بؤیوک تنقیدچی:«سکینه برنجیان»
همت شهبازی
تخمینن ۱۳۷۲ینجی ایلده تبریز دانشگاهیندا بین‌الخالق دیل ترجومه‌سی (و یا بونا بنزه‌ر بیر شئی) آدلی سئمیناردا آذربایجان جمهوریتیندن گلن پروفسور واقیف اصلانوف هر بیر اؤیرنجی‌یه «سکینه برنجیانی تانییرسان؟» سورغوسونو وئریردی. «تانیمادیم»- دئیه جاوابلار قارشیسیندا «واختیلا او بؤیوک تنقیدچی» اولوبدور دئییردی. سن دئمه آذربایجان ادبیاتی‌نین تنقید یوخ، اوسته‌لیک یارادیجیلیغی‌نین قیتلیق چاغیندا، بیر بؤیوک تنقیدچی یاشاییرمیش.
سکینه خانیم اصلینده گونئیلی اولاراق عؤمرونو خاریجده سورور و ۱۳۵۰ینجی ایلده دونیاسینی دَییشیر. او دونیانین بیر چوخ جانلی دیللرینی بیلدیینه گؤره، بو دیللرده آذربایجان ادبیاتی حاقدا چیخان بوتون یازیلاری اوخویور. اوخوماقلا قناعت‌لنمیر. اوخویارکن اؤزو ده ادبیاتیمیزدا تنقیدین بوشلوغونو گؤرور و بو ادبیاتین تنقیدینی یازیر.
مرحوم سلام‌الله جاوید «دوستلار گؤروشو» کیتابی‌نین ۲۰ینجی صحیفه‌سینده ۱۳۴۰ینجی اون‌ایللیین ائولرده قورولان ادبی محفل‌لرینه اشاره ائده‌رک، سکینه خانیما دا بئله اشاره ائدیر:
“بو گؤروش‌لرین بیرینده آقای دکتر کاتبی واسیطه‌سیله معلوم اولدی کی کانادادان سکینه برنجیان آدلی بیر آذربایجان قیزی گلمیش، علمی تز ایچون انگلیسی آذربایجان ادبیاتی یازماق ایسته‌یور. بو کتاب ایچون ماتریال توپلا[ماق] مقصدی وار. سونرالار خانم برنجیان ایله مکرر گؤروشوب ایسته‌دیگی معلوماتی وئردیک. او جدیتلی آذربایجان قیزی کانادادا کتابین چاپینه موفق اولدی. متاسفانه تعجیلی اجل اونون یاشاماسینا مانع اولدی. او کتابدان منده بیری موجوددی”.
مرحوم جاویدین اشاره ائتدیی کیتاب و اونون انگیلیزجه یازدیغی اثر، «دکتر اسماعیل فقیه » طرفیندن «ادبیات آذری و فارسی در آذربایجان ایران در سده‌ی بیستم» باشلیقلا ترجومه و نشر مرکز طرفیندن چاپ اولونوبدور. سکینه خانیم بو کیتابین چاپینی اؤز وصیتینده قئید ائدیر.
مرحوم برنجیانین اینجه باخیشلاری، دوشونجه‌لشمیش تنقیدی یئنی تنقید اوصول‌لارینی قاوراماسی کیتابین بوتون بؤلوملرینده گؤرونمکده‌دیر. او حتتا تاریخی قونولاری دا بئله، تنقیدی دوشونجه ایله آراشدیریر. داها دوغروسو اونون جومله‌لرینده هئچ بیر دوشونجه بوشلوغو گؤرمک اولماز. بونا گؤره ده اصیل بیر تنقید گؤزلمی‌دیر (پرئسپئکتیوی‌دیر). اونون اثری ادبیات تاریخی دئییل. ادبیات تاریخی‌نین آراشدیرماسی‌دیر. بو آراشدیرمانی اصیل بیر قایناغا چئویرن ایسه، اونون دئدییی سؤزلرینه قایناق گؤسترمه‌لری‌دیر. کیتابین سونونداکی زنگین کیتاب‌شوناسلیق بؤلومو بونو تصدیقله‌ییر. اثرین ترجومه‌سی آخارلی بیر دیل داشییر. اونون اساس ایرادلاریندان، تورکجه یازی و شعرلرین املاجا یانلیش یازیلمالاری‌دیر. اؤرنک اوچون: اون دوققوزونجو عصیر = اون‌دوگوزونجی کیمی یازیلیبدیر. کیتابی اوخوماغی ادبیات سئورلریمیزه تکلیف ائدیریک.
بو تنقیدچیمیز عؤمرونو کانادادا کئچیرمیش و اورادا وفات ائتمیشدیر. طبیعی کی بو اثردن باشقا بلکه آیری اثرلری ده واردیر. اوندان خبر توتماق و اونون عایله‌سی حاقدا، اثرلری حاقدا اؤیرنمک یارارلی اولاردی. بو حاقدا بیلگیسی اولان وارسا اونو بیزلردن اسیرگه‌مه‌سین.
