من کی چوخ چوخ یورولموشام. راکت‌لر، بومبالار، قورشونلار، قمهلر …پاتلامالار چاتلامالار…قاچاقلار، زیندان‌لار، اویوشدوروجولار، تئرورلار…اووو…وه… اؤلدورورلر اؤلدورورلر اؤلدورورلر… یورولماییرلار اؤلدورمکدن.
من آنجاق یورولموشام بو قدر اؤلمکدن، اوشاق‌لارین اؤلمه‌سیندن، اوشاق‌لیق‌لارین اؤلمه‌سیندن. هر بیر اوشاق اؤلدوکجه من‌ده اؤلورم. و بوگون‌لر نه قدر اوشاق اؤلور، نه قدر اوشاقلیقلار اؤلور! نه قدر شعر اؤلور! بیری دیب اوتاغینین دیب بوجاغیندا اؤلور، بیری ایسه تئرور سالدیرماسیندا، بیری ده خیاوان قیراغیندا ساققیز ساتارکن. جانیخدیم بو قدر اؤلمکدن، یئتر آرتیق.
بئش:
قیشدیر. گئچه سحره‌دک قار یاغیبدیر. ناهار اوچون ائوه دؤندوکده اوچ یاشیندا سونای قیزیم حیطده اؤزو دئمیشکن:”قار-قار” اویناییر. منی گؤرجک چوخ ائهمالجا گؤتوردویو الینده کی قار دنهلرینی منه گؤرسه‌دیب دئییر: «بو نه‌مه؟/ قار؟/ چوخ دوزی /من قاری چوخ سئویرم آتا/ قارقا دیییر: قار …قار( او آندا قارقا سسی گلیر)/ قار چوخ آغ‌دی آتا/ باخ یوموشاق‌دی/ چوخ یوموشاق‌دی/ حئیوان قار»
اوشاق‌لارین شعرلرینی غفیلدن دویار-دویماز آزاراق دینجهلیرم. اؤزومو موتلو حیس ائدیرم و دونیایا گلدیییمدن و بو گؤزللیک‌لری گؤردویومدن ممنون اولورام . اؤز-اؤزومه دئییرم شاعرلر بو گؤزللییی گؤرمهسهلر، اوشاق‌لارین شعرلرینی اونلارین گؤزلریندن دویماسالار، شهرین اوستونده بومباسینی سالماق اوچون تله‌سن او دمیر اوچاق قولچاق‌لارین هیچقیرتیسینی آغلاییشینی هاردان ائشیده‌جک؟
آلتی:
یاشادیغیمیز دونیا بوروشدنمی یوخسا قیزیلدان؟ اینگیلس‌لی شاعیر و یازیچی «فیلیپ سیدنی» دئییر: «دونیا بوروشدن‌دیر؛ تکجه شاعیرلردیلر کی قیزیل دونیا یارادیرلار.» دوشونورم بیر شاعیر نئجه آلتین بیر دونیا یارادا بیلر؟
«ویلیام ووردزوورث» دئییر: «شاعیر انسان طبیعتینی ساوونان قایادیر.» دوشونورم بیر شاعیر اؤز قلم کاغاذی ایله، هابئله یازدیغی شعرلری ایله نئجه انسان دوغاسینین قوروجوسو اولا بیلر؟
یئددی:
ژاپون‌لو شاعیر«می‌چیو مادو»نون قاریشقالار حاققیندا بئله بیر گؤزل شعری وار: قاریشقایا باخیرام/ چوخ واقت حیس ائدیرم/ بو دینقیلی یارادیقدان/ عوذور دیله‌مه‌لییم./یاشام هامییا بیردی/ بؤیوک یوخسا کیچیک/ فرق ائدن/ یالنیز گؤودهلردیلر/ و منیم گؤودم/ آبدالجاسینا اوندان یئکهدیر.*
بیزاینسان‌لار هامیلیقدا؛ شاعیرلریمیزدن توتوب سیاستچی‌لریمزه‌دک، اکینچی‌لریمیزدن توتوب تاجیرلریمزه‌دک و س، بیر بؤیوک معذرت بورجلویوق طبیعته، و طبیعتده اولان هر بیر شئی‌دن- آغاج‌لاردان، حئیوان‌لاردان، چؤلون او کرتنکهلهسیندن، دنیزین بالیغیندان، داغداکی او مامیرلی داش‌دان- عوذور ایسته‌مه‌لییک، قاریشقادان دا.
بیزکیشی‌لر بیر بؤیوک معذرت بورجلویوق تاریخه. تاریخ بویو چتینلیک چکن و اسیر کیمی یاشایان و ساواش‌لارین اودونا یانان قادین‌لارلا اوشاق‌لارا. بیز دونیانین هر بیر بوجاغیندا آج-یالاواج، هئچ اوشاق‌لیغین دادینی دادمایان اوشاق‌لاردان عفو دیله‌مه‌لییک.
دونیا بیز کیشی‌لرین الینده اولدوغونا گؤره عوذور دیله‌مکدن باشقا نه چاره‌میز وار؟ «ناظیم حکمت» دئمیشکن: «دونیانی وئرک اوشاق‌لارا هئچ اولماسا بیرگون» و وئرک آنالارا.
سکگیز:
بیز ایچیمیزده اؤلن اوشاقدان بیر بؤیوک باغیش دیله‌مه‌لییک، اومورام باغیشلاسین بیزی.
*بو شعرین قایناغی: خواب پروانه‌ها(مترجم: احمد پوری)
