اوستومه داغ یئریدی…
رحیم خیاوی
خییو شهرلیسی و یاخود خییو شهرینه گلمیش اولسانیز، یقین کی دفه‌لرله آسیلی کؤرپونون اوستوندن اولماسادا، آلتیندان گؤز اوخشایان باغلاری، داغلاری گزیب، گؤروبسونوز.
آسیلی کؤرپو، گیردولی داغینا، ائله‌جه‌ده اونون اوستونده ساوالانین اتک‌لرینده اولان باشقا داغلارا یول آچیر. من گیردولی داغینین اطرافینداکی داغلاری و اونون یان- یؤره‌سینده‌کی یایلاق‌لاری، بولاق‌لاری، ایستر یای، یاز، ایسترسه قیشین قارلی، قیرولی گونلرینده ده، یوزلر دفه گزیب دولانمیشام.
آسیلی کؤرپونون آلتینداکی قورخونج و گؤز قاماشدیران دره‌ده، ایل بویو، گؤم گوی، گؤز یاشی تک سویو اولان خییو چایی آخار. بو چای بوللو چیچکلی ساوالانین دؤشلرینده‌کی یایلاقلاردان قیدالانیب، یام یاشیل یاماجلارین قوخوسونو داشییاراق، شهرین قیراغیندان گئچیب و نهایت قاراسویا قاریشیب، آرازلا قول بویون اولور.
بورادا مئیوه باغلاری بیر بیرینین قوینونا ائله سیغینیبدیرلار کی، آسیلی کؤرپونون هوندورلوگوندن سیخ مئشه کیمی گؤرونرلر. من‌ایسه بو داغلارین اته‌گینده بویا، باشا چاتمیشام. بو باغلارین، داغلارین هر بیر کونجونده آجیلی، شیرینلی خاطیره‌لریم اولوب…
بیر یاز گونونون تراوتینده گونده‌لیک ایشیم اولاراق، خییو چایی کنارینداکی باغلارین آراسیندا اولان جیغیردا گئدیردیم؛ مقصدیم گیردولی داغینین زیروه‌سی ایدی. طبیعتین گؤزللیک‌لری ایچیمده خوش دویغولار اویادیردی. یولون آشاغی الینده، نئچه گنج اوغلان وولیبال اویناییردیلار…
بیر آن گؤزوم قارانلیغا گئتدی؛ باشیم فیرلاندی. ایلاهی نه گؤرورم…….!!؟. گوزلریمه اینانمیردیم؛ بلکه ده اینانماغا اینجاریم یوخ ایدی. گنج بیر اوغلان اؤزونو گیرده‌کان آغاجیندان آسمیشدی!. یئره اوتوردوم؛ ایکی الیم‌له باشیمی توتدوم. گؤزومده گنجین آغاجدان آسیلی قالمیش اوجا بوی هئیکلی جانلاندی. ایختیارسیزجاسینا، آیاغا قالخیب، اونا طرف یاواش- یاواش یورودوم. توپ اوینایان اوشاقلار و قونشو باغچی‌لار دا هامیسی گلمیشدی. های- کوی‌دن قولاق توتولوردو.
– آی بالا قاچین پولیسه خبر وئرین!
– بس آتاسینا؟
– منده او اوره‌ک یوخدو آتاسینا خبر وئرم!،
بو دانیشیقلاری تکجه ائشیدیردیم؛ کیملرین طرفیندن دئیییلدیک‌لرینی اصلا بیلمیردیم. سانیردیم سسلر قولاغیما چوخ اوزاقلاردان گلیر. بوغولوردوم ایچیمده؛ داها نه اولدوغونو بیلمیردیم…..
***
«رضا» بیزیم یاخین قونشو اوشاقلاریندان ایدی. اوره‌گی جوشغون، اوجا بوی، شووه‌رک و داغ سئور بیر گنج ایدی. دئمک آدلیم داغچی‌لاردان ایدی. اونون ائورئست داغینادک گئتمه‌گینی ده ائشیتمیشدیم.
رضا ایله بیرلیکده گیردولی داغینا قالخیردیق؛ بیرینجی تپه‌ده دینجه‌لک دئیه اوتوردوق. بو اوجا یئردن، خییو شهرینین هر بیر طرفی گؤزل گؤرونوردو؛ خییاوانلار و ائولرین بیر-بیرلرینه سیخ سؤیکنیلمه‌سی گوزومون اؤنونده بیر رئال تابلونو جانلاندیریردی. رضا دیللندی:
– چوخ ایسته‌ییردیم اؤزومو آسیلی کؤرپودن آسام.
– نه اوچون؟! بس آتان، آنان، سئوگیلین؟
– منجه سئوگیلیم داها ایچیمده بوغولوب، داها ایچیمی یئین قادانی هئچ کیمسه‌یه آچماق ایسته‌میرم؛ دردلریم اؤزوم اوچون عزیزدیر، اؤزوم ده چکمه‌لی‌یم.
رضا ائله دردلی، کدرلی دانیشیردی، قهر ایچینده بوغولان کیمی گؤرونوردو.
– منیم هئیکلیم آنجاق آسیلی کؤرپودن آسیلمالی‌دی؛ سئوگیلیم ایله بیرلیکده.
رضانین سسی داها جالاق اولموشدو …
– ایللر بویی ایلقاریمیزلا یاشادیق، آمما چیرکین خیانتله قارشیلاندیم.
رضایا سئوگیلیسی طرفیندن خیانت اولدوغونو ظن ائدیردیم، آمما نئجه اولماغینی بیلمیردیم و او ایسه‌ده دئمیردی. گونون باتار چاغینا آز قالیردی. گیردولی داغینین زیروه‌سیندن یاواش- یاواش گونون شعالاری ییغیلیردی. جانلی بیر تابلو گؤزومون اونونده جانلانیردی. آسیلی کؤرپونون اوستونده جماعات آددیملاییر، اوشاقلار ایسه اویناییردیلار. رضا بو آندا دولوخسوندو؛ یاش گؤزلرینده لپه‌لندی؛ باشینی دیزلریمین اوستونه قویوب، اوره‌کدن هونکورتو ایله آغلادی، من‌سه اونو باغریما باسارکن، ساچلارینی سیغاللادیم. اوره‌یی‌نین دؤیونمه سسینی ائشیدیردیم؛ اؤزومله دوغمالاشمیشدی. باشینی قالدیریب، دئدی:
-گؤزلریمه دریندن باخسان، سئوگیلیمی ده گؤررسن، من آغلایاندا سئوگیلیم راحاتلاشیر.
من گؤزلریمی گونشین قان چاناغینا بنزه‌ر درینلیکلرینه زیلله‌میشدیم. رضا سایخاش -سایخاش دانیشیردی:
– بیز آسیلی کؤرپودن آسیلساق، بوتون عالم ایکی سئوگیلینین بیر- بیرینه چاتمادیغینی بیله‌جکدیر. بیز آسیلدیقدا، دونیا وارکن، ابدییته چئوریله‌جه‌ییک.
رضانین حالی اولدوقجا آجیناجاقلی ایدی.
– آخی سن بؤیله جینایت تؤرتمکدن قورخمورسان؟ بو ایش ایکی اینسان حاقیندا بیر جینایتدی. اینسان دا هئچ اؤزونو آسارمی؟
جواب وئریر:
– یوخ، یالنیز یوخ، منجه بو ایش سئوگیلیمله بیرلیکده ابدی یاشاماقدی.
رضانین باخیشلارینداکی ووقار، اونون سیرلی اولدوغونو گؤستریردی، آمما من سیرلرین اوستونونون آچیلماسینی ایسته‌میردیم. من رضانین سیرلی اولماسینی سئویردیم.
گونون شعالاری باتی‌یا ساری ساللانیردی؛ هاوا قارانلیغا چئوریلمه‌دیدی. رضا ایله گیردولی داغین ائنرکن، اونون تهلوکه‌لی بیر اویونا آیاق باسما احتمالی منی سارسیلدیردی.
***
میرده‌شیرخانادا رضانین جنازه‌سی یویولان زامان، اونون دوستلاری، داغچی یولداشلارینین اللری قوینوندا هؤنکور- هؤنگور آغلاملاری ایله برابر گنج قیزلار دا آغلاشیردیلار. اونلار گؤز یاشلارینی گیزله‌دیر، آغلادیقجا ایچلرینی چکیردیلر. رضانین آناسی‌نین تورپاغی باشینا سووورارکن «بالا وای» ناله‌سی، کیشی‌لرین دیزلرینی تیتره‌دیردی. او اوره‌ک یاندیریجی اوخشامالار اوخویوردو؛ اینجارسیزلیقدان سسی گئت- گئده سیزیلتی‌یا چئوریلیردی.
یوسوف‌لا صمد منیمله یاناشی دووارین دیبینده دورموشدولار. درین فیکره دالمیش صمد دئییر:
– هئچ اینانمالی دئییل! یازیق آتاسی، آناسی، اونلارین بئلی سیندی. قیز بیرینه گئدیب کئفین چکه‌جک. تانرینین ایشینه بیر باخ؟!
یوسوف ائله صؤحبت ائله‌ییر، سانکی اؤلو مجلیسینه گلمه‌ییب:
– – نئچه آی اؤنجه ایکی گنج اوغلان دا اؤزلرینی ائله بو خییو چاییندا آسمیشدی. بیر گنج قادین دا سیچان داواسی ایله جانینا قصد ائتمیشدی. گورونورکی سئودالانماق سؤزو وار آرادا.
من کؤورلمیشدیم. اوره‌ییم سیخیلیردی. پوزغون بیر حالدا دئدیم:
– آنجاق هامیسی سئودالانماق دئییل. ایشسیزلیک، احتیاج، تحقیر، آغیر و دؤزولمز معیشت شرایطی ده بونلارین ایچینده گؤرونور.
بونلارا باخمایاراق صمد یوسوفا اوز توتوب دئدی:
– اولار یاواشجانا بیر یانیغلی بایاتی اوخویاسان؟
یوسوفون حزین سسی‌له رضانین جنازه‌سی یویولوب، آغ کؤینه‌یه گئیدیریلیب، یولداشلارینین اللرینده تورپاغا تاپشیریلدی. آتاسینین ایسته‌گینه گؤره، رضانین «داغ یاتاجاغی» اونون قبر ائوینده اوستونه چکیلدی. ایندی تورپاق داها گؤزللشمیشدی، رضانین آتاسی دیزی اوسته چؤکوب، اوزونو تورپاق اوزه‌رینه قویموش و تورپاق ایسه اونون دالغین روحونو دینجلدیردی.
یوسوفون حزین بایاتی سسینی اطرافداکیلاردا ائشیدیردی. بو سس سانکی سیخیلان اوره‌کلره، سرین مئه کیمی اله‌نیردی:
عزیزیم داغ یئریدی
مسکنین داغ یئریدی
گوردوم کی اوردا یوخسان
اوستومه داغ یئریدی.
***
پاییزین بوغولان گونلر ایدی، خییو چایی سولغون بیر حالا چئوریلمیشدی. یولو بوتونلوکله خزل دوتموشدو. آرا بیر قیزارمیش، بوزارمیش خزل آغاجلاردان دوشوردو. من ایسه یول قیراغیندا کی آسیلی کؤرپونون آلتیندا، قهوه‌خانادا اوتورموشدوم. یانیلی سیگارئت بارماقلاریمین آراسیندا بوتونلوکله کوله چئوریلمیشدی. آغیر بیر فیکره دالمیشدیم. باشیمی قالدیردیقدا گؤزلریم اونون گؤزلرینه ساتاشدی. رضانین آتاسی دوز قنشریمده اوتورموشدو. منی گؤردوکده یئریندن قالخیب، منیمله یاناشی اوتوردو. بو آدام ایکی آی بوندان اؤنجه گؤردویوم آدام دئییلدی. اینانیلماز درجه‌ده ده‌ییشیلمیشدی. اینانمادیم. ساچلاری آغ آپباغ آغارمیشدی؛ پوزغون احوالدا ایدی؛ اوره‌کدن درین آه چکیب، شاشقین بیر حالدا اوزون منه توتوب دئدی:
– ایسته‌ییرم اوشاقلارین الیندن یاپیشیب، بو شهردن گئدم.
– گئده‌سن؟! هارا گئده‌سن؟
– هئچ اؤزوم ده بیلمیرم هارا! آنجاق ایسته‌ییرم داها بو شهرده قالمییام.
– هر یئرده بیز اؤلولریمیزی تورپاغا قویموشوق، او تورپاق بیزه دوغمادیر. رضانی خییو تورپاغی آلیب باغرینا، گئتمه‌ملیسن! هر بیر زاد اوز یئرین تاپاجاق، بیر آز زامان ایستیر!
– گئتمه‌یه اوشاقلار دا راضیلاشمیر، آمما اوره‌ییم هئچ بیر ایشه قیزمیر!
بارماقلاریمین آراسیندا سیگارئت سؤنموشدو. رضانین آتاسینین نه زامان کؤلگه کیمی سوزولوب گئتمه‌سینی هئج دویمامیشدیم.
